دوراهی رونق یا رکود

پیمان مولوی

شاخص بازار سرمایه همچنان در مسیر نوسانات قرار دارد و یک روز پیراهن سبز به تن می‌کند و روز دیگر قرمزپوش می‌شود. همانطور که قبلا هم بارها گفته‌ام، بورس کشور مقوله‌ای جدای از فضای کلی اقتصادی کشور نیست.  در اقتصاد ایران در همین روزی که با هم در حال صحبت کردن هستیم، رکوردهای رشد نقدینگی شکسته شده است، رکورد توسعه پایه پولی جابه‌جا شده است و دامنه وسیعی از مشکلات ابعاد و زوایای گوناگون آن را پوشانده است. نقدینگی کشور به حول و حوش 3هزارهزار میلیارد تومان رسیده است. ضمن اینکه توسعه پایه پولی نیز طی 2سال گذشته سرعت افزون‌تری به خود گرفته است. طبیعی است که یک چنین رشد نقدینگی اثرات عینی خود را در بازارهای مختلف کشور از جمله بازار سرمایه، بازار خودرو، بازار ارز و...به جای می‌گذارد. کافی است این حجم نقدینگی راهی یکی از این بازارها شود تا طول و عرض بازارها به هم دوخته شود و نوسانات پیاپی متوجه این بازارها شود. در این میان هرچند نشانه‌های رشد اقتصادی به صورت کمرنگ در اقتصاد نمایان شده است و پیش‌بینی‌ها نیز حاکی از آن است که سال آینده رشد اقتصادی بالای 3درصد را پشت سر خواهیم گذاشت، اما واقع آن است که متوسط رشد اقتصادی در دهه گذشته حدود صفر درصد بوده است. یک چنین اعداد و ارقامی گویای آن است که اقتصاد ایران و پس از آن بازارهای اقتصادی کشور برای ثبات پایدار به مجموعه‌ای از تحولات روشن و مثبت نیاز دارد تا امکان قرار گرفتن در مدار رشد اقتصادی مستمر برای کشور فراهم شود. البته تحقق این شرایط پایدار نیازمند عواملی است که شاید وقوع همزمان آنها در کوتاه‌مدت بسیار خوش‌بینانه باشد. اتفاق‌های خوب برای اقتصاد یعنی چه؟ یعنی اینکه پول‌های بلوکه شده به کشور بازگردد، یعنی برداشته شدن تحریم‌ها، بازگشت ایران به صحنه نفت جهانی و تداوم سیاست تنش‌زدایی و...که البته ایجاد مجموعه این عوامل تا یک‌سال آینده بسیار بعید است. اما اگر اراده سیاسی لازم در داخل کشور ایجاد شود و ارکان گوناگون تصمیم ساز کشور متوجه ضرورت به کارگیری مجموعه ظرفیت‌های کشور در راستای استیفای منافع کشور شوند در آن صورت می‌توان نسبت به رشد اقتصادی مستمر در سال آینده خوش‌بین بود. چنانچه گروه‌های مختلف تصمیم‌ساز یک استراتژی واحد را در مسیر پیشرفت اقتصادی به کار بگیرند و بر روی این راهبرد واحد، توافق کنند و آن را از تیررس مسائل جناحی و سیاسی دور نگه دارند، نتایج آن در اقتصاد و معیشت کشور بازتاب پیدا خواهد کرد. بلافاصله پس از ایجاد این اتمسفر مثبت، بازارهای اقتصادی نیز به این تحولات واکنش نشان خواهند داد؛ ذینفعان بازار تلاش خواهند کرد تا مشارکت بیشتری در اقتصاد داشته باشند و در نهایت نتایج این نوع نگرش‌های جدید در بورس و سایر بازارها، رشد می‌آفریند. به نظر می‌رسد این فضای پر از بیم و امید اثرات خود را در بازار سرمایه کشور نیز به جای گذاشته و نوع خاصی از نوسانات را در این بازار شاهد هستیم. برای عبور از این چالش‌ها بورس کشور نیز مانند بخش‌های دیگر اقتصادی نیازمند ثبات و آرامش در تصمیم‌سازی‌های کلان است.