40 درصد مردم پس‌اندازی ندارند

تعادل | تازه‌ترین پژوهش مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) به نحوه پس‌انداز ایرانی‌ها در گروه‌های مختلف سنی، تحصیلی و جنسیتی اختصاص یافته است. جامعه آماری این پژوهش، شهروندان بالای ۱۸ سال و تعداد نمونه ۱۵۹۰ نفر بوده است. اما سوالی که از جامعه آماری شرکت‌کننده پرسیده شده این است که «هر خانواده‌ای ممکن است در زندگی بتواند پس‌انداز کند. شما ترجیح می‌دهید پس‌انداز خود را چگونه مدیریت کنید؟». نتایج به دست‌آمده از این تحقیق نشان می‌دهد که مردم تمایل بیشتری برای سرمایه‌گذاری در بورس دارند. نکته قابل توجه در مقایسه مدیریت پس‌انداز کل جمعیت در مرداد 1399 با خرداد 1398 کاهش قابل توجه میزان تمایل به پس‌انداز در بانک و افزایش تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار بورس است. به‌طوری‌که در خرداد ماه سال گذشته، 24.8 درصد مردم بیشتر تمایل داشته‌اند، پس‌اندازشان را در بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند.اما این میزان در مرداد 1399 با حجم قابل توجه کاهش، به 8.1 درصد رسیده است. در مقابل سرمایه‌گذاری مردم در بورس رشد داشته و از 1.5 درصد در خرداد 98 به 9.2 درصد در مرداد 99 رسیده است. همچنین داده‌ها نشان می‌دهد، تمایل به سرمایه‌گذاری در بورس میان جوانان و افراد تحصیلکرده بیش از سایر گروه‌های سنی است. در ارتباط با ترجیحات مردم در بازارهای دیگر نکته جالب توجه، کاهش نسبی استقبال از بازار طلا و سکه است، اما در بخش خرید دلار و ارز اما با افزایش علاقه‌مندی مردم مواجه هستیم. نتایج دیگر این نظرسنجی نشان می‌دهد که 39.1 درصد پاسخگویان گفته‌اند پس‌اندازی ندارند. 

       مردم پول‌هایشان را کجا سرمایه‌گذاری می‌کنند؟ 

به گزارش روابط عمومی ایسپا، در طرح سنجش نگرش مردم ایران پیرامون وضعیت اقتصادی کشور با جامعه آماری شهروندان بالای 18 سال کل کشور و تعداد نمونه 1590 که به شیوه مصاحبه تلفنی اجرا شد (29 تیر تا 5 مرداد 1399) در سوالی از مردم پرسیده شده است «هر خانواده‌ای ممکن است در زندگی بتواند پس‌انداز کند. شما ترجیح می‌دهید پس‌انداز خود را چگونه مدیریت کنید؟»

۳۹.۱ درصد پاسخگویان گفته‌اند پس‌اندازی ندارند. 17 درصد گفته‌اند در بازار زمین و مسکن و 16.5 درصد در زمینه اشتغال‌زایی و کارآفرینی سرمایه‌گذاری می‌کنند. همچنین در مراتب بعدی به ترتیب 9.2 درصد پاسخگویان گفته‌اند در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند و 8.1 درصد پس‌انداز خود را در بانک پس‌انداز می‌کنند. 5.8 درصد گفته‌اند طلا و سکه و 1.6 درصد نیز دلار و ارز خریداری می‌کنند.  نکته قابل توجه در مقایسه مدیریت پس‌انداز کل جمعیت در مرداد 1399 با خرداد 1398 کاهش قابل توجه میزان تمایل به پس‌انداز در بانک و افزایش تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار بورس است. در خرداد 98، 24.8 درصد مردم گفته‌اند ترجیح می‌دهند پس‌اندازشان را در بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند. این میزان در مرداد 1399 با حجم قابل توجه کاهش، به 8.1 درصد رسیده است. در مقابل سرمایه‌گذاری مردم در بورس رشد داشته و از 1.5 درصد در خرداد 98 به 9.2 درصد در مرداد 99 رسیده است. اشتغال زایی و کارآفرینی نیز با رشد 5.9 درصدی نسبت به خرداد 98 مواجه بوده است. تمایل به سرمایه‌گذاری در طلا و سکه نیز در مقایسه با سال گذشته حدود 4 درصد کاهش داشته است.

39.1 درصد مردم اعلام کرده‌اند هیچ پس‌اندازی ندارند که این میزان نیز نسبت به سال گذشته 5 درصد افزایش داشته است. اگر کسانی که گفته‌اند هیچ پس‌اندازی ندارند را از تحلیل کنار بگذاریم 27.9 درصد ترجیح می‌دهند در بازار زمین و مسکن، 27.1 درصد در زمینه اشتغال‌زایی و کارآفرینی و 15.1 درصد در بورس سرمایه‌گذاری کنند. تمایل به پس‌انداز در بانک در میان این افراد نسبت به سال گذشته 24.5 درصد کاهش یافته است، اما گرایش به سرمایه‌گذاری در بورس در میان این افراد 12.8 درصد و اشتغال‌زایی و کارآفرینی 10.9 درصد نسبت به سال 1398 بیشتر شده است.

     تفاوت شیوه سرمایه‌گذاری در زنان و مردان

لازم به ذکر است طبق نتایج آزمون‌های آماری، رفتار زنان و مردان در مدیریت پس‌انداز تفاوت معناداری با یکدیگر دارد. 42.2 درصد زنان و 36.2 درصد مردان گفته‌اند پس‌انداز ندارند. در حوزه مدیریت پس‌انداز، مردان (21.3 درصد) بیش از زنان (11.6 درصد) پس‌اندازشان را صرف اشتغال‌زایی و کارآفرینی می‌کنند. همچنین مردان (11.3 درصد) بیش از زنان (7 درصد) به سرمایه‌گذاری در بورس می‌پردازند. در مقابل زنان (8.1 درصد) بیش از مردان (3.6 درصد) طلا و سکه خریداری می‌کنند. در خصوص پس‌انداز در بانک نیز زنان (10.5 درصد) بیش از مردان (5.9 درصد) پس‌اندازشان را در بانک سپرده‌گذاری می‌کنند. نحوه مدیریت پس‌انداز بین گروه‌های مختلف سنی نیز تفاوت معناداری دارد. افراد بالای 50 سال (12 درصد) بیش از سایر گروه‌های سنی پس‌اندازشان را در بانک سپرده‌گذاری می‌کنند. جوانان 18 تا 29 سال (21.2 درصد) بیش از سایر گروه‌های سنی تمایل به اشتغال‌زایی و کارآفرینی دارند. همچنین میزان تمایل به سرمایه‌گذاری در بورس بین جوانان (12.9 درصد) بیش از سایر گروه‌های سنی است. لازم به ذکر است 54.5 درصد افراد بالای 50 سال، 38.5 درصد افراد 30 تا 49 سال و 25.1 درصد جوانان 18 تا 29 سال در پاسخ به این سوال گفته‌اند پس‌اندازی ندارند.

     رابطه بین تحصیلات ونوع پس‌انداز

نتایج آزمون‌های آماری نشان می‌دهد، با توجه به سطح تحصیلات افراد، نوع مدیریت پس‌انداز تفاوت معناداری دارد. تمایل به سرمایه‌گذاری در بورس با بالا رفتن سطح تحصیلات افزایش پیدا می‌کند. 22.1 درصد افراد با تحصیلات کارشناسی ارشد و دکتری و همچنین 14.6 درصد افراد با تحصیلات کاردانی و کارشناسی سرمایه‌گذاری در بورس را به سایر شیوه‌های مدیریت پس‌انداز ترجیح می‌دهند، درحالی که این میزان بین افراد با تحصیلات دیپلم 9 درصد و افراد با تحصیلات کمتر از دیپلم 1.9 درصد است. همچنین با افزایش سطح تحصیلات میزان تمایل به سرمایه‌گذاری در اشتغال و کارآفرینی افزایش پیدا می‌کند. در مقابل میزان تمایل به پس‌انداز در بانک با افزایش سطح تحصیلات کاهش پیدا می‌کند. 9.3 درصد افراد با تحصیلات کمتر از دیپلم، 9 درصد افراد با تحصیلات دیپلم، 7.3 درصد افراد با تحصیلات کاردانی و کارشناسی و 2.7 درصد افراد با تحصیلات کارشناسی ارشد و دکتری گفته‌اند پس‌اندازشان را در بانک سپرده‌گذاری می‌کنند. شایان ذکر است میزان افرادی که در پاسخ به این سوال گفته‌اند پس‌اندازی ندارند به ترتیب بین افراد با تحصیلات کمتر از دیپلم 57.7 درصد، افراد با تحصیلات دیپلم 34.6 درصد، گروه تحصیلی کاردانی و کارشناسی با 25.8 درصد و افراد با تحصیلات کارشناسی ارشد و دکتری 26.5 درصد است.