ضریب یکسان رشد حقوق‌ها و سقف معافیت مالیاتی
گروه اقتصاد کلان|هادی سلگی|
خبرها حاکی است که روزگذشته کمیسیون تلفیق بودجه سقف معافیت‌های مالیاتی را برای سال آینده تا مبلغ 2 میلیون 750 هزار تومان افزایش داده است. با توجه به اینکه این مبلغ در سال جاری 2 میلیون و 300 هزار تومان بوده است، میزان سقف مالیاتی در سال آینده 20 درصد افزایش خواهد یافت. از آنجایی که طبق گفته‌های مسوولان دولتی رقم افزایش حقوق کارمندان هم 20 درصد درنظر گرفته شده است، لذا به نظر می‌رسد از این جهت رقم درآمدهای مالیاتی دولت کاهش یا افزایش چشمگیری نخواهد داشت و افراد جدیدی به این لیست اضافه نخواهند شد. اما با این حال طبق گفته‌های یکی از اعضای کمیسیون تلفیق قرار است تغییراتی در طبقات درآمدی و ضرایب مشمولان صورت گیرد که در این صورت برخی افراد مشمول نسبت به سال جاری در ضرایب بالاتری مالیات خواهند پرداخت.
افزایش 20 درصدی سقف
به گزارش «تعادل» نایب‌رییس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۹۸، از مصوبه این کمیسیون برای معافیت مالیاتی حقوق‌های کمتر از دو میلیون و ۷۵۰ هزار تومان در ماه خبر داده است.
علی اصغر یوسف نژاد روز گذشته اعلام کرده است: طبق مصوبه کمیسیون تلفیق سقف معافیت مالیاتی برای سال آینده، مبلغ ۳۳ میلیون تومان در سال (۲ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان ماهانه) تعیین می‌شود.
به گفته وی طبق این مصوبه نرخ مالیات کل بر درآمد کارکنان دولتی و غیر دولتی اعم از حقوق و مزایای فوق‌العاده و کارانه (به استثنای تبصره‌های یک و دو ماده “۸۶ “ قانون مالیات‌های مستقیم و با رعایت ماده “۵ “ قانون اصلاح پاره‌ای از مقررات مربوط به اعضای هیات علمی) مازاد مبلغ مذکور تا یک و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه ۱۰ درصد و نسبت به مازاد یک و نیم برابر تا دو و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه ۱۵ درصد و نسبت به مازاد دو و نیم برابر تا چهار برابر آن مشمول مالیات سالانه ۲۰ درصد و نسبت به مازاد چهار برابر مشمول مالیات ۲۵ درصد است.
نایب‌رییس کمیسیون تلفیق اضافه کرده است: میزان معافیت مالیاتی اشخاص موضوع مواد “۵۷ “ و “۱۰۱ “
مالیات‌های مستقیم سالانه مبلغ ۲۱۶ میلیون ریال تعیین می‌شود.برای اینکه دید روشن‌تری نسبت به این مصوبه داشته باشیم، ضروری است که نگاهی به مواد 86، 57 و 101 قانون مالیات‌های مستقیم داشته باشیم.بر اساس ماده 86 میزان معافیت مالیات بردرآمد سالانه مشمول مالیات حقوق از یک یا چند منبع، هرساله در قانون بودجه سنواتی مشخص می‌شود.
ماده 57 در مورد اشخاص حقیقی است که هیچ گونه درآمدی جز از مستغلات ندارند. «در مورد شخص حقیقی که هیچ گونه درآمدی ندارد تا میزان معافیت مالیاتی درآمد حقوق موضوع ماده (84) این قانون از درآمد مشمول سالانه مستغلات از مالیات معاف و مازاد طبق مقررات این فصل مشمول مالیات است . مشمولان این ماده باید اظهارنامه مخصوصی طبق نمونه‌ای که از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تهیه خواهد شد به اداره امور مالیاتی محل وقوع ملک تسلیم و اعلام نمایند که هیچ گونه درآمد دیگری ندارند . اداره امور مالیاتی مربوط باید خلاصه مندرجات اظهارنامه مودی را به اداره امور مالیاتی محل سکونت مودی ارسال دارد و در صورتی که ثابت شود اظهارنامه مودی خلاف واقع است مالیات متعلق به اضافه یک برابر آن به عنوان جریمه وصول خواهد شد. در اجرای حکم این ماده حقوق بازنشستگی و وظیفه دریافتی و جوایز و سود ناشی از سپرده‌های بانکی درآمد تلقی نخواهد شد .»
در ماده 101 هم گفته شده «درآمد سالانه مشمول مالیات مودیان موضوع این فصل که اظهارنامه مالیاتی خود را طبق مقررات این فصل در موعد مقرر تسلیم کرده‌اند تا میزان معافیت موضوع ماده (84) این قانون از پرداخت مالیات معاف و مازاد آن به نرخ‌های مذکور در ماده (131) این قانون مشمول مالیات خواهد بود. شرط تسلیم اظهارنامه برای استفاده از معافیت فوق نسبت به عملکرد سال 1382 به بعد جاری است .»
بنابراین دو نوع معافیت مالیاتی درآمدی وجود دارد: معافیت‌هایی که مربوط به حقوق کارمندان می‌شود و سقف آن برای سال آینده 2 میلیون و 750 هزار تومان درنظر گرفته شده است. همچنین معافیتی که به درآمدهای غیردستمزدی مربوط می‌شود و سقف آن 2 میلیون و 160 هزار تومان درنظر گرفته شده است.
کاهش فاصله طبقات
بنابر محاسبات خبرنگار تعادل این رقم‌ها نسبت به سال 97 به میزان 19.56 درصد رشد داشته است. طبق بند ب تبصره ۶ قانون بودجه سال ۹۷ کل کشور میزان معافیت مالیات بر درآمد حقوق بگیران ماهانه 2.3 میلیون تومان و با ضرایب مختلف در نظر گرفته شد. فرمول محاسبه مالیات اینگونه است که حقوق تا 2.3 میلیون تومان حقوق از مالیات معاف بوده و سه برابر این رقم یعنی 9.2 میلیون تومان با ضریب 10 درصد محاسبه می‌شود. یعنی میزان مالیات حقوق‌های این پایه درآمدی 69 هزار تومان خواهد بود. (رقم 9.2 میلیون تومان را از 2.3 میلیون ریال کسر می‌کنیم که مالیات از عدد 6.9 میلیون تومان را با نرخ ۱۰ درصد به دست می‌آید. برای پایه‌های بالاتر نیز از این روش استفاده می‌شود.)
پایه دوم رقم حقوقی تا چهار برابر مازاد معافیت است که از 9.2 میلیون تا 11.5 میلیون تومان را شامل می‌شود. رقم مالیات این طبقه درآمدی 345 هزار تومان است. این رقم با نرخ 15 درصد محاسبه شده است.
پایه سوم هم تا شش برابر رقم معافیت را دربرمی‌گیرد که از رقم 11.5 تا 16.1 را شامل می‌شود و رقم مالیات آن یک میلیون و 150 هزار تومان می‌شود که با نرخ 25 درصد محاسبه شده است.
در نهایت پایه چهارم رقم‌های حقوقی بیشتر از 6 برابر معافیت مالیاتی را دربرمی‌گیرد که رقم 16.1 به بالا را شامل می‌شود. میزان مالیات این گروه با نرخ 35 درصد محاسبه می‌شود.
این در حالی است که طبق مصوبه کمیسیون تلفیق فاصله بین طبقات ضریب‌دار بودجه 98 نسبت به امسال کمتر شده است. طبق گفته‌های یوسف‌نژاد مازاد مبلغ 2.750 تا یک و نیم برابر آن (یعنی رقم 6.8 میلیون تومان) مشمول مالیات سالانه ۱۰ درصد خواهد شد. یعنی هرچند سقف معافیت بالاتر رفته اما تغییر در ضرایب باعث شده که افراد بیشتری نسبت به حقوقشان در سطوح ضرایب بالاتری مالیات بپردازند. اگر طبق ضرایب سال جاری طبقه‌بندی می‌شد باید حقوق‌های تا 11 میلیون تومان در این طبقه که با ضریب 10 درصد مالیات می‌پردازند، قرار می‌گرفتند اما برای همین افراد طبق جدول جدید در طبقه دوم یعنی ضریب 15 درصدی قرار می‌گیرند.
طبقه مازاد معافیت یک و نیم برابر تا دو و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه ۱۵ درصد می‌شود؛ یعنی درآمدهای بین 6.8 میلیون تا 9.6 میلیون تومان. طبقه مازاد معافیت دو و نیم برابر تا چهار برابر (یعنی درآمدهای بین 9.6 میلیون تا 13.7 میلیون تومان) مشمول مالیات سالانه ۲۰ درصد و مازاد معافیت چهار برابر مشمول مالیات ۲۵ درصد است.
بنابراین در اینجا فاصله بین طبقات کمتر شده تا هم تعداد مالیات‌دهندگان با ضرایب بالا بیشتر شود و هم اینکه از دقت عادلانه‌تری برخوردار باشد. هرچقدر فاصله بین طبقات کمتر باشد و به تبع طبقات درآمدی بیشتری درنظر گرفته شود، مالیات‌ها عادلانه‌تر خواهد بود. قبلا از 2.3 تا 9.2 میلیون تومان باید همان 10 درصد را می‌پرداختند اما اکنون بین این رقم‌ها دو ضریب متفاوت درنظر گرفته شده است.
لازم به ذکر است که بالا بردن سقف مالیاتی هم تغییری در درآمدهای مالیاتی دولت ایجاد نخواهد کرد؛ چراکه این رقم نسبت به امسال به میزان 20 درصد افزایش یافته است و همزمان درصد رشد حقوق و دستمزدها هم در سال آینده 20 درصد درنظر گرفته شده است. البته تاکنون درباره افزایش 20 درصدی حقوق کارمندان دولت صحبت شده است، اما به نظر می‌رسد با توجه به صحبت‌های مسوولان دولتی میزان افزایش حقوق دیگر کارکنان هم به همین میزان باشد. این موضوع نشان می‌دهد که همه مشولان مالیاتی سال جاری، در سال آینده هم مشمول مالیات خواهد بود و همه معافان از مالیات هم در سال آینده معاف خواهند بود.
طبق لایحه بودجه در سال ۱۳۹۸، مالیات بر درآمد افراد و مشاغل نیز حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است که ۱۶ درصد از کل درآمدهای مالیاتی عمومی را تشکیل می‌دهد. مالیات
پیش‌بینی شده کارکنان دولت در سال آینده هفت هزار میلیارد تومان و سهم کارکنان بخش خصوصی برابر با ۶ هزار میلیارد تومان است. اصناف و مشاغل نیز مالیاتی در حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان پرداخت می‌کنند. مالیات مستغلات نیز ۱.۵ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.
