چابکی دولت با فروش سهام در بورس
حسن روحانی بودجه ۱۴۰۰ را یک بودجه راهبردی خواند و با برشمردن پیام‌های مهم این بودجه تاکید کرد که اساس این بودجه اعلام شرایط مناسب‌تر اقتصادی برای سال ۱۴۰۰ است. رییس‌جمهور در جلسه هیات دولت اظهار داشت: کوچک کردن دولت و فروش سهام دولت در بورس و در بازار یکی از کارهای مهم برای چابکی دولت است. این یعنی مردمی کردن اقتصاد که پیام مهم بودجه سال آینده است. بودجه‌ریزی عملیاتی، پیام دیگر بودجه سال ۱۴۰۰ است و افتخار دولت یازدهم و دوازدهم این است که بودجه را از اتاق سربسته و دربسته خارج کرد.یکی از افتخارات دولت یازدهم و دوازدهم این است که بودجه را از اتاق دربسته و سربسته درآورد و پشت اتاق شیشه‌ای آوردیم که همه مردم ببینند. روحانی ادامه داد: به محض تقدیم بودجه به مجلس همه مردم در فضای مجازی می‌بینند که به هر فرد و دستگاه چقدر اختصاص می‌دهیم و انتقاد و نقد، تشویق، بحث و اصلاح می‌کنند که این حق مردم هم هست از بودجه و کیسه ملت چه مقدار اختصاص یافته است و مردم ادعاها را با عملکردها تطبیق بدهند. وی بودجه ۱۴۰۰ را نخستین کار مشترک دولت دوازدهم و مجلس یازدهم دانست و از نمایندگان مجلس شورای اسلامی درخواست کرد، با همکاری یکدیگر بودجه را در زمان مناسب تصویب کرده و برای اجرا ابلاغ شود. رییس‌جمهور با بیان اینکه در این چند ماه گذشته فرصت انجام کار مشترک بین دولت و مجلس به وجود نیامده است، افزود: مجلس محترم لوایح دولت را در یک اتاق بایگانی کرده است و سونامی طرح‌ها را شروع کرده است که اشکال ندارد ولی این بر خلاف اهداف بلند و توسعه کشور است و با همکاری، بهتر می‌توانیم پیش برویم. وی اصلاح و کاهش نرخ ارز را یکی دیگر از اقدامات دولت در بودجه سال آینده برشمرد و تصریح کرد: افزایش ارزش پول ملی یکی از پیام‌های مهم بودجه است بنابراین ارز را بر مبنای ۱۱هزار تا ۱۱هزار و ۵۰۰ تومان مدنظر قرار دادیم تا ارزش پول ملی ما بالا برود در یک شرایطی در سال آینده این کار شدنی و امکان‌پذیر است و هیچ‌کدام اینها آرزو نیست که این اقدام بر مبنای محاسبات دقیق انجام شده است. حسن روحانی، رییس‌جمهور نخستین کار مشترک دولت دوازدهم و مجلس یازدهم را بودجه 1400 دانست اما؛ این بودجه از نظر کارشناسان اقتصادی دارای مشکلات متعدد از تامین مالی از تمامی روش‌های ممکن تا فروش سهام و مالیات در بورس است.
سرنوشت تکراری بودجه
پیمان مولوی کارشناس اقتصادی در خصوص وضعیت بودجه 1400 می‌گوید: اگر به لایحه بودجه 1400 نگاه کنیم سیال بودن درآمدها و هزینه‌ها را متوجه می‌شویم البته هزینه‌ها تقربیا ثابت است اما؛ درآمدها طی سال‌های گذشته در بودجه‌ها متغیربوده است. وی ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد دولت از تمامی مسیرهای موجود درآمد تعریف کرده است و این تعریف در برخی از موارد موجبات تضاد را پدید می‌آورد. برای مثال زمانی که شما درآمد ناشی از مالیات سهام را تعیین می‌کنید برای اینکه رقم دریافت شود نیاز است سطح معاملات بورسی به رقم مشخص شده‌ای برسد. این کارشناس بازار سرمایه اضافه می‌کند: حال سوال اینجاست زمانی که سیاست‌گذار این موارد را تعریف می‌کند اوراق را نیز به‌طور جداگانه‌ای در این میان جای می‌دهد. به نظر می‌رسد چیزی که وجود دارد این است که دولت چه نوع درآمد را تعیین می‌کند و به آن می‌رسد. این مورد در کوتاه‌مدت و در میان مدت می‌تواند تشتت را در بازارهای سرمایه‌گذاری پدید آورد چراکه؛ اولین چیزی که در بودجه 1400 دیده نمی‌شود تاثیر این بودجه بر روی نقدینگی است. مولوی تاکید می‌کند: در مردادماه سال 1400 زمانی که دولت تغییر می‌کند نقدینگی در اقتصاد ایران از رکورد سه هزار و 100 میلیاردتومان به احتمال زیاد عبور کرده البته این فرضیه در صورتی درست است که رشد نقدینگی را هفتگی یک درصد در نظربگیریم. این کارشناس اقتصادی اضافه می‌کند: اگر رشدهای هفتگی و ماهانه بیش از گذشته شود این رقم به سه هزار و 300 میلیارد تومان می‌رسد. این بدان معناست که تمامی بازار با ورود این نقدینگی تغییر خواهند یافت. وی می‌گوید: اگر تا آن زمان مذاکره برجام رخ دهد و تحریم‌ها و موانع برداشته شود، با این روند پیش روی شاهد تورم بیشتری خواهیم بود. مولوی اظهار می‌کند: شرکت‌های بورسی ایران ممکن است براساس رویکرود تورمی اقدام به خرید و فروش سهام کنند و این رویکرد باعث رشد شاخص بورس شود اما؛ از سوی دیگر اقتصاد ایران می‌تواند بدون رشد بازار سرمایه متناسب و بنیادی داشته باشد؟ این یعنی دید کوتاه‌مدت و بیشترین نگرانی در سال1400 عدم رشد اقتصادی در کلیت و اگر رشد اقتصادی نداشته باشیم موجبات کوچک شدن بازار و نقدینگی رشد پیدا می‌کند در نهایت با یک اقتصاد تورمی روبه خواهیم بود. وی تاکید می‌کند: در بودجه ۱۴۰۰ همانند بودجه‌های دهه‌های قبل صحبتی از تاثیر این بودجه بر نقدینگی نشده است، با یک حساب کتاب متواضعانه در مردادماه ۱۴۰۰، نقدینگی با خوش‌بینانه‌ترین حالت به ۳۱۰۰ هزار میلیارد تومان خواهد رسید و این در صورت عدم وجود رشد اقتصادی ایران را برای چهارمین سال متوالی به سمت تورم بالا حرکت می‌دهد. این کارشناس اقتصادی در نهایت اضافه می‌کند: در بودجه ۱۴۰۰ هیچ اشاره‌ای به رشد اقتصادی و سناریو‌های خوش‌بینانه و بدبینانه نشده است، دقت داشته باشیم اقتصاد ایران برای رسیدن به سطح درآمد سرانه سال ۱۳۹۱ نیازمند رشد 8 درصد در ۶سال متداوم است و این بدون نظم و برنامه مشخص امکان ناپذیر است (بیشترین رشد اقتصادی متوسط ایران در دهه ۴۰ با متوسط 11 درصد و در سال‌های ۱۳۷۵ الی ۱۳۸۶ با متوسط 5 درصد بوده است)
