سرنوشت مسکن در آذر نیمه‌تعطیل
مجید اعزازی
1- در پی آغاز محدودیت‌های کرونایی که از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام شده است، از دیروز مشاغل غیرضروری از جمله دفاتر مشاور املاک به مدت دو هفته تعطیل شدند اما همان‌طور که دیروز حسن روحانی، رییس‌جمهور اعلام کرد، احتمال تداوم این تعطیلات در صورت عدم دستیابی به موفقیت نیز وجود خواهد داشت. در این حال، فعلا بنگاه‌های معاملات ملکی همچون فروردین ماه سال جاری که تا 23 فروردین تعطیل بودند، به مدت دو هفته تعطیل خواهند شد و از همین رو، هیچ معامله‌ای انجام نخواهد شد. از این رو، انتظار می‌رود تعداد معاملات در آذر ماه به‌شدت کاهش یابد. در این حال، پیش‌بینی می‌شود به محض باز شدن بازار مسکن در نیمه دوم آذر یا هفته‌های بعد از آن، معاملات معطل مانده، انجام شود و حجم معاملات افزایش یابد.
2- اگر چه تعطیلات دو هفته‌ای بنگاه‌های معاملاتی به عنوان عاملی اثرگذار در انجام و ثبت معاملات ملکی به شمار می‌رود و به عبارتی دست هر دو طرف عرضه و تقاضای ملک در این دو هفته بسته خواهد بود، اما از آنجا که هر دو طرف معامله از نیمه آبان ماه سال جاری به واسطه برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا و تحولات احتمالی در عرصه سیاست خارجی و گسترش احساس عدم اطمینان در فضای اقتصاد ایران و ناپایداری بازارهای ارز، بورس و... در حالت انتظار به سر می‌برند، به نظر نمی‌رسد که تا اوایل بهمن ماه حجم معاملات از سطوح فعلی و مرز 10 هزار فقره معامله در ماه عبور کرده و فزونی گیرد.
3- بر اساس آمار بانک مرکزی، در مهر ماه سال جاری، تعداد معاملات ملکی به 8.7 هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب 2.3 و 154.5 درصد افزایش نشان می‌دهد. اگر چه هنوز آمار رسمی از تحولات بازار مسکن شهر تهران در آبان ماه منتشر نشده است، اما برآوردها حاکی از این است که در آبان ماه نیز تحولات بازار مسکن تحت تاثیر انتخابات امریکا و نااطمینانی‌ها و بی‌ثباتی‌های اقتصادی بوده است و از همین رو، حجم معاملات ملکی نسبت به مهر ماه دستکم افزایش نداشته است. انتخابات امریکا در روز 13 آبان سال جاری برگزار شد و پس از کش و قوسی چند روزه، سرانجام مشخص شد که جوبایدن، رییس‌جمهور منتخب این کشور است. تحولات سیاست داخلی امریکا به دلیل رویکردهای تاکتیکی متفاوت کاندیداهای ریاست‌جمهوری ایالات متحده برای اقتصاد ایران دستکم در کوتاه‌مدت حایز اهمیت است. در پی مشخص شدن نتایج این انتخابات، نرخ دلار و طلا در کشور نزولی شد و از همین رو، حس خوش‌بینی به افق‌های کوتاه‌مدت پیش روی اقتصاد کشور افزایش یافت. این تحولات اما در بازار مسکن نیز منجر به کاهش 10 تا 15 درصدی قیمت‌های پیشنهادی از سوی مالکان شد. اما از آنجا که این خوش‌بینی معادلات سمت تقاضای مسکن را نیز دستخوش تغییر کرده بود، منجر به خروج متقاضیان سرمایه‌ای از این بازار شد و در نتیجه برآورد می‌شود معاملات ملکی در نیمه دوم آبان ماه سال جاری از سطوح پیشین خود در مهرماه فراتر نرود.
4- با توجه به عوامل اثرگذار در تحولات بازار مسکن طی آبان سال جاری، و همچنین نیمه تعطیل بودن بازار مسکن طی آذرماه، پیش بینی می‌شود که معاملات مسکن به کمتر از 5 هزار فقره افت کند. در فروردین ماه سال جاری که بازار مسکن به جای دو هفته تعطیلات نوروز، به دلیل محدودیت‌های کرونایی سه هفته تعطیل شده بود، حجم معاملات ملک به 1200 فقره افت کرده بود. در واقع، 1200 فقره معامله در هفته آخر فروردین ماه صورت گرفته بود که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل از آن بسیار ناچیز بود.
