بحران ملی در اصفهان

تعادل| مساحتی بالغ بر 8 هزار و 320 کیلومتر مربع از اراضی استان اصفهان با گستردگی زیاد دچار فرونشست شده و این درحالی است که گستردگی اراضی درگیر، در 3 سال اخیر نزدیک به 3 برابر شده است؛ این اعداد درحالی اعلام می‌شود که بنا به گفته کارشناسان زمین‌شناسی بسیاری از بناهای استراتژیک استان در این مناطق واقع شده و حتی محدوده‌های شهری اصفهان، نرخ فرونشست بیش از 18 سانتیمتر در سال را تجربه می‌کند. بنا به گزارشی که از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور ارایه شد، فرونشست در دشت‌های نجف آباد، مهیار شمالی، مهیارجنوبی، کاشان، گلپایگان، برخوار، اصفهان، اردستان، نطنز و فلاورجان به‌صورت خطرناکی مشاهده شده و آنچه که مشخص است، فشار بر منابع آب در اثر تراکم جمعیت، صنایع و یا کشاورزی همراه با دوره‌های خشکسالی و عدم تغذیه متعادل، باعث بروز پدیده فرونشست زمین در گذر زمان شده است.

    کشت نابجا در اصفهان

در این جلسه علیرضا شهیدی رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با انتقاد از مدیریت و کشت نابجای محصولات کشاورزی در این استان از کاشت درخت‌های پسته در استانی که با کمبود آب در رنج است و با فرونشست دشت‌های خود دست و پنجه نرم می‌کند، گله کرد و خواستار تعامل بیشتر میان وزارت نیرو و وزارت جهادکشاورزی و مدیریت مصرف منابع محدود آب و نوع تعیین الگوی کشت شد.

     جلوگیری از پیشرفت فرونشست

حاجی دلیگانی نماینده مردم شاهین‌شهر نیز در ادامه با اعلام این موضوع که با توجه به ابعاد خطرناکی که فرونشست استان اصفهان به خود گرفته، به این پدیده باید با دیدی کاملا ملی نگاه کرد، آن را معضلی فراتر از یک استان و یک منطقه‌ دانست. این نماینده مجلس شورای اسلامی از کارشناسان سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و سایر ارگان‌های ذیربط این موضوع دعوت کرد تا با حضور در جلسات کمیسیون‌های تخصصی مجلس و در صورت لزوم حضور در صحن علنی مجلس، راهکارهای خود را جهت جایگزین کردن کشت برخی محصولات و معیشت جامعه درگیر به‌منظور جلوگیری از پیشرفت فرونشست در این استان را ارایه دهند.

     بحران در راه است

کارشناسان مخاطرات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور نیز، با بیان اینکه فرونشست در تمام دنیا یک پدیده‌ زمین‌شناسی بوده و برای آن نیز در تمام دنیا راهکارهای زیادی دیده شده است، خواهان توجه بیشتر مسوولان عمرانی به توصیه‌های زمین‌شناسان شدند. به نظر می‌رسد با مطالعات گسترده‌ و هشدارهایی که سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در خصوص فرونشست استان اصفهان داده‌اند و تهیه نقشه فرونشست این استان ازسوی سازمان مذکور درسال گذشته و جلسات پی‌درپی زمین‌شناسان با مسوولان استانی، این مساله از فازشناسایی و بیان مساله گذر کرده و می‌بایست هرچه سریعتر راهکارهایی برای کاسته شدن بحران در این منطقه لحاظ شود.

    فرونشست اصفهان نیازمند نگاه ملی است

از سوی دیگر مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان گفت: لازم است که به پدیده فرونشست در این استان با توجه به ابعاد و تبعات گسترده آن به عنوان یک مساله ملی نگاه شود. منصور شیشه‌فروش افزود: استان اصفهان از سال‌های گذشته با پدیده کاهش سطح سفره‌های آب زیرزمینی و فرونشست زمین مواجه شده و توسعه بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی در ۲۷ دشت آن ممنوع است. او با بیان اینکه در نقاط بحرانی مانند دشت مهیار در هر سال سطح آب‌های زیرزمینی یک متر اُفت پیدا می‌کند، خاطرنشان کرد: میزان فرونشست زمین در این منطقه در هر سال ۱۳ سانتیمتر است. مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به اینکه پدیده فرونشست به تدریج خسارت ایجاد می‌کند، اظهار داشت: در زمان حاضر دشت‌های مختلفی مانند مهیار، بُرخوار، اصفهان، کاشان و گلپایگان تحت تاثیر این پدیده قرار گرفتند.

شیشه‌فروش با تاکید بر اینکه برای مقابله با این پدیده و کاهش اثرات و مخاطرات آن لازم است که نهادهایی مانند وزارت نیرو و سازمان زمین شناسی کشور به این موضوع به صورت یک مساله ملی نگاه کنند، تصریح کرد: درخواست ما از وزارت نیرو این است که این پدیده در اصفهان را در شورای حفاظت از منابع آب به عنوان یک مساله ملی مطرح و پیگیری کند و برنامه عملیاتی و کاربردی برای پیشگیری از آن تدوین کند.

او با بیان اینکه لازم است سازمان زمین‌شناسی کشور نیز پدیده فرونشست زمین در اصفهان را به‌صورت ملی پیگیری کند، اضافه کرد: بدون شک استمرار جریان آب در رودخانه زاینده‌رود یکی از راهکارهای موثر برای جلوگیری از فرونشست زمین در این استان است. مدیر کل مدیریت بحران استانداری اصفهان با بیان اینکه همچنین باید نسبت به تشکیل قرارگاه دایمی برای ایجاد طرح‌های تعادل بخشی مصرف آب اقدام شود، اضافه کرد: در این قرارگاه‌ها باید کنترل برداشت آب از دشت‌های ممنوعه و نصب کنتورهای هوشمند در چاه‌های آب پیگیری و اجرا شود. مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با بیان اینکه سازمان جهاد کشاورزی اصفهان نیز برای مقابله با پدیده فرونشست زمین مکلف به توسعه روش‌های نوین آبیاری، ترویج کشت گلخانه‌ای و محصولات کم آب بر و اختصاص تسهیلات کم بهره به کشاورزان در این زمینه شده است، خاطرنشان کرد: روش‌های نوین آبیاری تا کنون در حدود ۱۲۰ هزار هکتار از اراضی استان اجرا شده است.