خط ونشان برای صرافی‌ها
صرافی‌های متخلف به عنوان «اخلالگر اقتصادی» به دستگاه قضا معرفی می‌شوند
گروه بانک و بیمه| محسن شمشیری |
همزمان با افزایش قیمت ارز در بازار و ثبت رکوردهای بالا برای انواع ارز به‌خصوص دلار که به کانال 28 هزار تومان رسیده است، بانک مرکزی در بخشنامه‌ای اعلام کرد: ایجاد جو روانی نامطلوب و التهاب در بازار ارز جرم محسوب می‌شود و براساس مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران، هرگونه خریدوفروش ارز (اسکناس و حواله) می‌بایست در بانک‌ها و صرافی‌های مجاز و در چارچوب مقررات اعلامی بانک مرکزی انجام شود.
در این بخشنامه آمده است: در اجرای مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی درخصوص مدیریت بازار ارز به اطلاع می‌رساند، خرید و فروش ارز (اسکناس و حواله) صرفاً در چارچوب مقررات اعلامی بانک مرکزی مجاز است و هرگونه اعلام قیمت‌های نامتعارف و خارج از رویه ابلاغی، ایجاد جو روانی نامطلوب و التهاب در بازار ارز، جرم محسوب می‌شود.بنابراین علاوه بر برخورد انتظامی با شرکت‌های صرافی متخلف، مدیران و مسوولان این دسته از صرافی‌ها به‌اتهام «اخلالگر اقتصادی» به مراجع امنیتی و قضایی معرفی می‌شوند.
روز پنجشنبه 3 مهرماه 99 بار دیگر قیمت ارز رکورد زد و دلار با افزایش قیمت برای اولین بار وارد کانال 28 هزار تومان شد و دلار به قیمت 28 هزار و 500 تومان، یورو 33هزار تومان و درهم امارات 7هزار و 930 تومان اعلام شد. در برخی ساعات نیز قیمت دلار تا مرز 29 هزار تومان نیز در نوسان بود اما میانگین قیمت را 28500 تومان اعلام کرده‌اند.
قیمت فروش دلار در صرافی‌ها با افزایش به 27 هزار و 800 تومان و قیمت خرید دلار نیز 27 هزار و 700 تومان رسیده و قیمت فروش یورو نیز معادل 32 هزار و 400 تومان و قیمت خرید یورو 32 هزار و 300 تومان تعیین شده است. نرخ خرید و فروش دلار و یورو در صرافی‌های بانکی و بازار متشکل ارزی متغیر است؛ برهمین اساس در چند نوبت قیمت‌ها در این صرافی‌ها تغییر کرده و با افزایش همراه بوده است.
سامانه سنا نیز نرخ میانگین ارزهای معامله شده در روز چهارشنبه 2 مهرماه را برای دلار 27118، یورو 31920، درهم 7313، یوان 3719، پوند 33764، دلار کانادا 20706، لیرترکیه 3628 تومان اعلام کرده است. سامانه نیما نیز نرخ میانگین ارز معامله شده در تاریخ 2 مهر را برای حواله دلار 21959، یورو 26804، درهم 6202 و یوان 3814 تومان اعلام کرده است. براین اساس با افزایش نرخ دلار نیما به نزدیک مرز 22 هزار تومان، بازار ارز عملا وارد رشد قیمتی شده و فاصله دلار نیما و بازار آزاد به 6500 تومان رسیده است.
قیمت طلای جهانی نیز همچنان تمایل به ماندن در کانال 1800 دلار را دارد و روزجمعه قیمت هر اونس جهانی طلا به 1865 دلار رسید. روز پنجشنبه نیز قیمت هر اونس طلا با 0.43 درصد کاهش به 1855 دلار و 38 سنت رسید. قیمت فلز زرد در اوایل روز تا رقم 1847 دلار و 99 سنت پایین آمده بود. قیمت طلا در معاملات آتی و برای تحویل در ماه دسامبر با نیم درصد کاهش به 1859 دلار و 10 سنت رسید.
در بازار طلا به دنبال افزایش قیمت میانگین دلار در بازار آزاد به 28 هزار و 500 تومان و نوسان آن تا مرز 29 هزار تومان و همچنین کاهش اونس جهانی به 1855 دلار، قیمت طلا و سکه تقریبا روند هفته قبل خود را طی کرده و قیمت طلای ۱۸عیار هرگرم یک‌میلیون و ۲۵۰ هزار تومان، قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید ۱۳میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است.
مظنه مثقال طلای آبشده یا طلای 17 عیار 5میلیون و 403 هزار تومان، قیمت طلای 18عیار هر گرم یک‌میلیون و 250 هزار تومان و قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید 13 میلیون 400 هزار تومان و قیمت سکه طرح قدیم 12میلیون و 500 هزار تومان، قیمت نیم‌سکه بهار آزادی 7 میلیون تومان، ربع‌سکه بهار آزادی 4 میلیون تومان و سکه گرمی2 میلیون و 100 هزار تومان معامله شد.
فعالان بازار، اخبار سیاسی و منطقه‌ای و داخلی را موثر در قیمت بازار ارزیابی کرده و معتقدند که اگرچه تحریم‌های موثر جدیدی اعلام نشده اما موضوعات مختلف داخلی و بین المللی و اعلام مواضع امریکا و کشورهای اروپایی، روی جو روانی و قیمت ارز اثرگذار بوده است و به نظر می‌رسد که ظرف روزهای آینده به تدریج شاهد کاهش جو روانی باشیم. از جمله افزایش قیمت ارز در سامانه نیما به نزدیک 22 هزار تومان، رشد نرخ درهم امارات، رشد قیمت دلار در بازار هرات، عواملی چون کاهش قیمت سهام و شاخص کل بورس و اعلام اخباری در مورد سیاست‌های انبساطی دولت در ماه‌های آینده و بودجه سال آینده، اعلام نرخ بالای تورم ماهانه در سه ماه تابستان 99 و... نیز روی چشم‌انداز تقاضای دلار و قیمت آن در آینده اثرگذار بوده است. برخی صاحب نظران می‌گویند که بعد از اجلاس سازمان ملل و همچنین انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا می‌توانیم شاهد روند منطقی بازار و کاهش جو روانی بازار باشیم و التهاب‌های فعلی کاهش خواهد یافت و عوامل بنیادین اقتصادی اثر خود را نشان خواهند داد.
در مورد نرخ طلا نیز برخی فعالان بازار طلا می‌گویند: علت اصلی افزایش قیمت طلا و سکه در روزهای اخیر را افزایش چشمگیر قیمت ارز می‌دانند و می‌گویند: از یکی دو روز گذشته تقاضا برای خرید طلای خام و سکه در بازار افزایش یافته و همین امر موجب افزایش حباب سکه شده است.
تشدید نوسانات ارزی و ورود دلار به کانال 27 هزار تومان موجب شد تا بازارساز تصمیم جدی برای مدیریت عرضه و تقاضا بگیرد و برهمین اساس علاوه بر افزایش عرضه در بازار با برداشتن سقف فروش در سامانه نیما، از سرگیری فروش ارز سهمیه‌ای، آزاد شدن فروش ارز پتروشیمی‌ها در صرافی‌های غیربانکی و کاهش اختلاف دلار در بازار رسمی و آزاد مقدمات کاهش قیمت‌ها را در بازار ارز فراهم کرد.
سیاست‌های بازارساز موقتا در روز نخست اجرای طرح در بازار جواب داد و دلار با کاهش 1000 تومانی همراه شد؛ دلار از 27 هزار و 200 تومان به 26 هزار و 200 تومان در پایان معاملات کاهش یافت. اما روند نزولی در بازار خیلی دوام نداشت و مجدداً بازار ارز با تشدید نوسانات همراه بوده و است؛ این درحالی است که در روزهای گذشته بازارساز به منظور کاهش اختلاف نرخ رسمی دلار با بازار آزاد، قیمت خرید و فروش ارز در صرافی‌های بانکی و بازار متشکل ارزی را بیش از 3 هزار تومان افزایش داد.
گفتنی است، با افزایش بیش از 3 هزار تومانی قیمت ارز در صرافی‌های بانکی و کاهش اختلاف قیمت ارز بازار آزاد و رسمی، بانک مرکزی ممنوعیت فروش ارز سهمیه‌ای را به هر کارت ملی برداشت؛ بنابراین صرافی‌ها به هر کارت ملی یک بار در سال 2200 دلار ارز سهمیه‌ای می‌فروشند. پیش از این با دستور بانک مرکزی فروش ارز سهمیه‌ای موقتاً در صرافی‌های بانکی متوقف شده بود.
در بازارهای جهانی، به دنبال ادامه تقویت دلار و در حالی که سرمایه‌گذاران چندان از ارایه بسته‌های محرک مالی جدید به منظور تقویت روند ترمیم اقتصاد امریکا مطمئن نیستند، قیمت طلا روز پنجشنبه شاهد کاهش بود.
شاخص ارزش دلار در نزدیکی بالاترین رقم بیش از 8 هفته اخیر باقی ماند، زیرا نشانه‌هایی از کند شدن رشد اقتصادی در امریکا و اروپا بار دیگر نگرانی‌ها از تبعات موج دوم شیوع کرونا را برانگیخت و سبب افزایش اشتها برای سرمایه‌گذاری امن در بازار دلار شد. تقویت ارزش دلار موجب گران‌تر شدن طلا برای خریدارانی شده که از ارزهای غیردلاری استفاده می‌کنند. ادوارد مویا تحلیلگر بازار طلا در موسسه اوآندا گفت: «طلا نمی‌تواند از زیر سلطه دلار بیرون بیاید و این مساله در مورد تمام دارایی‌های صادق است.»
در همین حال مقامات فدرال رزرو در تلاش‌اند سرمایه‌گذاران را قانع کنند که تا سال‌ها و به منظور کاستن از نرخ بیکاری قصد دارند سیاست پولی را انبساطی نگه دارند. مویا گفت: «به نظر می‌رسد که فدرال رزرو خیلی تمایلی به انجام اقدامات فوری ندارد... بنابراین بعید است در کوتاه‌مدت اقدام محرک مالی خاصی صورت گیرد.»
پس از آنکه آمارهای جدید نشان داد که میزان فعالیت‌های تجاری در امریکا و اروپا طی ماه سپتامبر کند شده است، خوش‌بینی‌ها نسبت به ترمیم اقتصادی به یأس مبدل شده است.
طلا در بازار جهانی
به دنبال تقویت امیدها نسبت به اقدامات محرک مالی بیشتر از سوی دولت امریکا و اثر آن بر تورم و کاهش ارزش دلار، قیمت طلا اندکی افزایش داشت، اما به دلیل تقویت ارزش دلار فلز زرد همچنان در مسیر ثبت بیشترین افت هفتگی بیش از یک ماه گذشته قرار دارد. بانک‌های مرکزی سراسر جهان اقدامات محرک مالی گسترده‌ای را به اجرا گذاشته و نرخ بهره را به نزدیکی سفر رسانده‌اند تا بتوانند اثرات اقتصادی مخرب بحران کرونا را کاهش دهند. همین مساله به افزایش قیمت طلا منجر شده است.
شاخص دلار در برابر سبد ارزهای رقیب طی این هفته 1.5 درصد رشد داشته و در مسیر ثبت بهترین عملکرد هفتگی از اوایل آوریل قرار دارد. همین مساله سبب گران‌تر شدن طلا برای خریدارانی شده که از ارزهای غیردلاری استفاده می‌کنند.
لاچلان شاو تحلیلگر بازار طلا در نشنال بانک استرالیا گفت: «افزایش ارزش دلار عاملی کاهنده برای تمام فلزات گرانبها بوده است. عامل دیگری به بر چشم‌انداز قیمت طلا اثر منفی داشته، تردیدها در مورد بسته محرک مالی بعدی دولت امریکا و همچنین این مساله است که آیا توافقی بر سر این موضوع در واشنگتن حاصل خواهد شد یا خیر.»
دموکرات‌های مجلس نمایندگان امریکا در حال کار روی یک بسته مالی 2.2 تریلیون دلاری هستند که احتمالا تا هفته آینده به رای گذاشته خواهد شد.سیاست‌گذاران فدرال رزرو از جمله جرومی پاول رییس این بانک این هفته در چندین سخنرانی عمومی خواستار ارایه حمایت‌های پولی بیشتر از سوی دولت شده‌اند.
به دنبال ادامه تقویت دلار و در حالی که سرمایه‌گذاران چندان از ارایه بسته‌های محرک مالی جدید به منظور تقویت روند ترمیم اقتصاد امریکا مطمئن نیستند، قیمت طلا روز پنجشنبه شاهد کاهش بود.
دنده عقب دلار در معاملات خارجی
شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، در معاملات امروز با ۰.۱۵ درصد کاهش نسبت به روز گذشته در سطح ۹۴.۳۰۲ واحد بسته شد. نرخ برابری هر فرانک سوییس نیز معادل ۱.۰۸۳ دلار اعلام شد. در تازه‌ترین دور از معاملات، پوند با ۰.۱۶ درصد افزایش نسبت به روز قبل خود و به ازای ۱.۲۷۵ دلار مبادله شد. یورو ۰.۱ درصد بالا رفت و با باقی ماندن در کانال ۱.۱۶ به ۱.۱۶۷ دلار رسید. در معاملات بازارهای ارزی آسیایی، هر دلار با ۰.۰۴ درصد افزایش به ۱۰۵.۴۱۲ ین رسید. در برابر همتای استرالیایی، هر دلار امریکا به ازای ۱.۴۱۵ دلار مبادله شد. همچنین نرخ برابری دلار معادل ۶.۸۲۷ یوان چین اعلام شد.
به گزارش رویترز، شمار افراد متقاضی مزایای بیکاری در امریکا مجددا در حال نزدیک شدن به رکورد ثبت شده تابستان است و این مساله می‌تواند کار را برای حفظ نرخ بیکاری در محدوده تک‌رقمی دشوار کند. در حال حاضر نرخ بیکاری امریکا ۸.۵ درصد است که این رقم فاصله قابل توجهی با نرخ بیکاری ۴.۵ درصدی قبل از بحران کرونا دارد.
عامل موثر دیگر بر بازار ارز، اخبار مربوط به انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا است. اگرچه جو بایدن هنوز با اختلاف اندکی در نظرسنجی‌ها از ترامپ پیش است اما نمی‌توان با قطعیت در خصوص برنده احتمالی سخن گفت. در شرایطی که دونالد ترامپ تردیدهایی در خصوص پذیرش نتیجه انتخابات در صورت شکست خوردنش را ایجاد کرده، رییس‌جمهوری خواه سنا امریکا گفته است پیروز انتخابات از هر کدام از دو حزب در ماه ژانویه رییس‌جمهور خواهد شد و کسی نمی‌تواند مانع این کار شود. اظهارات ترامپ مبنی بر دستکاری تعمدی چین در نرخ‌های برابری ارزی بار دیگر باعث نگرانی معامله گران از تشدید اختلافات دو اقتصاد نخست جهان شده است. به گفته ترامپ، چین با دخالت در بازار ارز به دنبال کاهش مزیت رقابتی تولیدکنندگان امریکایی بوده است.
رییس‌جمهور امریکا هم چنین از رد درخواستش برای تغییر در نرخ برابری دلار در مقابل سایر ارزها توسط مشاورانش خبر داد و افزود: پیش مشاورانم رفتم و از آنها پرسیدم چه طور است کاری در خصوص دلار انجام دهیم؟ آنها گفتند که این کار ممکن نیست و باید به‌طور طبیعی نرخ ارز شناور باشد.
پیش از این صندوق بین‌المللی پول با هشدار نسبت به روند صعودی بدهی‌های امریکا گفته بود در میان مدت، پرداختن به مساله بدهی و کاستن از میزان کسری بودجه و بدهی‌های دولتی باید یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های سیاست‌گذاران امریکا باشد.
