پیامدهای تعطیلی نامتقارن

بیت‌الله ستاریان

با توجه به آمارهای نگران‌کننده از تعداد مبتلایان و مرگ و میر در اثر بیماری کرونا، خبری مبنی بر تعطیلی شهر تهران و ۱۵۰ شهر دیگر به مدت دو هفته جهت مبارزه با این بیماری از سوی سخنگوی ستاد مبارزه با کرونا منتشر گردید.  هرچند حفظ امنیت جانی افراد جامعه در اولویت تمامی امور قرار دارد اما باید این نکته مد نظر قرار داده شود که تدابیری که جهت نیل به این هدف اتخاذ می‌گردد به سایر امور زندگی و معیشتی افراد جامعه آسیب نرساند.  وقتی خبر از تعطیلی کلان‌شهرها می‌شود و این تعطیلی شامل تمامی بخش‌های دولتی و خصوصی نمی‌شود این موضوع آسیب‌های جدی به روند زندگی عادی و معیشتی افراد جامعه وارد می‌آورد. به عنوان مثال وقتی اعلام می‌شود که بانک‌ها تعطیل نیستند و با یک سوم نیرو جهت انجام امور بانکی افراد به فعالیت خود ادامه می‌دهند، از طرف دیگر فعالیت کلیه مشاغل به جز مشاغلی که  برای حیات افراد ضروری است، مانند توزیع‌کنندگان مواد غذایی و دارویی تعطیل شده چگونه صاحبان آن مشاغل بتوانند به تعهدات خود عمل نمایند؟ به عنوان مثال یک سازنده مسکن که طی قراردادهایی با پیمانکاران یا خریداران منعقد نموده، در ایام تعطیلی چگونه پیشرفت کار خود را طبق تعهدات به انجام برساند درحالی که اگر در موعد مقرر به تعهدات خود عمل ننماید ضرر و زیانهای ناشی از این توقف عملیاتی را چه کسی جبران خواهد کرد؟ آیا دولت خسارات این اشخاص را تقبل می‌نمایند؟ اگر کارفرمایانی که طبق این اعلام از فعالیت منع شده‌اند چگونه نسبت به پرداخت حقوق و مزایای افراد شاغل در مجموعه‌های خود اقدام نمایند با توجه به اینکه قشر بیشتر افراد جامعه ما از قشر کارگر هستند، بدون دریافت حقوق و مزایا چگونه گذران زندگی نمایند؟زمانی که بانک‌ها فعالیت خود را ادامه می‌دهند صاحبان مشاغل ممنوع از فعالیت که تعهداتی را در آینده به عهده گرفته و چک صادر نموده‌اند چگونه بدون فعالیت توان انجام این تعهدات را خواهند داشت؟ بدون تردید حاصل این تدبیر، مواجه شدن با انبوهی از چک‌های تادیه نشده در تاریخ مقرر خواهیم بود و به تبع آن با انبوهی از پرونده‌های حقوقی و کیفری در محاکم قضایی در آینده بسیار نزدیک روبرو خواهیم شد. موضوع مهم دیگر در خصوص محاکم قضایی است، وقتی ممنوعیت تردد‌های بین شهری از روز ۲۸ آبان ماه اعمال خواهد شد در پرونده‌هایی که نیاز به حضور شاهد و ادای شهادت دارندچگونه شاهد‌هایی که در شهرهای دیگر هستند در محاکم حاضر شوند؟ همچنین از این نکته نیز نباید غافل گردید که با توجه به انبوه پرونده‌های مطروحه و جاری در سیستم قضایی دادگاه‌ها، دادسراها و شوراهای حل اختلاف مملو از حضور افراد هستند که این مکان‌ها خود تاثیر بسزایی در شیوع این بیماری خواهند داشت.به بیان دیگر نمی‌شود فقط یک کفه ترازو را در نظر گرفت و از کفه دیگر آن غافل شد!اگر قرار است برای مبارزه با این بیماری تعطیلی اعلام شود، کلیه مشاغل اعم از بخش دولتی و بخش خصوصی به جز مشاغلی که فعالیت آنها رابطه مستقیم با ادامه حیات افراد جامعه دارند باید تعطیل اعلام شوند و تمامی مواعد قضایی و قانونی در زمان تعطیلی به حالت تعلیق یا حداقل تدبیری اتخاذ گردد تا مقامات محترم قضایی درخصوص احضار متهمان یا شاهدان برای اخذ ادای توضیح، تفهیم اتهام، دریافت آخرین دفاع، شرکت در جلسات دادرسی و ... وضعیت این اشخاص را از لحاظ سنی و بیماری‌های زمینه‌ای درنظر گرفته و جز در موارد مصرح در قوانین که حضور شخص اصیل الزامی است، پرونده‌های این قبیل اشخاص را که بیشتر در معرض بیماری قرار دارند با حضور وکلای ایشان رسیدگی نمایند. فلذا پیشنهاد می‌گردد قبل از اتخاذ هرگونه تصمیمی موارد یاد شده یا مشابه مد نظر مسوولان محترم قرار گرفته تا ضمن جلوگیری از تبعات جبران‌ناپذیر اینگونه تصمیمات مهم با کمترین آسیب وضعیت اضطراری پیش آمده سپری گردد.