بورسها مثبت شدند، نفت صعود کرد، طلا به قعر رسید
با گذشت بیش از سه هفته از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری امریکا، به نظر میرسد سرانجام دونالد ترامپ نخستین گامها برای پذیرش شکست در انتخابات را برداشته و فرآیند انتقال قدرت به دولت بعدی را کلید زده است. ترامپ در رشته توییتی با تشکر از امیلی مورفی، رییس سازمان خدمات عمومی که از منصوبان ترامپ است گفت که مورفی مورد آزار و تهدید قرار گرفته و او نمیخواسته اتفاقات ناخوشایند برای مورفی یا خانوادهاش یا دیگر کارکنان سازمان خدمات عمومی بیفتد.ترامپ با بیان مجدد اینکه در انتخابات پیروز شده، گفت «در راستای منافع کشور» دستور آغاز روند قانونی را داده است. او در عین حال گفت: پرونده ما با قدرت جریان دارد و ما این مبارزه را ادامه میدهیم و معتقدم که پیروز میشویم. این اظهارات متناقض ترامپ ادامه فرآیندی است که او از چند هفته قبل آغاز کرده و مشخص نیست تا کجا ادامه خواهد داد. کاری که ترامپ آغاز کرده بر خلاف رویهای است که در تمام انتخابات ریاستجمهوری امریکا در دورههای قبل وجود داشته است. در این کشور بر اساس یک عرف سیاسی پس از مشخص شدن نتیجه انتخابات ، نامزد شکست خورده با تبریک به کاندیدای پیروز، فرآیند انتقال قدرت را آغاز میکند. با توجه به اینکه در فرآیند چند ماهه تغییر دولتها، تیم جدید نیاز به بررسی اسناد و شرایط کشور دارد، اینکه چه زمانی پیروزی پذیرفته شود، برای آینده دولت بعدی اهمیت فراوانی خواهد داشت. اصلیترین دلیل تاخیر ترامپ در پذیرش پیروزی بایدن، ادعای او مبنی بر تقلب در فرآیند رایگیری بود. او در ایالتهایی مانند پنسلوانیا، آریزونا و میشیگان که اختلاف آرا محدود بود ادعا کرد که تقلب صورت گرفته و او پیروز بوده است. با این وجود تمام لوایح حقوقی که تیم وکلای ترامپ آماده کردند در دادگاههای ایالتی شکست خورد تا در نهایت او مجبور شود که تن به آغاز فرآیند انتقال قدرت بدهد. ماری گیلبرت، مسوول انتقال قدرت دولت فدرال، در ایمیلی به وزارتخانههای مختلف نوشت: «مطابق با قانون انتقال ریاستجمهوری سال ۱۹۶۳ (طبق آخرین نسخه ترمیمشده آن) امروز، ۲۳ نوامبر ۲۰۲۰، مدیر اداره خدمات عمومی احراز کرده است که جوزف آر. بایدن و سناتور کامالا هریس نامزدهای پیروز برای سمت، به ترتیب، ریاستجمهوری و معاونت رییسجمهوری هستند.»
یوهانس آبراهام، مدیر اجرایی تیم انتقالی بایدن، گفت، آغاز رسمی این روند «گامی لازم برای شروع رسیدگی به چالشهای پیش روی کشورمان از جمله کنترل پاندمی و بازگرداندن اقتصادمان به مسیر خود است.» مقامات تیم بایدن گفتهاند بیش از هر چیز منتظر دریافت دادههای کامل مربوط به همهگیری کووید-۱۹ و برنامههای موجود برای توزیع واکسن هستند. به دنبال آغاز فرآیند انتقال قدرت در امریکا، به نظر میرسد، شرایط بازارهای جهانی تغییرات مثبت جدیدی را آغاز کرده است. این تغییرات از چند روز قبل و همزمان با انتشار اخبار امیدبخش از رسیدن به واکسن کرونا کلید خورده بود. با گذشت حدود یک سال از ثبت نخستین مورد از ابتلا به کرونا در چین، جهان در موقعیتی منحصر به فرد قرار دارد. از سویی در بسیاری از کشورهای جهان، موج دوم یا سوم ابتلا به کرونا آغاز شده و با ورود به فصل سرد، بسیاری از کشورها بالاترین آمار ابتلا و مرگ به دلیل کرونا را به ثبت میرسانند. این وضعیت در امریکا و کشورهای اروپایی به اوج خود رسیده و بسیاری از کشورها را بر آن داشته تا بار دیگر سیاستهای محدودکننده کرونایی خود را از سر بگیرند. همین امر فشار بر اقتصاد این کشورها که در موج نخست شیوع کرونا نیز ضربه سختی از این ویروس خورده بودند را به اوج خود رسانده و به نظر میرسد این فرآیند دشوار لااقل در چند ماه آینده ادامه داشته باشد. با این وجود اما خبرهای امیدوارکنندهای از دست یابی به واکسن کرونا نیز شنیده میشود. در ابتدا شرکت فایزر امریکا با همکاری یک شرکت آلمانی اعلام کرد که به واکسن کرونا دست یافته و پس از آن نیز یک شرکت امریکایی دیگر خبر از موفقیت آمیز بودن آزمایشهای خود منتشر کرد. همزمان با این تحولات، روسیه نیز از تاثیر 95 درصدی واکسن خود خبر داد و در بریتانیا نیز دانشگاه آکسفورد خبر از این داد که واکسنش به گامهای پایانی خود رسیده و احتمالا تا پیش از پایان سال جاری میلادی، این واکسن نیز برای دریافت مجوز اقدام خواهد کرد. با وجود آنکه بسیاری از این واکسنها در فرآیند تولید و توزیع با ابهامهایی مواجه هستند و مشخص نیست چه زمانی امکان توزیع جهانی آنها به وجود میآید اما به نظر میرسد اقتصاد جهانی بدون توجه به این ابهامها واکنشهای مثبت خود به این تحولات را آغاز کرده و ترکیب خبر واکسن و انتقال قدرت در امریکا، بازارهای جهانی را مثبت کرده است. در وال استریت، همه شاخصها صعودی بودند تا جایی که هر سه شاخص اصلی بورسی در سطح بالاتری از روز قبل خود بسته شدند. شاخص «داوجونز ایدانستریال اوریج» با ۰.۷۸ درصد افزایش نسبت به روز قبل و در سطح ۲۹ هزار و ۴۹۲.۴۴ واحد بسته شد. شاخص «اساندپی۵۰۰» با ۰.۳۶ درصد صعود تا سطح ۳۵۷۰.۴۲ واحدی بالا رفت و دیگر شاخص مهم بورسی امریکا یعنی «نزدک کامپوزیت» با ۰.۰۷ درصد جهش در سطح ۱۱ هزار و ۸۶۳.۷۳ واحدی بسته شد.
در معاملات بازارهای بورس در اروپا، شاخص «فوتسی ۱۰۰» بورس لندن با ۰.۲۸ درصد کاهش نسبت به روز قبل و در سطح ۶۳۳۳.۴۴ واحد بسته شد. شاخص «دکس ۳۰» بورس فرانکفورت در آلمان با ریزش ۰.۰۸ درصدی و ایستادن در سطح ۱۳ هزار و ۱۲۶.۹۷ واحدی به کار خود خاتمه داد و شاخص «کک ۴۰» بورس پاریس با افت ۰.۰۷ درصدی در سطح ۵۴۹۲.۱۵ واحد بسته شد. در مادرید شاخص «ایبکس ۳۵» ۰.۰۴ درصد بالا رفت و به ۷۹۸۱.۲۰ واحد رسید. در معاملات بورسهای آسیا، شاخصها عملکرد خوبی داشتند؛ تا جایی که شاخص «نیک کی ۲۲۵» بورس توکیو ژاپن با ریزش ۰.۴۲ درصدی تا سطح ۲۵ هزار و ۵۲۷.۳۷ واحدی پایین رفت. شاخص «هانگ سنگ» بورس هنگکنگ ۰.۱۳ درصد بالا رفت و در سطح ۲۶ هزار و ۴۸۶.۲۰ واحد بسته شد. در چین شاخص «شانگهای کامپوزیت» صعود ۱.۲۵ درصدی را تجربه کرد و در سطح ۵۰۰۵.۰۳ واحد بسته شد. در استرالیا شاخص «اساند پیاساند ایکس ۲۰۰» بورس سیدنی با ۰.۳۴ درصد افزایش و ایستادن در سطح ۶۵۶۱.۵۹ واحدی به کار خود خاتمه داد. در بین دیگر شاخصهای مهم آسیایی، شاخص «تاپیکس» ژاپن صعودی بود. (معیار محاسبه تغییرات قیمتی، ساعت پایانی معاملات روزانه بورس نیویورک بوده است) در بازار نفت نیز روند افزایش قیمتها که از چند روز قبل نشانههایی از آن بروز یافته بود، تداوم یافت. در بازار طلای سیاه روند قیمتها صعودی بود. هر بشکه نفت «وستتگزاس اینتر مدیت» با ۱.۰۸ درصد افزایش به ۴۳.۰۳ دلار رسید و نفت خام برنت دریای شمال با افزایش ۲.۰۱ درصدی به ازای ۴۵.۹۹ دلار در هر بشکه مبادله شد. در بازار طلا اما شرایط متفاوت است. این بازار که زمان شیوع کرونا با اوجگیری قیمت مواجه شده بود، در روزهای اخیر و تحت تاثیر خبرهایی که از واکسن کرونا و خوشبینی نسبت به ورود بایدن به کاخ سفید منتشر شده، کاهشهای قیمتی کم سابقهای را تجربه میکند. در معاملات روز گذشته فلز زرد با ضرر فنی کوتاهمدت قابل توجهی روبهرو شد و معاملات آتی طلای دسامبر با کاهش 36.70 دلاری در سطح قیمتی 1835.40 دلار و نقره آتی دسامبر در بازار کومکس نیویورک با کاهش 0.758 دلاری به قیمت 23.605 دلار در هر اونس معامله شد. همزمان با تداوم روند کاهشی دلار و احتمال معرفی واکسن کرونا، اقبال جهانی به اسکناس سبز رو به کاهش است تا جایی که طبق اعلام سوییفت، برای نخستینبار در طول 8 سال اخیر، یورو به پراستفادهترین ارز در تراکنشهای بینالمللی تبدیل شده و جای دلار را گرفته است. آخرین بار یورو در فوریه ۲۰۱۳ پراستفادهترین ارز در تراکنشهای بینالمللی بانکی معرفی شده بود. شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه میگیرد، در معاملات دیروز با ۰.۱۱ درصد افزایش نسبت به روز دوشنبه در سطح ۹۲.۴۹۸ واحد بسته شد. نرخ برابری هر فرانک سوییس نیز معادل ۱.۰۹۶ دلار اعلام شد (نرخهای فوق بر حسب ساعت پایانی معاملات بازارهای ارزی نیویورک محاسبه شده است) .