بالاخره کمیسیون مشاور املاک چقدر است و چقدر باید باشد؟

رضا  ناطقی| امروزه اطلاعات هم به عنوان یک منبع مهم استراتژیک در هر محیط کاری و تجاری و هم به عنوان یک منبع عمده برای ارزش افزوده مطرح است. اطلاعات همواره به عنوان یک مزیت رقابتی قلمداد شده است، دستیابی به اطلاعات مربوط به فعالیت‌های گوناگون از جنبه‌های مختلف می‌تواند بر عملکرد کلی اثرگذار باشد. داشتن اطلاعات در زمینه نیازها و دیدگاه‌های مشتریان می‌تواند به بهبود خدمات منجر شود.  اهمیت اطلاعات و استفاده بهینه از آن به حدی است که امروزه بسیاری از شرکت‌های تجاری در تلاش برای خرید آن هستند و حتی در عالم سیاست نیز بسیاری از کنشگران سیاسی برای اطلاع از سلیقه و رویکرد مردم و تاثیر‌گذاری بیشتر و جهت‌دهی به افکار عمومی تلاش می‌کنند اطلاعاتی از این دست را از شرکت‌های مربوطه خریداری کنند. این اهمیت تا بدانجاست که بسیاری از سازمان‌ها این اطلاعات را تجزیه و تحلیل و پردازش کرده و آن را به سازمان‌ها یا اشخاصی که به آن نیاز دارند، می‌فروشند و بهای این اطلاعات را صاحبان آن تعیین می‌کنند.

مقدمه فوق را از این جهت نوشتم تا اهمیت اطلاعات در دنیای کنونی را یادآور شوم، در شغل مشاوران املاک نیز اطلاعات، نقش مهم و کلیدی داشته و مشاوران املاک بر اساس وظایف ذاتی خود همواره به جمع‌آوری اطلاعات می‌پردازند؛ اطلاعاتی که مسیر سرمایه‌گذاری را هموار می‌سازد. برای بسیاری از مردم واژه اکازیون واژه‌ای قریب است. وقتی این واژه را می‌شنویم ناخودآگاه ذهنمان به دنبال املاک با قیمتی کمتر از قیمت منطقه‌ای خواهد رفت.

در چند روز گذشته متاسفانه طی اقدامی پوپولیستی و به دور از منطق میزان کمیسیون معاملات مشاوران املاک را تقلیل دادند که این کاهش جدای از ایرادات کارشناسی به لحاظ انسانی و اجتماعی نیز دارای ایراد است، چرا که باید دید در کجای دنیا یا همین ایران خودمان دستمزدها را کاهش داده‌اند که با کژاندیشی عده‌ای معلوم الحال این اتفاق افتاده است. در سطور آتی به این ایرادها خواهم پرداخت.

1- همان‌گونه که در ابتدای این یادداشت اشاره کردم، شغل اصلی مشاوران املاک، فروش اطلاعات است. این اطلاعات گاه بصورت فنی و ساختمانی و گاهی بصورت اجتماعی و سیاسی است. رصد مداوم معاملاتی که در منطقه کاری مشاور اتفاق می‌افتد یکی از این نکات است. میزان طرح‌های توسعه‌ای در منطقه نیز از دیگر مسائلی است که مشاوران املاک باید از آن آگاهی داشته باشند. وضعیت جامعه‌شناختی منطقه کاری، دسترسی‌ها، محل اماکن رفاهی، خدماتی و مذهبی و.... از دیگر اموری است که مشاوران املاک باید از آن اطلاع کافی و جامعی داشته باشند. از طرفی مشاوران املاک به عنوان امین و محرم اسرار هموطنان شناخته می‌شوند. در بسیاری از موارد مردم یک کوچه و محله بسیاری از اسرار خانوادگی و شخصی خود را به مشاور امین خود منتقل می‌کنند و از وی برای ادامه راه مشاوره و کمک می‌گیرند.

٢- به شخصه معتقدم مشاوران املاک می‌توانند در نقش یک کارآفرین، ارزش‌آفرینی کنند. این مساله را سازندگان و فعالان و سرمایه‌گذاران در صنعت ساختمان بخوبی درک می‌کنند. ارایه املاک مناسب سرمایه‌گذاری به‌لحاظ تولید ساختمان یا بازسازی یکی از نکاتی است که برای بازیگران این صنعت حائز اهمیت بوده و چه بسیار سرمایه‌گذارانی هستند که حاضرند در سود مشاوران خود را شریک نمایند. از سوی دیگر برحذر داشتن سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات در زمان‌های نامناسب یکی دیگر از این خدمات است که عموما توسط مشاوران املاک به مردم عزیز ارایه می‌شود میزان تراکنش مالی که در هر معامله صورت می‌گیرد نیز یکی دیگر از جنبه‌هایی است که ارزش‌گذاری در این شغل را به لحاظ مالی به مرتبه‌ای بالا سوق می‌دهد. مشاوران املاک از آنجا که در میزان ریالی معاملات شریک می‌شوند بنابراین تلاش می‌کنند تا یک معامله برد-برد برای طرفین انجام شود.

۳- بگذارید از سایر کشورهای دنیا مثال بزنم تا بدانیم میزان کمیسیون معاملات املاک در این کشورها چگونه است. امریکا 6 درصد از طرفین - کانادا ۶ درصد امارات متحده عربی ۶ درصد ترکیه 6 درصد - استرالیا ۶ درصد - سازمان بین‌المللی اروپا نیز ۶ درصد را پذیرفته است. اینها از آن جهت مهم هستند که هموطنان عزیز ما در چند سال اخیر اقدام به سرمایه‌گذاری در بخش املاک و مستغلات این کشورها کرده‌اند و با آن غریبه و بیگانه نیستند. ناگفته نماند خدماتی که مشاوران املاک در این کشورها ارایه می‌دهند فراتر از چیزی است که ما در کشورمان داریم اما در این کشورها هیچ مالک یا مشتری‌ای حق ندارد با بیشتر از یک آژانس مشاوره املاک همکاری کند که اگر این اتفاق بیفتد، مشمول جرایم سنگین مالی و حبس می‌گردد.

۴- همان‌گونه که در بند ۳ اشاره کردم در سایر کشورهای دنیا مشتری یا مالک فقط باید با یک آژانس مشاوره املاک قرارداد بسته و مادامی که تحت قرارداد این آژانس قرار دارد حتی اگر برادر یا پدر یا فرزند و... هم بخواهد در مورد ملک موردنظر معامله‌ای انجام دهد باید از طریق آژانس مذکور انجام دهد. مقایسه کنید با کشور عزیزمان، مالک محترمی ملکش را به چند آژانس می‌سپارد و در نهایت معامله‌اش را از طرق نامعلوم دیگری انجام می‌دهد که صد البته قابل پیگیری هم نیست. از طرف دیگر مشتری که به دنبال ملک موردنیاز خود است ضمن اینکه به چندین آژانس مشاوره املاک مراجعه می‌کند، خودش نیز از روش‌های متعارف و غیرمتعارف به جست‌وجو ادامه می‌دهد و در پاره‌ای از موارد مشخص نمی‌شود چگونه خواسته‌اش را تامین کرده است.

۵- سیاست‌گذاری‌های غلط و بدون برنامه در اتحادیه مشاوران املاک موج می‌زند. از دادن پروانه کسب بدون هیچ زمینه علمی و اخلاقی و فرهنگی گرفته تا قدم برنامه‌ریزی و منطقه‌بندی و استانداردسازی مشاوران املاک، همه و همه مواردی است که ناشی از کم‌خردی و عدم تحقیق و پژوهش است. تعدد مشاوران املاک از سویی و ظهور مشاوران املاک در طبقات آپارتمان‌ها (مجاز یا غیرمجاز) و بدون هیچ‌گونه نظارتی باعث به وجود آمدن یک فضای رقابتی بسیار شدید در بین مشاوران گردیده که بعضا در این فضا مشتریان نیز سوءاستفاده می‌نمایند. ۶- قیاس در آمد یک کارمند عزیز و زحمتکش با یک مشاور املاک قیاسی مع‌الفارق بوده و چیزی جز دمیدن به آتش تفرقه و نفاق بین آحاد جامعه نیست. کارمند عزیز با توجه به نوع شغلش همواره از یک درآمد ثابت ماهیانه با خدمات و امتیازات جانبی (که البته بسیار کمتر از انصاف و تورم جامعه است) را داراست. اما مشاور املاک با توجه به مخاطراتی که در شغل خود دارد بعضا ممکن است تا چند ماه حتی یک معامله را انجام ندهد. اینکه به‌جای حل کردن مساله و افزایش حقوق قشر عزیز کارمند و کارگر، بیاییم صورت مساله را پاک کنیم و درآمد دیگری را کاهش دهیم، بسیار بی‌منطق و خارج از عرف اجتماعی و انسانی است.

در این چند سطر سعی کردم به تعدادی از ایرادهای اصلی این قانون بدون مطالعه و کارشناسی بپردازم. حال از رواج پیشنهاد بی‌شرمانه تعدادی از مالکان بابت پرداخت‌های زیرمیزی یا اصطلاحا بالا بود به مشاوران املاک کاهش تعهد کاری و سازمانی در مشاوران، ایجاد رخوت و سستی و کاشتن بذر نفرت و دشمنی بین آحاد جامعه می‌گذریم که اگر بخواهیم به اینها ورود کنیم باید از وجود روانشناسان، جامعه‌شناسان و... بهره ببریم. بنابراین به نظر می‌رسد تصویب این قانون جدید بیشتر یک پروپاگاندای برنامه‌ریزی شده است تا مسوولان امر همگام با سایر پوپولیست‌ها به مردم نشان دهند که در جهت مبارزه با گرانی گام برمی‌دارند. امید است مردم ایران عزیز هرچه زودتر در سایه سیاست‌های اندیشمندانه به خوبی و مهر در کنار یکدیگر زندگی شاد و مرفهی را تجربه نمایند.