تفاوت بایدن و ترامپ برای ایران

یحیی آل‌اسحاق

در بررسی شرایط به وجود آمده در انتخابات امریکا، باید میان دو موضوع تفاوت قائل شد. نخست تفاوت‌هایی که میان حزب‌های دموکرات و جمهوریخواه وجود دارد و دوم تفاوت‌های شخصی که میان ترامپ و بایدن قابل رصد است. در رابطه با تفاوت میان این دو فرد، نشانه‌های مشخصی وجود دارد. ترامپ فردی بود که بر خلاف تمام قاعده‌های بین‌المللی و سیاسی عمل می‌کرد و در سال‌های گذشته تصمیماتی گرفته بود که هیچ یک از آنها در ساختار سیاسی امریکا قابل تحلیل نبودند اما بایدن با توجه به سابقه‌ و موضع‌گیری‌هایی که دارد، قطعا عملکرد متفاوتی خواهد داشت. در نگاه کلان‌تر اما هر رییس‌جمهوری که برنده شود، تا حد زیادی اجرا کننده سیاست‌هایی است که از طریق حزبش مطرح می‌شود. در رابطه با تعامل با ایران، نگاه دموکرات‌ها به سمت دیپلماسی و مذاکره و کاهش اختلاف‌ها از طریق صحبت‌های رو در رو است اما جمهوری خواهان بر خلاف شعارهایشان، راهبردهای غیرسازنده را دنبال می‌کنند که ما در چهار سال اخیر بخشی از آن را دیده‌ایم. با این وجود، شعارهای بایدن درباره بازگشت به برجام را نباید به از بین رفتن تحریم‌ها و تمام شدن فشارهای امریکا ربط بدهیم. 

قطعا می‌توان پیش‌بینی کرد که اوضاع بهتر از دوران ترامپ می‌شود اما اینکه چقدر این تغییرات محسوس و جدی باشد، بحثی جداگانه است.قرار گرفتن ایران در منطقه خاورمیانه، باعث شده تعامل امریکا با کشورمان پیچیدگی‌های خاصی داشته باشد. نخستین محل اختلاف رژیم صهیونیستی است. در کنار آن اختلاف نظرها در عراق، سوریه، یمن و ارتباطات امریکا با عربستان سعودی، بحرین و امارات متحده عربی نیز اختلافات دو کشور با بالا برده است. سیاست خصمانه امریکا علیه ایران نیز در تمام این سال‌ها بر کسی پوشیده نیست و این کشور حتی در دوره برجام نیز هرگز دست از خراب کاری و تداوم فشار بر ایران بر نداشت.از اینرو اگر بایدن بخواهد مانند اوباما به سمت مذاکره حرکت کند، باید این اختلاف‌ها را در نظر بگیریم و اگر بنا بر کاهش تحریم‌ها باشد، باید در جریان واقعیت‌های منطقه به ان نگاه کنیم.ایران پیش از هرچیز باید در داخل به اوج قدرت خود برسد. همراهی مردم و حاکمیت، هماهنگی قوای تصمیم‌گیر و نهایی کردن تصمیمات سرنوشت‌ساز برای ما بسیار اهمیت دارد. همانطور که مقام معظم رهبری اشاره کرده‌اند، راهبرد ایران و مسیری که آغاز کرده تغییر نخواهد کرد و از این رو این امریکایی‌ها هستند که باید قدرت ایران در منطقه را پذیرفته با در نظر داشتن این اصل به تغییر در شرایط فکر کنند.از این رو می‌توان این طور پیش‌بینی کرد که در صورت نهایی شدن پیروزی بایدن، با توجه به تجاربی که از دوره حضور او در دولت اوباما وجود دارد، شرایط قدری بهتر خواهد شد و در صورتی که دموکرات‌ها بتوانند اکثریت را در مجالس سنا و کنگره به دست آورند، امکان هماهنگ کردن سیاست‌هایشان وجود دارد اما اینکه توقع یک معجزه و تحول جدی در کوتاه‌مدت داشته باشیم، از واقعیت‌ها به دور است و نیاز به گذشت زمان دارد.