اولتیماتوم بی جواب ارزی
پرواز اونس جهانی طلا به سمت 1900 دلار
گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری |
به دنبال انتشار اطلاعیه بانک مرکزی مبنی بر معرفی۲۵۰ شخص حقیقی و حقوقی به مراجع قضایی که بخشی از مجموع ۲۷ میلیارد دلار ارز صادراتی را برنگرداندهاند، علی القاصی دادستان تهران اعلام کرد: مجموع تعهداتی که حاصل از صادرات رفع تعهد ارزی نشده حدود 25 میلیارد دلار است و مجموع تعهد 250 نفری که به قوه قضاییه معرفی شده اند 6.8 میلیارد است که یک میلیارد و 200 میلیون دلار را در مرحله بازپرسی بازگرداندیم و در تیرماه نیز یک میلیارد و 700 میلیون دلار بازگشت.
به گزارش «تعادل»، این خبر نشان می دهد که با وجود چند ماه پیگیری موضوع، اولتیماتوم و ضرب الاجل و تعیین وقت برای صادرکنندگان، مذاکره از طریق اعضای اتاق بازرگانی، انتشار اخبار مختلف در رسانه ها و... تنها 2 میلیارد دلار از رقم قبلی اعلام شده 27 میلیارد دلاری، به کشور بازگشته و همچنان 25 میلیارد دلار باز نگشته است و احتمالا در پیگیری های اخیر 2.9 میلیارد دلار بازگشته است. به عبارت دیگر، تنها 7 درصد از کل رقم تعهد ارزی 27 میلیارد دلاری به کشور بازگشته است
از سوی دیگر، لیست معرفی شده 250 نفری تنها بخشی از صادرکنندگان را شامل می شود و مشخص نیست که بقیه صادرکنندگان چه تعدادی را شامل می شود و هر یک چه ارقام ریز و درشتی را بدهکار هستند.
این نکات نشان می دهد که اولتیماتوم دادن بیهوده بوده و صادرکنندگان احتمالا مشکلات و محدودیت های مختلفی برای بازگشت ارز به کشور داشته اند ودر خارج کشور یا در کانال های مالی و پولی و بانکی داشته اند و یا در نحوه مخارج ومحاسبه بازگشت ارز، مشکلاتی وجود دارد که عملا باعث شده ارقام محاسبه شده و ارقام بازگشت شده فاصله قابل توجهی از هم داشته باشد.
بانک مرکزی در این مدت تنها به دادن اولتیماتوم اکتفا کرده و دلایل عدم بازگشت و مشکلات صادرکنندگان را ریشه یابی نکرده و مشکلات نقل و انتقال ارز در داخل و خارج کشور را مورد توجه قرار نداده است و تنها به ضربالاجل و معرفی به قوه قضاییه اکتفا کرده و اکنون نیز که اولتیماتوم به سر آمده و افراد به قوه قضاییه معرفی میشوند، ارقام قابل توجهی در بازگشت ارز شنیده نمیشود. دادستان تهران در این زمینه تصریح کرد: چه 250 نفر که بانک مرکزی اعلام کرده و چه کسانی که هنوز به ما اعلام نکرده اند خودشان مراجعه کنند قطعا با رجوع خودشان مسوولیت قانونی از آنها برداشته میشود. در غیر این صورت مسوولیت قانونی متوجه آنها خواهد شد و اسامی آنها هم اعلام میشود.اگر ارزها را برنگردانند اتهام این افراد اخلال در نظام اقتصادی و ارزی کشور است که جرم بسیار سنگینی است و رسیدگی به جرم آنها در دادگاههای علنی است.
وی افزود: یکی از مشکلاتی که امروز در حوزه نظام ارزی با آن مواجه هستیم مربوط به تعهدات ارزی حاصل از کالاهایی است که ارز آن ها به چرخه اقتصادی کشور بازنگشته است. راجع به ارزهای حاصل از صادرات، بانک مرکزی در طی دو مرحله دو لیست جداگانه به قوه قضاییه ارسال کرده که مجموعا 250 نفر از کسانیکه از صادرکنندگان کالا بودند را تشکیل می دهد که ارز را به چرخه اقتصادی برنگردانده اند. لیست اول که یکصد و پنجاه نفر بودند را بلافاصله در دستور کار بازپرسی قرار دادیم. اقدامات خوبی در جهت تکمیل تحقیقات و شناسایی و اطلاعات آنها صورت گرفت. در همان مرحله بازپرسی یک میلیارد و 200 میلیون یورو از این ارزها رفع تعهد شد و برگشت.
راجع به کسانیکه ارزها را برنگردانده اند مسیر قضایی را طی کردیم و با صدور کیفرخواست، پرونده آن ها در دادگاههای ویژه رسیدگی و احکام بسیار خوبی در مورد این افراد صادر شد. تعدادی که از آن 150 نفر باقی مانده، به لحاظ اینکه اطلاعات ناقص بوده و در مکاتباتی با بانک مرکزی، در حال تحقیقات هستیم.
دادستان تهران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر تخلف محرز شود قانون چه پیش بینی هایی انجام داده است، بیان داشت: کمیته ویژه ای از نهادهای مختلف برای پیگیری و استرداد این ارزهای حاصل از صادرات تشکیل داده ایم در این کمیته تمهیدات خوبی پیش بینی شده است که به این افراد در ضرب الاجلی که تعیین شده مراجعه کرده و ارز را برگردانند. بر اساس لیستی که بانک مرکزی اعلام کرده به صورت پیامکی اطلاع داده شد که مراجعه کنند و خودشان ارز را برگردانند.
بانک مرکزی در راستای اجرای سیاستهای کلان کشور و با توجه به اهمیت و ضرورت برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور به منظور تأمین مواد اولیه و کالای واسطهای بخشهای تولیدی/صنعتی کشور در جهت حفظ اشتغال، تولید و رفاه مردم، بر اساس سیاستهای تعیین شده توسط کمیته ماده (۲) مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی، دستورالعملهای لازم برای برگشت ارز حاصل از صادرات غیرنفتی را تنظیم و از سال ۱۳۹۷ ابلاغ کرده است. بانک مرکزی اعلام کرد که این بانک طی دو سال گذشته جلسات متعددی با اتاقهای بازرگانی و فعالان اقتصادی در رابطه با تشریح اوضاع و شرایط و اهمیت برگشت ارز صادراتی در این شرایط به منظور کمک به رشد تولید و اشتغال کشور و تقویت ثبات اقتصادی برگزار کرده است. خوشبختانه طی دو سال اخیر، با وجود شدیدترین تحریمهای ظالمانه و محدودیتهای اعمال شده در قالب جنگ تمام عیار اقتصادی علیه کشور، با همراهی و همکاری فعالان دلسوز و متعهد بخشهای مختلف اقتصادی و هماهنگی دولت و سایر دستگاههای حاکمیتی، حتی علیرغم بروز و شیوع بیماری کرونا، روال تأمین ارز مواد اولیه تولید و تهیه کالاهای اساسی به نحو نسبتاً مناسبی اجرا شده است که این مهم ماحصل تلاش و همراهی بخش عمدهای از تولیدکنندگان و صادرکنندگان اصیل و متعهد به جامعه و دوستدار کشور عزیزمان بوده است. لذا بانک مرکزی ضمن قدردانی از تمامی تلاشهای این عزیزان انتظار دارد که با تداوم این وضعیت به خدمترسانی به مردم عزیز کشورمان اهتمام داشته باشند.
در کنار این موضوع عدهای در شرایط جنگ تمام عیار بر علیه کشور، بدون توجه به سیاستهای کلان ابلاغی با بهرهمندی از منابع و امکانات کشور مبادرت به صادرات کالا از کشور کرده و هیچگونه مدارک و مستنداتی درخصوص برگشت ارز حاصله به چرخه اقتصادی ارائه نکردهاند. بانک مرکزی در مرحله اول اطلاعات مربوط به ۲۵۰ نفر شخص حقیقی و حقوقی، که بخشی از مجموع ۲۷ میلیارد دلار ارز صادراتی را برنگرداندهاند، را به مرجع محترم قضایی ارسال کرده و حتی بعد از شکایت نیز به منظور مساعدت، جلسات متعدد به منظور برگشت ارز حاصل از صادرات با آنها برگزار کرده، لیکن متأسفانه کماکان از برگشت ارز اجتناب کردهاند. ضمن تشکر از همکاری و پیگیریهای بسیار موثر مراجع محترم قضایی و دستگاههای نظارتی در تحت پیگرد قرار دادن افراد متخلف، بانک مرکزی به منظور پیگرد سایر افراد که در برگشت ارز حاصل از صادرات برابر سیاستهای ابلاغی اقدام نکردهاند، از طریق مراجع قضایی اقدام خواهد کرد.
خاطر نشان میکند با عنایت به بسته سیاستی مصوب 24 تیر 99 همه صادرکنندگان مکلف هستند برابر ضوابط ابلاغی نسبت به برگشت و عرضه ارز صادرات خود به چرخه اقتصادی اقدام کنند.
تقاضای ارزی بازار داخلی تامین میشود
از سوی دیگر، مدیرکل بینالملل بانک مرکزی که برای انجام مذاکرات بانکی به همراه هیئت وزارت امور خارجه به عراق سفر کرده بود، از گسترش بیش از پیش همکاریهای ارزی و بانکی میان دو کشور خبر داد.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، حمید قنبری، مدیرکل بینالملل بانک مرکزی که روز یکشنبه هفته جاری به همراه وزیر امور خارجه برای انجام مذاکرات بانکی به عراق سفر کرده بود، گفت: در این دیدار مذاکرات مفید و سازندهای با طرف عراقی انجام گرفت که نتایج آن در سفر نخستوزیر عراق و هیئت همراه به تهران نهایی میشود.انتظار میرود در صورت تحقق این امر، حجم قابل توجهی از منابع ارزی که به چندین میلیارد دلار میرسد، وارد بازار شده و بخش زیادی از تقاضای ارز از این محل پوشش داده خواهد شد.
گفتنی است سال گذشته تفاهمنامه روابط بانکی و مالی میان روسای بانکهای مرکزی دو کشور به امضا رسیده بود و به گفته قنبری، مذاکرات روز یکشنبه، در ادامه تفاهمنامه یاد شده و سفر ماه گذشته رئیس کل بانک مرکزی صورت گرفته است.
قیمت سکه، طلا و ارز
روز جمعه 3 مرداد 99، قیمت هر اونس جهانی طلا به 1893 دلار رسید و کارشناسان پیش بینی می کنند که با توجه به ریزش بورس های جهان، قیمت طلا به زودی به بالای 1900 دلار می رسد وبراین اساس پیش بینی می شود که با وجود کاهش قیمت دلار در بازار ایران، قیمت طلا همچنان بالا باشد. روز پنج شنبه در بازارهای جهانی، آخرین قیمت هر اونس طلای جهانی به ١٨٧٨ دلار رسیده و به دنبال آن، با وجود کاهش قیمت دلار صرافی در کانال 20 هزار تومان، قیمت سکه روز پنج شنبه 2 مرداد 99 به بالای ١٠ میلیون تومان رسیده و هرگرم طلا نیز در محدوده زیر یک میلیون تومانی مانور می دهد. از سوی دیگر در بازار ارز نیز تداوم روند کاهشی قیمتها گزارش شده است. براساس اعلام اتحادیه صنف فروشندگان و سازندگان طلا، جواهر، نقره و سکه تهران، قیمت سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در بازار به ١٠ میلیون و ٣٥٠ هزار تومان رسیده و هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز ٩٥٨هزار و ٤٨٩ تومان قیمت دارد.
سکه طرح قدیم با قیمتی معادل ۹ میلیون و ٦٠٠ هزار تومان داد و ستد میشود. این در حالی است که قیمت نیمسکه پنج میلیون و ١٣٠ هزار تومان، ربع سکه سه میلیون و ٥٠ هزار تومان و سکه گرمی یک میلیون و ٦٩٠هزار تومان است. صرافیهای بانکی هر دلار آمریکا را به قیمت ۱۹ هزار و ۶۰۰ تومان میخریدند و معادل ۲۰ هزار و ۳۰۰ تومان میفروختند که نرخ خرید و فروش دلار در مقایسه با معاملات چهارشنبه ۵۰ تومان کاهش نشان می دهد. همچنین، این صرافیها هر یورو را معادل ۲۲ هزار و ۶۰۰ تومان میخرند و به قیمت ۲۳ هزار و ۳۰۰ تومان میفروشند که نرخ خرید و فروش این نوع ارز نیز با ۵۰ تومان کاهش قیمت مواجه شده است.
علاوه براین، بانکها نیز هر دلار آمریکا را به قیمت ۱۹ هزار و ۳۰۰ تومان و هر یورو را معادل ۲۱ هزار و ۸۰۰ تومان میخرند که تغییری نکرده است. سامانه سنا نرخ میانگین ارزهای معامله شده در تاریخ 1 مرداد ماه 99 را برای دلار 20734، یورو 23807، درهم 5463، یوان 2900، پوند 26157، لیر ترکیه 3226، دلار کانادا 16238 تومان اعلام کرد. همچنین سامانه نیما نرخ میانگین حواله ارزی در 1 مرداد ماه99 را برای دلار 18085، یورو 20699، درهم 4960، یوان 2885 تومان اعلام کرد.
براین اساس، فاصله نرخ حواله نیما و صرافی ها کاهش یافته و فاصله دلار نیما و صرافی که تا 6 هزار تومان بالا رفته بود اکنون به 2649 تومان کاهش یافته است.
فعالان بازار می گویند: بهای ارزهای دلار و یورو در بازار غیر رسمی و صرافیهای بانکی روز پنجشنبه همچنان روند کاهشی خود را ادامه داد. بازار طلا امروز با افزایش قیمت به دلیل رشد بهای طلا در بازارهای جهانی همراه و سکه تمام بهار آزادی به بهای ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان معامله شد. بهای طلا و سکه در بازار پنجشنبه، دوم مرداد هرچند تحت تاثیر کاهش نرخ ارز قرار داشت اما نتوانست در برابر رشد قیمت اونس جهانی مقاومت کند و با رشد همراه شد. در این بازار، بهای هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید با رشدی ۱۴۰ هزار تومانی نسبت به روز گذشته، به قیمت ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به فروش رسید. سکه تمام طرح قدیم نیز با قیمت ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان معامله شد. نیم سکه ۵ میلیون و ۱۸۰ هزار تومان، ربع سکه ۳ میلیون و ۱۴۰ هزار تومان و هر قطعه سکه یک گرمی یک میلیون و ۶۲۰ هزار تومان تعیین قیمت خورد.
یک گرم طلای خام ۱۸ عیار افزایش قیمت ۲ هزار و ۶۰۰ تومانی داشت و به قیمت ۹۶۹ هزار تومان معامله شد. هر مثقال طلا نیز با بهای چهار میلیون و ۱۴۳ هزار تومان به فروش رسید.این در حالی است که اونس جهانی با افزایشی ۱۶ دلاری به بهای یک هزار و ۸۸۳ دلار معامله شد در بازار ارز رسمی نیز، بانک مرکزی پنجشنبه با اعلام بهای رسمی ۴۷ ارز عمده و اصلی از افزایش ارزش ۱۶ ارز، کاهش قیمت ۲۰ ارز و ثبات نرخ دیگر ارزها خبر داد. بر این اساس هر دلار آمریکا ۴۲ هزار رالی، هر پوند انگلیس ۵۳ هزار و ۴۸۰ رال و هر یورو ۴۸ هزار و ۶۱۴ رال نرخ گذاری شدند. طبق تحلیل رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران، با کنترل بازار ارز طی روزهای اخیر، روند بازار سکه و طلا نیز نزولی بوده است اما همچنان حباب سکه در محدوده ۸۰۰ هزار تومان است.
ابراهیم محمدولی در گفتوگو با ایسنا، در رابطه با وضعیت فعلی بازار سکه و طلا داخلی اظهار کرد: زمانی که اعلام میکنیم بازار ارز مستقیما بر قیمت طلا و سکه دخیل و تاثیرگذار است و باید کنترل و مدیریت شود، بررسی قیمتها نشان میدهد که با همین کنترل نرخ ارز و بازار آن که طی چند روز اخیر صورت گرفت، روند قیمتها در بازار سکه و طلا نیز کاهشی شد و مشخص شد که چندان بیراه نمیگوییم.
رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران خاطر نشان کرد: ارز که از التهاب ۲۵ هزار تومانی خود فاصله گرفت و در اکنون در محدوده ۲۲ هزار تومان قرار گرفته است، به تبع قیمت طلا هم که به بیش از یک میلیون تومان به ازای هر گرم رسیده بود، در محدوده ۹۶۷ هزار تومان قرار گرفت. وی افزود: این در حالی است که تابلو قیمتهای جهانی نشان میدهد اونس جهانی نیز به ۱۸۶۱ دلار و ۴۰ سنت رسیده و افزایش داشته است. درست است که اونس جهانی تاثیرگذار است اما اگر بازار ارز به درستی مدیریت شود و به آرامش برسد، طبیعتا اثرگذار بر بازار سکه و طلا خواهد بود که نتیجه آن طی روزهای اخیر مشهود است و هر قطعه سکه از ۱۱ میلیون تومان در دو روز گذشته به ۱۰ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان رسیده است. رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران پیشبینی کرد: علیرغم اینکه نمیتوان پیشبینی ۱۰۰ درصدی داشت اما پیشبینی ما این است که چنانچه همین شیوهی اتخاذ شده برای کنترل بازار ارز در دو روز اخیر، ادامه دار باشد، طبیعتا آرامش بیشتری در صنعت طلا و بازار آن و همچنین دادوستدها وجود خواهد داشت. بنابراین کمتر شاهد نوسانات و التهابات خواهیم بود.
رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران در رابطه با حباب فعلی سکه، گفت: در حال حاضر علیرغم اینکه سکه روند کاهشی به خود گرفته؛ اما متاسفانه قیمت سکه همچنان بین ۷۵۰ تا ۸۰۰ هزار تومان با قیمت طلا فاصله دارد؛ امیدوار هستیم با اتفاقاتی که برای کنترل بازار ارز افتاده است، این بحث حباب و فاصله قیمتی نیز کم شود؛ چراکه در حقیقت به دلیل اینکه سکه، فلز طلا و از جنس طلاست، باید به همان قیمت طلا با اندک اختلاف ۴۰ تا نهایت ۱۰۰ هزار تومانی به دلیل حق ضرب باشد و مابقی به تعبیر ما اضافه است. با افزایش عرضه متناسب با تقاضایی که وجود دارد، فاصله و حباب نیز برداشته میشود.
۱۳۱ درصد رشد عرضه در نیما
رشد قابل توجه عرضه ارز در سامانه نیما طی روزهای گذشته تداوم یافت. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، روز دوشنبه مورخ ۳۰ تیرماه ۱۳۹۹ حدود ۳۴۲ میلیون دلار در سامانه نیما عرضه شد که نسبت به روز قبل از آن، حدود ۱۳۱ درصد رشد داشته است. بخش عمده ای از عرضه به درهم اختصاص داشت که ۴۸۱ میلیون درهم در حدود قیمتی ۴۸۰۰ تومان بوده است.
پیگیر بازگشت 27 میلیارد دلار هستیم
نایب رییس کمیسیون اجتماعی مجلس تاکید کرد که مجلس پیگیر قاطعانه بازگشت ۲۷ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات بوده و بانک مرکزی نیز ملکف به این امر است. ولی اسماعیلی در صفحه توییتر خود نوشت: «افزایش قیمت ارز و دلار تاثیر مستقیم بر گرانیهای وحشتناک یک ماه گذشته داشته هم تاثیر اقتصادی و هم روانی. پیگیر قاطعانه بازگشت ۲۷ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات خواهیم بود و بانک مرکزی مکلف به این امر است. مجلس انقلابی برای تعادل و آرامش بازار لحظهای درنگ نخواهد کرد.»
بازار ارز به ثبات میرسد
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، گفت: بزودی و با اقدامات در حال انجام بانک مرکزی برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات، بازار به ثبات قیمتی نزدیک خواهد شد. رحیم زارع در گفتگو با ایبِنا با اشاره به وضعیت بازار ارز، گفت: متاسفانه در ماه های اخیر عدم بازگشت میلیاردها دلار ارز حاصل از صادرات به کشور باعث شده نرخ ارز در نتیجه برهم خوردن عرضه و تقاضا هر روز گرانتر شود. نماینده مردم آباده در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه بزودی با اقدامات در حال انجام بانک مرکزی برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات، بازار به ثبات قیمتی نزدیک خواهد شد، افزود: تب و تاب خرید ارز در بروز وضعیت فعلی بی تاثیر نبوده، از اینرو لازم است مردم با آینده نگری نسبت به دوری از این بازار اقدام کنند.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم با بیان اینکه باید با همکاری قوه قضاییه عدم بازگشت ارزهای حاصل از صادرات به کشور بررسی و تعیین تکلیف شود، گفت: خوشبختانه طبق شنیده ها اقداماتی در این راستا آغاز شده و بزودی بسیاری از ارزهای انباشت شده در دست برخی به بازار روانه خواهد شد.
زارع با تاکید بر اینکه اگر موانع قانونی برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات وجود داشته باشد مجلس آماده تصویب قانون است، افزود: استفاده از ظرفیت صادرات یکی از محل های تامین ارز مورد نیاز کشور است، اما با توجه به تحریم ها باید از مسیرهای دیگری کریدورهای پولی در اینباره ایجاد شود.
این عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، یادآور شد: مجلس آماده کمک به دولت و قوه قضاییه برای بازگرداندن ارزهای حاصل از صادرات بوده و در این رابطه در صورت لزوم آماده تصویب هر نوع قانون مورد نیازی است.
سرمایهگذاران ارز متضرر می شوند
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس عنوان کرد: مردم باید بدانند سرمایهگذاری در بازار ارز صرفا گام نهادن در مسیر متضرر شدن است.
مسلم صالحی در گفتگو با ایبِنا با تاکید بر ضرورت تسریع در ساماندهی بازار ارز، گفت: متاسفانه شیوع کرونا و همچنین کاهش صادرات و در نتیجه کاهش ورودی ارز به کشور در وضعیت فعلی بازار نقش داشته است. همچنین عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات و تحریم های ظالمانه اعمال شده بر کشور، شرایط فعلی ارز را در بازار رقم زده است. این نماینده مردم در مجلس یازدهم با اشاره به برنامه های دولت در مسیر ساماندهی وضعیت بازار، گفت: دولت باید برای منابع در اختیار مردم برنامه داشته باشد، در غیر اینصورت سرمایه گذاری در امور غیرمولد را شاهد خواهیم بود. این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس یازدهم با تاکید بر اینکه مردم باید بدانند سرمایه گذاری در بازار ارز صرفا گام نهادن در مسیر متضرر شدن است، ادامه داد: کمیسیون اقتصادی با کمک گرفتن از مرکز پژوهش های مجلس و برگزاری نشست های مستمر با بانک مرکزی و تیم اقتصادی دولت سعی در بهبود وضعیت اقتصادی کشور دارد.