معماری مدرن، پایان سال‌ها یکنواختی

ظهور مدرنیسم در معماری مربوط به سال‌های بین ۱۹۲۰ تا ۱۹۵۰ است. اما ریشه‌های آن به روشنگری و گسترش فناوری بر می‌گردد. تاریخچه مدرنیسم شامل سه دوره است، دوره اولیه، مدرن و آخرین دوره که در آن بزرگ‌ترین و مشهورترین معماران ظهور پیدا کردند. مدرنیسم در این دوره تحت تأثیر روشنگری قرار گرفت که انقلاب صنعتی را به دنبال داشت. این تأثیر بر اساس عقل گرایی بود که از اصطلاحات پایه‌ای روشنگری بود که به دکارت بر می‌گردد، دکارت کسی بود که جهان را به منزله یک ماشین می‌پنداشت که با قوانین مکانیکی کار می‌کند. مدرنیسم، عقل گرایی را به منزله دقت در طراحی و تطابق شرایط معماری با صنعت می‌پنداشت. Le Corbusier در سال ۱۹۲۱ به عنوان یکی از پیشگامان مدرنیسم می‌گوید: «یک خانه، ماشینی برای زندگی کردن است. » این جمله او اشاره دارد به اینکه یک ساختمان، سادگی شکل یک ماشین را دارد که معمار مانند یکی از بخش‌های ماشین عمل می‌کند.  آدولف لوس به عنوان یکی از پیشگامان مدرنیسم مقاله‌ای در سال ۱۹۰۸ منتشر کرد که شعار او در آن مقاله «زرق و برق و تزئینات یک جنایت است» بود. منظور او از جنایت، هدر دادن پول، نیروی کار و مواد و مصالح بود .پدر مدرنیسم، لوییس سولیوان، یکی دیگر از مشهورترین افراد سبک معماری مدرن در سال ۱۹۱۸ بود. معماران مدرنیسم مانند Mies van der Rohe بسیار تحت تأثیر شعار سولیوان بودند که هدف ساختمان را تأکید بر عملکرد و طراحی از داخل آن می‌دانست. در مدرنیسم، اولویت با عملکرد بود و عملکرد پایه و اساس فرم بود. مدرنیسم در معماری از باوهاوس رشد پیدا کرد. باوهاوس، یک مدرسه طراحی و معماری آلمانی است که در سال ۱۹۱۹ توسط Walter Gropius، Mies، Marcel Breuer، Wassily Kandinsky و Paul Klee تأسیس شد. باوهاوس هنر را با تکنولوژی ادغام کرد. معماری قاجار پیش‌درآمدی برای شکل‌گیری معماری مدرن ایرانی است، زیرا منجر برتری یافتن اصول و مدل‌های سنتی ایران شده و در این دوره فضاهای نوآورانه‌ای جسورانه‌ای معرفی شدند و اولین نسل جدید از معماران ایرانی، تحولات مدرن در معماری ایرانی به وجود آوردند. در اوایل قرن بیستم پس از جنگ جهانی اول مصادف با تاسیس سلسله پهلوی گذر به معماری مدرن ایرانی آغاز شد. اصول معماری سبک‌های مدرنیست با ظهور آثار معمارانی آغاز شد که در خارج از کشور تحصیل کرده بودند و تحت تاثیر آرت نوو و مدرنیست بودند. برخی ازچهره‌های شاخص که در شکل‌گیری معماری مدرن در ایران نقش داشتند وارطان هوانسیان، گابریل گورکان، محسن فروغی بودند و برخی از آثار معماری مدرن ایران عبارتند از ساخت ایستگاه قطار تهران، بانک ملی، مدرسه دارلفنون، کاخ شهربانی، آرامگاه فردوسی و سعدی. در دوران پهلوی دوم، دو گرایش در معماری غالب شدند: ترویج سبک مدرن و گفت‌وگو بین سنت و مدرنسیم و رابطه سبک معماری جدید با تاریخ، هویت و معماری بومی.