امریکا در آستانه جنگ تمامعیار
دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا که در ساعات پایانی روز انتخابات در سوم نوامبر با برگزاری نشستی عجیب و بیسابقه، خود را رییسجمهور منتخب امریکا نامید و حتی از مردم امریکا به دلیل اعتماد دوبارهشان به خود تشکر کرد، حالا عرصه انتخابات را به رقیب دموکرات خود باخته میبیند و بسیاری از تحلیلگران میگویند، جو بایدن جدیدترین رییسجمهور امریکا خواهد بود.
ترامپ که از نظر شخصیتی و سابقه سیاسی، یکی از عجیبترین روسای جمهور تاریخ امریکا لقب گرفته، حالا در پذیرش نتیجه انتخابات نیز رویکردی منحصر به فرد را دنبال میکند. او که از چند ماه قبل نیز بارها به شکل آشکار و تلویحی پذیرش نتیجه انتخابات در صورت شکست را نامشخص گذاشته بود، حالا در عرصه عمل تمام آن پیشبینیها را به اجرا گذاشته است.
صحبتهای ترامپ پیش از آغاز فرایند رایگیری مستقیما به آرای پستی اشاره داشت. جایی که با توجه به شیوع ویروس کرونا، بسیاری از مردم امریکا ترجیح دادند، آرای خود را به شکل غیر حضوری و پستی ارسال کنند و با در کنار هم قرار گرفتن آمار آرای پستی و آرایی که زودتر از موعد به صندوق رای ریخته شده بودند، مشخص شد که حدودا 100 میلیون امریکایی، زودتر از موعد در انتخابات شرکت کردهاند و در نتیجه شمارش آرای آنها نیز با اما و اگرهایی همراه شد. قوانین خاص هر ایالت باعث شد تعدادی از ایالتها پیش از روز انتخابات شمارش آرای پستی را آغاز کنند تا در نتیجه، سرنوشت آرای الکترال آنها نیز زودتر مشخص شود و از سوی دیگر برخی ایالتها اعلام کردند که شمارش آرا پس پایان رایگیری کلید میخورد و در نتیجه چند روزی زمان خواهد برد تا پیروز انتخابات در آن ایالت مشخص شود. بر اساس قوانین انتخاباتی امریکا، پیروز نهایی انتخابات ریاستجمهوری این کشور را نه پیروز در آرای مردمی که برنده بیشترین تعداد آرای الکترال مشخص میکند. در این کشور هر ایالت بر اساس میزان جمعیت خود، تعدادی رای الکترال دارد که مجموع آنها به عدد 538 میرسد و در نتیجه پیروز انتخابات فردی است که بتواند حداقل 270 رای الکترال را از آن خود کند. با توجه به این قانون بود که ترامپ در سال 2016 در حالی که سه میلیون رای مردمی کمتر از هیلاری کلینتون داشت، توانست به عنوان رییسجمهور امریکا انتخاب شود.
در انتخابات جاری نیز به نظر میرسید در صورت پیروزی مجدد ترامپ سناریو چهار سال قبل تکرار میشد. زیرا ایالتهای پرجمعیتی مانند کالیفرنیا و نیویورک به شکل سنتی به دموکراتها رای میدهند و رییسجمهور جمهوری خواه باید آرای موردنیاز خود را از تعداد زیادی ایالتهای کوچکتر به دست آورد. در چنین شرایطی بود که باز تعداد معدودی از ایالتهای سرنوشت ساز باقی ماندند که معلوم نبود به کدام یک از دو گزینه رای خواهند داد.
بازگشت در دقیقه90
با آغاز شمارش آرا در ایالتهای سرنوشت ساز، نخستین و مهمترین ایالتی که نتایج خود را اعلام کرد فلوریدا بود. این ایالت که در جنوب شرقی امریکا قرار گرفته، 29 رای الکترال دارد و در بسیاری از انتخابات نقشی کلیدی را در معرفی پیروز ایفا کرده است. با آغاز ارایه آمارها در فلوریدا جو بایدن با فاصلهای قابل توجه پیش بود اما به نظر میرسد با شروع شمارس آرا در صندوقهای حضوری رای، سهم ترامپ افزایش پیدا کرد و رییسجمهور مستقر، توانست با فاصلهای قابل قبول، آرای فلوریدا را به دست آورد. پیشتازی ترامپ در ساعات اولیه در ایالتهای سرنوشت سازی مانند پنسیلوانیا، میشگیان، ویسکانسین و کارولینای شمالی نیز باعث شد، ترامپ پیروزی خود را قطعی بداند و در اقدامی عجیب در حالی که هنوز چند ده میلیون رای شمارش نشده بود، اعلام پیروزی کند. با گذشت چند ساعت و آغاز شمارش آرا در روز بعد، جو بایدن توانست در دقایق پایانی، ناگهان ورق را در چند ایالت حساس به سود خود بازگرداند. در شرایطی که ترامپ در بازپسگیری صدرنشینی بایدن، تنها در فلوریدا و اوهایو موفق عمل کرد، بایدن در ابتدا، با سرعتی کم فاصله خود با ترامپ را در ایالتهای سرنوشت ساز ویسکانسین و میشیگان به حداقل برساند و در نهایت پیروز این دو ایالت لقب بگیرد. همین دو ایالت روی هم، 26 رای الکترال جدید را به سبد بایدن اضافه کردند تا بدون احتساب آرای الکترال ایالتهای باقی مانده، بایدن به عدد 253 برسد در حالی که ترامپ فعلا 214 رای الکترال دارد.
به این ترتیب نامزد دموکراتها برای پیروزی در انتخابات تنها 17 رای الکترال نیاز دارد، آرایی که در سناریوهای مختلف میتواند به دست آورد. ایالت پنسیلوانیا، با 20 رای الکترال باز هم سرنوشت ساز شده است. در صورتی که بایدن این ایالت را ببرد بدون نیاز به سایر ایالتها، پیروز انتخابات لقب خواهد گرفت و در سوی دیگر ترامپ برای پیروزی قطعا به رای این ایالت نیاز دارد. در حالی که در ساعات اولیه، ترامپ در این ایالت حتی تا 900 هزار رای نیز پیش افتاده بود اما با آغاز شمارش آرای پستی، این عدد به زیر 100 هزار رای کاهش یافت و با توجه به اینکه در آرای باقی مانده سهم رایهای پستی بالاست، بسیاری از تحلیلگران دور از انتظار نمیدانند که بایدن در این ایالت نیز پیروز شود. حتی در صورتی که پنسیلوانیا را نیز به نام ترامپ بزنیم، سناریوهای دیگر نیز میتواند بایدن را پیروز کند. یکی از این مسیرها پیروزی در دو ایالت آریزونا و نوادا است. بایدن از روز نخست در این دو ایالت صدرنشین بوده و حتی برخی رسانههای معتبر او را پیروز این دو ایالت خواندهاند. با این وجود اگر در نهایت این دو ایالت به نام بایدن شود، 17 رای الکترال جدید به سبد او اضافه خواهد شد که در نتیجه او را به 270 میرساند و پیروز میشود. در کنار آن سرنوشت انتخابات در ایالت جورجیا نیز عجیب شده است. این ایالت که در کمربند ایالتهای مسیحی جنوب شرقی امریکا قرار گرفته که به شکل سنتی به جمهوری خواهان رای میدهند، در تمام ساعاتی که از شمارش آرا گذشته برتری ترامپ را نشان میداد اما با شمارش 98 درصد آرا، این بایدن است که توانسته با به دست آوردن حدودا دو هزار رای بیشتر از ترامپ، در این ایالت نیز پیروز به نظر برسد. جورجیا به تنهایی 16 رای الکترال دارد و بایدن را به 269رای میرساند و به این ترتیب هر یک از ایالتهای باقی مانده اگر تنها یک رای الکترال جدید به بایدن برسانند او پیروز انتخابات لقب خواهد گرفت.
آشوب در کاخ سفید
با رسیدن فرایند شمارش آرا به ساعات پایانی خود، بسیاری از تحلیل گران عملا بایدن را پیروز انتخابات میدانند و ترامپ شانس بسیار کمی برای بازگشت به مسیر پیروزی دارد، همین مساله باعث شده رییسجمهور مغرور امریکا، مجبور شود به شکست فکر کند و همین او را عصبانی و ناامید کرده است. ترامپ با چهرهای در هم و ناامید روز گذشته در کاخ سفید مقابل دوربینها ظاهر شد و اظهاراتی عجیب را به زبان آورد. ترامپ همزمان با اشاره به انتخابات سنا و مجلس نمایندگان گفت بر خلاف ادعای دموکراتها که منتظر تسخیر مجلس سنا بودند، «ما توانستیم موفق شویم و علاوه بر حفظ سنا نمایندگان جدیدی به مجلس نمایندگان فرستادیم.» وی همچنین نظرسنجی رسانهها را مداخله در انتخابات خواند و با ادعای تقلب دموکراتها در انتخابات گفت: آنها از مدتها پیش برای این کار برنامه داشتند. او که در چندین ایالت علیه شمارش آرا شکایت کرده، شواهدی برای ادعای خود طرح نکرد اما آرای پستی را که دموکراتها بیشتر از آن استفاده کردند «زمینهساز تقلب گسترده به نفع جو بایدن» دانست. ترامپ مدعی شد، در چند ایالت از جمله میشیگان و جورجیا ناظران حزب جمهوری خواه اجازه حضور در مکان شمارش آرا را نداشتهاند یا محدودیتهای فراوانی برای آنها ایجاد شد.
وی ادامه داد: ما ۷۰۰ هزار رای در پنسیلوانیا پیش بودیم ولی اکنون میگویند ما ۹۰ هزار جلو هستیم و همینطور برگه میآورند. در جورجیا هم من با اختلاف زیاد پیروز شدم و ۳۰۰ هزار رای جلو بودم اما ناگهان عقب افتادم. در میشیگان ما خیلی پیش بودیم و در ویسکانسین هم همینطور. در همه موارد آرای ما را کم کردند. جو بایدن، نامزد دموکرات انتخابات ریاستجمهوری امریکا در واکنش به اظهارات ترامپ، توییت کرده: «مردم سکوت نخواهند کرد و اجازه نخواهند داد که به آنها زور گفته شود، تسلیم نخواهند شد. تک تک آرا باید شمارش شود.»
او ساعتی بعد هم در توییتی دیگر اظهاراتی که در برابر دوربینها گفته بود را تکرار کرد و نوشت: «کسی نمیتواند دموکراسی ما را نابود کند. نه الان و نه هیچوقت. امریکا راه درازی برای رسیدن به اینجا طی کرده. نبردهای فراوانی را جنگیدهایم.» ترامپ در حالی این اظهارات را مطرح کرده که ستاد انتخاباتی او نیز با راهاندازی چندین لایحه شکایت در ایالتهای مختلف، تلاش کردند روند شمارش آرا را متوقف کنند، موضوعی که البته با مخالفت قضات در ایالتهای مختلف راه به جایی نبرد. آنچه که جالب به نظر میرسد این است که طرفداران ترامپ در ایالتهایی مانند پنسیلوانیا تجمع کردهاند که دیگر آرا را نشمرید اما در ایالتی مانند آریزونا که ترامپ از بایدن عقب است، تجمع کردهاند که باید آرا شمرده شود. در همین حال به نظر میرسد در کاخ سفید، خانواده ترامپ خیال کوتاه آمدن ندارند. پسر دونالد ترامپ از پدرش خواسته تا جنگی تمامعیار به راه بیندازد و اجازه ندهد این روند ادامه پیدا کند. وکیل شخصی ترامپ نیز از جمهوریخواهان خواسته ساکت ننشینند و از خواستههای ترامپ حمایت کنند. با وجود تمام این سر و صداها، تنها تعداد معدودی از جمهوری خواهان با صحبتهای ترامپ همراهی کردهاند و ما بقی، یا سکوت کردهاند یا حتی به انتقاد از موضعگیریهای ترامپ پرداختهاند. هرچند استناد به قوانین در امریکا، راه ترامپ را برای دور زدن دموکراسی و کنار گذاشتن آرای مردمی بسته اما به نظر میرسد او تمام گزینههای موجود از جمله ارسال شکایت به دیوان عالی را در دستور کار خود قرار خواهد داد. موضوعی که حتی اگر نتیجه بخش نباشد نیز کار تعیین پیروزی نهایی را به هفتهها یا ماهها بعد موکول میکند. صرف نظر از تمام این فرایندها باید دید ترامپ چه زمانی شکست را میپذیرد و در 20 ژانویه 2021، انتقال قدرت در امریکا به چه شکل رقم خواهد خورد؟