چگونه در بورس سرمایه‌گذاری کنیم؟
با توجه به اینکه امسال حدود ۸ میلیون کد معاملاتی جدید در بورس اوراق بهادار حاضر شده‌اند و تعداد دارندگان کد معاملاتی بورسی در ایران به ۲۰ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر رسیده، یعنی یک چهارم جمعیت ایران در بازار سرمایه حاضر شده‌اند و بازار سرمایه از یک بازار محدود به شرکت‌های حقوقی و تعداد اندکی افراد حقیقی به یک بازار فراگیر در اقتصاد ایران تبدیل شده است. عمده سهامداران جدید از دانش مالی کافی برخوردار نیستند و یا دارای مشاغلی هستند که فرصت رصد کردن بازار را به قدر کافی ندارند، به گفته کارشناسان باید افراد تازه وارد روش غیرمستقیم سهامداری را برگزینند تا ریسک آنها حداقل شده و در نوسان‌های بازار که جزو ذات بازار بورس است، دچار ضر ور زیان نشوند. در این رابطه، سید فرهنگ حسینی، کارشناس بازار سرمایه معتقد است: رونق بازار سرمایه در بیش از ۳۰ ماه اخیر، تعداد زیادی از افرادی که تجربه و دانش تخصصی کافی در حوزه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را در اختیار نداشته‌اند، وارد این بازار شده‌اند. سوال اساسی این است که برای جلوگیری و کاهش ریسک‌هایی که سرمایه‌گذاران در دو ماه اخیر شاهد بودند، چه راهکارها و ابزارهایی برای ورود بهینه سرمایه‌گذاران تازه وارد به بورس وجود دارد نحوه سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران تازه وارد به بازار سرمایه که بیش از ۷۰۰ نماد قابل معامله با وِیژگی‌های مختلف و متفاوت وجود دارد، اهمیت ویژه‌ای دارد. در غیاب فعالیت موثر مشاوران سرمایه‌گذاری، شاهد نقش گسترده شبکه‌های اجتماعی از جمله کانال‌های تلگرامی در هدایت پول تازه واردها به سهام‌های مورد نظر خود بوده‌ایم. موضوعی که سبب شکل‌گیری حباب قیمتی در بسیاری از نمادها شد و در اصلاح اخیر بازار، قیمت بسیاری از این نمادها نصف و حتی یک سوم شدند. این در حالی است که تصمیم‌گیری در مورد خرید و فروش سهام یک حرفه تخصصی محسوب می‌شود و نیازمند دانش مالی و تبحر در آن بوده و فعالیت به عنوان معامله‌گر یا تحلیلگر در بازار سرمایه نیازمند قبولی در مدارک حرفه‌ای است. مدارکی که تعداد دارندگان آن بسته به نوع مدرک بین چند صد تا چند هزار نفر است. این موضوع نشان‌دهنده پیچیدگی‌های این بازار به لحاظ تحلیل صورت‌های مالی، تحلیل اطلاعات تاریخی، اطلاع از اخبار و ارزیابی اقتصاد کلان داخلی و بین‌المللی و تحلیل ریزساختارهای بازار است یا به عبارت ساده‌تر ترکیبی از تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و تحلیل شرایط روانشناسی بازار و نمادها است. افراد تازه وارد در این حوزه نیازمند کسب دانش کافی هستند و این موضوع بسته به توانایی‌ها و تخصص فرد نیازمند صرف زمان قابل توجهی است. لذا ورود مستقیم در انتخاب سهام می‌توان تصمیمی پرریسک به شمار آید و علاوه بر امکان انتخاب سهام نامناسب به لحاظ رشد قیمتی، نقدشوندگی پایینی نیز برای سهامداران آن سهم داشته باشد، بدان معنی که اگر سهامدار تصمیم به فروش سهامی بگیرد، امکان فروش آن سهم به دلیل نبود خریدار وجود نخواهد داشت، لذا موکدا به این دسته از سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود که از طریق غیرمستقیم وارد بازار شوند و در صورتی که در طول زمان تخصص کافی را کسب نمودند، اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. چگونه سرمایه‌گذاری غیرمستقیم انجام دهیم؟ سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در سهام از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام امکان پذیر است. لیست صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک سهامی درسایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران متعلق به سازمان بورس اوراق بهادار منتشر شده است. عملکرد کلیه صندوق‌ها در دوره‌های زمانی مختلف قابل بررسی و ارزیابی است. افراد می‌توانند بسته به سرمایه خود چند صندوق را که عملکرد مناسبی در کوتاه‌مدت و بلندمدت داشته‌اند، انتخاب کنند. عملکرد بلندمدت در انتخاب صندوق‌های مناسب اهمیت بالایی دارد. در عین حال توصیه می‌شود که بین ۳ تا ۷ صندوق با بازده بیشتر از شاخص کل را انتخاب نمایند. در حال حاضر ۹ صندوق در شش ماهه بازده بهتر از شاخص و ۱۲ صندوق در دوره یکسال بازده بیش از شاخص داشته‌اند. این صندوق‌ها با استفاده از مدیران متخصص خود اقدام به خرید و فروش سهام در چارچوب مقررات بازار سرمایه می‌نمایند. بدین ترتیب سبد سهام متنوع و با انتخاب حرفه‌ای در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. موضوعی که با انتخاب صندوق‌های با بازده بالاتر در دوره‌های زمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌تواند منجر به کاهش ریسک سرمایه‌گذاران در کنار کسب بازده مناسب و حتی بیشتر از شاخص نیز شود. در عین حال این صندوق‌ها یک مزیت ویژه دارند. ماهیت صدور و ابطال بودن این صندوق‌ها این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌سازد تا در هر زمان که مایل به خرید باشند، بدون توجه به عرضه و تقاضایی که برای آن صندوق وجود دارد به قیمت خالص ارزش روز دارایی‌ها اقدام به خرید کنند و در زمانی که می‌خواهند واحدهای خود را بفروشند، بدون نگرانی و دغدغه از صف فروش بتوانند واحدهای صندوق خود را با ابطال کردن واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری، بفروش رسانده و وجه خود را ظرف چند روز کاری دریافت کنند. در حالی که در دوره کاهش شاخص از بیش از ۲ میلیون واحد به سطح ۱.۵ میلیون واحد، شاهد صف فروش در حدود نیمی از سهام‌ها و عدم امکان نقدشوندگی آن نمادها بودیم، اما امکان نقدشوندگی این صندوق‌ها توسط سرمایه‌گذاران وجود داشته است. فعالیت این صندوق‌ها در چارچوب مقررات و دستورالعمل‌های سازمان بورس بوده و ارزش روز دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک به صورت روزانه براساس دستورالعمل سازمان بورس توسط مدیر صندوق محاسبه و به تایید متولی که نقش نظارتی بر رعایت مقررات صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارد، تایید می‌شود. همچنین اطلاعات مالی در سایت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک منتشر می‌شود و بازده آنها توسط بورس یا نهاد دیگری تضمین نشده است، اما عملکرد آنها عمدتا تحت تاثیر بازده شاخص و تصمیمات مدیران است. همچنین بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک امکان صدور و ابطال آنلاین دارند و لذا نیاز به مراجعه‌های حضوری کاهش یافته است.
