وضعیت سینوسی بازار سرمایه

پیمان مولوی

بازار سرمایه در سه الی چهار ماهه نخست سال یک بازار استثنایی به لحاظ ایجاد بازدهی بود و عوامل این نوع بازدهی بر کسی پوشیده نیست. زمانی که تمام ارکان اقتصادی و سیاسی از یک بازار و میزان بازدهی آن صحبت می‌کنند حجم عمده‌ای از نقدینگی در دورانی که اغلب کسب و کارها تعطیل است به سمت و سوی بازار سهام روانه می‌شود در نتیجه شاهد این گونه رشد در بازار سرمایه بودیم و این رشد حجم بالایی داشته در حدی که با نزولی که این روزها و ماه‌ها شاهد آن هستیم بازار سرمایه بیش از 190 درصد بازدهی داشته است.  با شروع فصل پاییز شاهد نوسانات در بازار سرمایه بودیم، البته رشد و ثابت ماندن شاخص در محدوده یک میلیون و 600 هزار ناشی از افزایش ارزش بازارهای کامودیتی و کالایی در حوزه جهانی است که باعث شد بازار سرمایه ایران نزول شدیدی نداشته باشد و به سمت و سوی شاخص یک میلیون و 200 هزار واحد نزول نداشته باشد.  

تا روشن شدن وضعیت جهانی و جاگیری جو بایدن بازار روند سینوسی به سمت بالا و پایین را خواهد داشت. یکی از عوامل مثبت و تاثیرگذار در بورس بازارگردانی است. البته میزان صندوق‌های بازارگردان 55 هزار میلیارد تومان است و کل معاملات بازار سرمایه در حدود 8 هزار میلیارد تومان است به طور کلی بازارگردان‌ها می‌توانند روی بازار سهام تاثیر بگذارند اما نمی‌توانند وضعیت بازار را یک روزه تغییر دهند.  یکی از مهم عواملی که می‌تواند وضعیت بازار را سامان بخشد توسعه بازار سرمایه و رشد شاخص بر اساس رشد اقتصادی است. عامل دوم رشد شاخص بر اساس تورم و نوسانات نرخ ارز است که این مورد می‌تواند باعث رشد شاخص شود اما الزاما وضعیت پایداری برای بازار پدید نمی‌آورد. بازار سرمایه یک ماه ملتهب را در ورود جو بایدن به کاخ سفید را خواهد داشت و پس آن اقتصاد ایران به دو قسمت تقسیم می‌شود و قسمت دوم آن نیز بحث انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران است که بازار سرمایه مهم‌ترین عامل و موضوع برای اقتصاد ایران در انتخابات سال آینده خواهد بود. یک چنین اعداد و ارقامی گویای آن است که اقتصاد ایران و پس از آن بازارهای اقتصادی کشور برای ثبات پایدار به مجموعه‌ای از تحولات روشن و مثبت نیاز دارند تا امکان قرار گرفتن در مدار رشد اقتصادی مستمر برای کشور فراهم شود. البته تحقق این شرایط پایدار نیازمند عواملی است که شاید وقوع همزمان آنها در کوتاه‌مدت بسیار خوش‌بینانه باشد. اتفاق‌های خوب برای اقتصاد یعنی چه؟ یعنی اینکه پول‌های بلوکه شده به کشور بازگردد، یعنی برداشته شدن تحریم‌ها، بازگشت ایران به صحنه نفت جهانی و تداوم سیاست تنش‌زدایی و...که البته ایجاد مجموعه این عوامل تا یک ‌سال آینده بسیار بعید است. اما اگر اراده سیاسی لازم در داخل کشور ایجاد شود و ارکان گوناگون تصمیم‌ساز کشور متوجه ضرورت به کارگیری مجموعه ظرفیت‌های کشور در راستای استیفای منافع کشور شوند در آن صورت می‌توان نسبت به رشد اقتصادی مستمر در سال آینده خوش‌بین بود. چنانچه گروه‌های مختلف تصمیم‌ساز یک استراتژی واحد را در مسیر پیشرفت اقتصادی به کار بگیرند و بر این راهبرد واحد توافق کنند و آن را از تیررس مسائل جناحی و سیاسی دور نگه دارند، نتایج آن در اقتصاد و معیشت کشور بازتاب پیدا خواهد کرد. بلافاصله پس از ایجاد این اتمسفر مثبت، بازارهای اقتصادی نیز به این تحولات واکنش نشان خواهند داد؛ ذی‌نفعان بازار تلاش خواهند کرد تا مشارکت بیشتری در اقتصاد داشته باشند و در نهایت نتایج این نوع نگرش‌های جدید در بورس و سایر بازارها رشد می‌آفریند.