چشم‌انداز بازی‌های رایانهای در کشور
بازی‌های یارانه‌ای در مدت کوتاهی پس از پیدایش، نه تنها تحول عمیق و اساسی در نظام تفریحات و سرگرمی کودکان به وجود آورد، بلکه در حال حاضر، گستره بازی‌های رایانهای به عنوان یک وسیله گذران اوقات فراغت، به زندگی بزرگسالان نیز کشیده شده است و فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور نیز بر اهمیت چشم‌انداز بازی‌های رایانهای با نگاه اجتماعی و پایه اقتصاد در کشور تاکید کرد. توسعه صنعت دیجیتال موجب شده تا کیفیت گرافیکی تصاویر بازیها بهبود یافته و از این طریق جاذبه‌های تصویری زیادی برای نوجوانان و جوانان ایجاد شود. خواسته یا ناخواسته باید بپذیریم که بازی‌های رایانهای همانند بسیاری دیگر از پدیده‌های عصر فناوری اطلاعات به زندگی ما راه یافته و یکی از سرگرمی‌های کودکان، نوجوانان، جوانان و حتی بزرگسالان در عصر جدید است. این تحولات موجب شده است تا امروزه ساخت بازیها به یک صنعت با گسترده‌ترین و سودآورترین حرفه تبدیل شود. در این راستا سیدابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی، در دیدار با رییس بنیاد ملی بازی‌های رایانهای درخصوص گزارش تشریح ارایه‌شده از وضعیت بازیها در کشور گفت: عملکرد بنیاد بازی‌های رایانهای در کشور و بازسازی ساختار، فرآیند و ماموریت‌های آن نشان از رخداد یک تحول امیدوارانه است و خوشبختانه تهدیدهای این حوزه به خوبی احصاء شده که در صورت نیاز می‌توان سیاست‌های لازم را در جلسات شورای عالی فضای مجازی برای تعیین دستورالعمل‌ها در سازمان‌ها و نهادها مصوب کرد. وی افزود: بازی‌های رایانهای در حال حرکت به سمت شبکه‌ای جهانی و آنلاین هستند که این علاوه بر فرصت با تهدیداتی همراه است که نیاز به تمهیدات لازم برای مقابله با آن دارد. رییس مرکز ملی فضای مجازی کشور با اشاره به اینکه تولید دانش از تخیل شروع شده و فرضیه اولین قدم در آن است تاکید کرد: در جهان پست مدرن امروز که انسان‌ها اصولا در آن نسبی‌گرا و سطحی‌نگر شدند بازی‌های رایانهای برای تقویت قوه تخیل و تولید دانش و نوآوری کمک خواهد کرد. فیروزآبادی با بیان اینکه اوقات فراغت انسان‌ها رو به افزایش بوده و هر فرد در زندگی ساعات بسیاری را در یک اکوسیستم نیمه جدی و خیال‌انگیر که حالت سرگرمی دارد می‌گذراند، تصریح کرد: بازی‌های رایانهای امروز با احتمال پیشی گرفتن از رسانه‌ها در آینده اقتصاد بزرگی خواهند داشت که باید با نگاه اجتماعی و پایه اقتصاد به آن پرداخته شود. رییس مرکز ملی فضای مجازی افزود: نیاز است تا مدل اقتصادی مناسب با تاکید بر دو محور حمایت از بازی‌های داخلی و شکل‌گیری شرکت‌های بزرگ در این حوزه در کنار شرکت‌های کوچک برای گردش چرخه این صنعت طراحی شود. فیروزآبادی با تاکید بر اینکه در استخراج مدل مناسب اقتصادی این حوزه توجه به جذب سرمایه اهمیت دارد، گفت: ضمن حفاظت از بازار داخلی نباید فضایی ایجاد شود تا شرکت‌ها به سمت انحصارگرایی پیش روند و می‌توان با الگوبرداری از سند حمایت از پیام‌رسان‌ها شرکت‌های بزرگ حوزه فضای مجازی را ترغیب به فعالیت در این حوزه کرد. ما باید برای آینده فضای مجازی با تلاش گسترده و همسو با جهان با تاکید بر فرهنگ، زبان و سرزمین‌مان به عنوان نقاط قوت آماده باشیم. وی با اشاره به وضعیت کشورهای ژاپن و چین در حوزه بازی‌های رایانهای و تاکید آنها بر قوم‌شناسی گفت: باید پژوهش‌های قوم‌شناسانه در کشور برای شناسایی فرهنگ و ذائقه خیال مردم درجهت ترغیب آنها انجام شود چرا که یکی از راه‌های حکمرانی فضای مجازی مدیریت سرگرمی است و در مدیریت سرگرمی رکن اصلی بازی‌هاست که چین به خوبی با درک آن سال‌ها پیش دراین حوزه گام برداشته است، بنابراین در کشور باید فعالیت در این حوزه با نگاه جدی، قوم‌شناسی و اجتماعی صورت گیرد. رییس مرکز ملی فضای مجازی با تاکید بر چشم‌انداز حوزه بازی‌های رایانهای، اعلام کرد: نباید اجازه نفوذ کشورهای خارجی را در این حوزه دهیم و باید در کنار فعالیت سکوهای بزرگ خارجی، سکوهای داخلی در این بازار بزرگ اقتصادی تقویت و فعال باشند.
آمادگی بنیاد برای نقش‌آفرینی دقیق‌تر در عرصه بازی
امیر خوراکیان، معاون فرهنگی، اجتماعی و امور محتوایی مرکز ملی فضای مجازی نیز ضمن ارایه گزارشی از فعالیت یک سال اخیر بنیاد ملی بازی‌های رایانهای اظهار کرد: با عنایت به اینکه بازوهای اجرایی مصوبات و سیاست‌های شورای عالی فضای مجازی، نهادهای مسوول و مراکز اجرایی هستند و خود مرکز در حیطه اقدام عملی فعالیتی ندارد، تقویت توان اجرایی، ارتقای دانش و بینش و افزایش عمق نگاه این مراکز در دستور کار مرکز است و با تمام توان آن را دنبال می‌کند. خوراکیان با اشاره به اینکه مرکز ملی فضای مجازی از طریق بهینه‌سازی سازوکار نهادهای اجرایی، ظرفیت تحقق سیاست‌های مصوب را بالا می‌برد، گفت: در یک سال اخیر بر اساس مطالعات انجام شده، اصلاحات ساختاری در بنیاد ملی بازی‌های رایانهای، منجر به بازنگری در فرآیندهای اجرایی این بنیاد شده که بر آن اساس این مرکز مهم آمادگی بیشتری برای پیگیری مصوبات مهم و نقش‌آفرینی دقیق‌تری در عرصه بازی و بازی‌سازی نسبت به قبل پیدا کرده است.
در حوزه سرگرمی‌ها و بازی‌های دیجیتال خلأ قانونی وجود دارد
سیدصادق پژمان، مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانهای، نیز در این دیدار با اشاره به ضعف در دسترسی به داده‌های حاکمیتی در حوزه بازی‌های ویدئویی از خلأهای قانونی در حوزه بازی‌های دیجیتال و سرگرمی در کشور و نبود قانونی جامع در این زمینه گله کرد. وی در این دیدار که با حضور اعضای شورای معاونان بنیاد ملی بازی‌های رایانهای برگزار شد، ضمن ارایه گزارشی از روند فعالیت‌های این بنیاد از پیگیری تعاملات گسترده توسط بنیاد با نهادهای مرتبط حاکمیتی گفت و تصریح کرد: خلأهای قانونی در حیطه بازی‌های دیجیتال و سرگرمی و نبود قانون جامع سرگرمی و بازی‌های دیجیتال در کشور یکی از موانع دراین حوزه است. مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانهای افزود: «مداخلات و همپوشانی‌های ماموریتی با دیگر نهادهای حاکمیتی باعث بروز مشکلاتی در ماموریت‌های محول شده به بنیاد به عنوان تنها متولی و مرجع بازی‌های رایانهای در کشور شده بود که البته برخی از این همپوشانی در حال حاضر رفع شده است. با وجود تلاش‌های چندساله هنوز تشکل صنفی واحدی در حوزه بازی‌های رایانهای وجود ندارد، مجموعه بنیاد در تلاش است با همکاری ذی‌نفعان این حوزه، شرایط تاسیس نهاد صنفی فراهم شود. پژمان با اشاره به پژوهشی که اخیرا به منظور بررسی کارآمدی حمایت‌های سال‌های گذشته بنیاد انجام شده، در خصوص برنامه‌های حمایتی این بنیاد از بازی‌سازان اظهار کرد: با طراحی و پیاده‌سازی ساختار حمایتی همگرا، حمایت‌ها از بازی‌سازان از حمایت‌های سنتی به سمت حمایت‌های هوشمند حرکت کرده است. او با اشاره به برنامه‌ها و رویدادهای برنامه‌ریزی شده برای سال 99 در فرمتی جدید متناسب با شرایط پیش آمده، تصریح کرد: رویداد بازی‌های جدی سال 1399 با سازوکاری متناسب با شرایط کرونا ماه آینده بصورت مجازی برگزار خواهد شد. پژمان در ادامه این دیدار به طرح تحول آموزشی در بنیاد و حرکت به سمت ارایه آموزش‌های آنلاین در سطح کشور اشاره کرد و گفت: درتوافق انجام‌شده با وزارت آموزش و پرورش، از ظرفیت‌های شبکه شاد برای انتشار محتوای آموزشی بهره گرفته خواهد شد. همچنین تلاش شده تا محتواهای آموزشی بازی‌سازی برای دانش‌آموزان مقطع دبیرستان از طریق کانال مدرسه بازی‌سازان فردا در شبکه آموزشی شاد در اختیار آنها قرار گیرد. علاوه بر آن بنیاد ملی بازی‌های رایانهای با رویکرد ارتقاء سواد بازی در والدین از وب سایت فهم بازی رونمایی کرد. پژمان با تاکید بر پیگیری دستورالعمل‌های ابلاغی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ساماندهی حوزه نظارت بازیها گفت: در راستای اجرای دو دستورالعمل انتشار و نشر، سازوکار اجرایی آن نهایی شده و به زودی در قالب سامانه‌های مستقل عملیاتی خواهد شد.
با ارایه بازی‌های تغییریافته ایرانی برخورد می‌شود
به گفته معاون نظارت بنیاد ملی بازی‌های رایانهای، درگاه‌های عرضه‌کننده بازی‌های رایانهای، برای جمع‌آوری و حذف بازی‌های غیرمجاز و تغییریافته (مادسازی‌شده MOD) تا پایان آذرماه فرصت دارند. عقیل منصوری گفت: از آنجایی که به واسطه نشر کپی‌های غیرقانونی بازیها (اصطلاحا بازی قفل شکسته) تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان متضرر می‌شوند، با هدف حمایت از تولیدکنندگان داخلی، از ابتدای دی ماه ۱۳۹۹ با عرضه‌کنندگان بازی‌هایی که در آنها با ایجاد هرگونه تغییرات و تقلب، حق پدیدآورنده برای ورود، پیشرفت ضایع شده باشد، برخورد خواهد شد. معاون نظارت بنیاد ملی بازی‌های رایانهای در ادامه افزود: ازآنجایی که درآمد بازی‌های تولید ملی، از فروش و هیجان رقابت این نرمافزارها و ابزارهای داخلی آن تامین می‌شود، عرضه‌کنندگانی که نسخه‌های تغییریافته بازی‌های «دارای پروانه انتشار» را عرضه می‌کنند، علاوه بر آنکه با همراهی سایر نهادهای نظارتی از دسترس خارج می‌شوند، مشمول برخوردهای قانونی مرتبط نیز خواهند شد. او همچنین تصریح کرد: ارایه نسخه‌های تقلبی بازی‌های برخط و استفاده افراد متخلف از این بازیها و حساب‌های کاربری مربوطه، ضررهای هنگفتی به صنعت بازی‌های رایانهای وارد کرده و ثمره تلاش بازی‌سازان را در دسترس عموم قرار داده است، آن‌هم با قیمتی ارزان که فقط نصیب سودجویان می‌شود. به گفته منصوری بازی‌سازان ایرانی برای گزارش انتشار بازی تغییر یافته خود و همچنین گیمرها و عموم مردم، برای ارسال گزارش‌ها و درخواست برخورد با عرضه‌کنندگان متخلف، می‌توانند مراتب را با ذکر مشخصات بازی و نشانی آن در درگاه عرضه‌کننده، به پست الکترونیک ستاد ساماندهی بازار بازی‌های رایانهای به نشانی Rasad@ircg.ir ارسال کنند. بنیاد ملی بازی‌های رایانهای مرجع صدور پروانه انتشار بازیها بوده و این دست اقدامات صرفا شامل بازی‌های دارای پروانه انتشار می‌شود. چنانچه بازی‌سازان ایرانی که بازی‌شان مشمول موارد تخلف فوق شده، تمایل به بهره‌برداری از خدمات حمایتی-نظارتی بنیاد دارند، در اسرع وقت درخواست‌های خود برای دریافت پروانه انتشار را به نشانی Nezarat@ircg.ir ارسال کنند.
