نوردکاران شیوه‌نامه جدید فولاد را دور می‌زنند
گروه بورس|
یکی از مهم‌ترین سیاست‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت در طی ماه‌های اخیر تنظیم قیمت‌ها در بازار فولاد بوده و در این راستا نیز شیوه نامه‌ای را با حضور همه فعلان زنجیره فولاد تهیه کرده است، با این حال هنوز خریداران شمش فولاد از بورس یعنی نوردکاران طبق شیوه نامه عمل نمی‌کنند و تنها به فکر سود خود هستند. در حوزه فولاد طی ماه‌های اخیر شاهد سوءاستفاده برخی فعالان حوزه فولاد هستیم. برای مثال؛ شاهد این موضوع بودیم که برخی خریداران فولاد از معاملات مچینگ سوءاستفاده می‌کردند. براین اساس عدم شفافیت و نظارت از سویی و اعمال سلیقه برای فروش ورق فولاد از سوی فولادسازان به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های بازار فولاد مبدل شد و برخی از فعالان بازار از معاملات مچینگ به عنوان گذرگاه فساد و البته غده سرطانی بازار یاد می‌کنند؛ البته از بازار به گوش می‌رسد که عرضه‌های اختصاصی فولاد جایگزین معاملات مچینگ شده که این موضوع نویدبخش پایان التهاب در این بخش است. اما یکی از مهم‌ترین راه‌های سوءاستفاده طی ماه‌های اخیر در بازار فولاد به نوردکاران اختصاص دارد و این گروه با خرید مواد اولیه از بورس و فروش ۶۰ الی ۷۰ درصدی مقاطع خود در بازار آزاد، سود هنگفتی به دست می‌آورند. از سویی دیگر این سود بیشتر باعث می‌شود که مهم‌ترین بند شیوه نامه جدید فولاد، یعنی بند ۸ را دور بزنند، بدون اینکه به نهاد و یا مسوولی در این خصوص پاسخ دهند. شیوه نامه جدید فولاد می‌تواند اغلب رانت و سوءاستفاده‌های موجود را از بین ببرد اما در این بین افرادی هر روز در حال مقابله با این شیوه نامه هستند. برای تاکید مجدد؛ اغلب کسانی که مواد اولیه محصولات خود را از بورس کالا خریداری می‌کنند موظف هستند که مقاطع تولیدی خود را نیز در همین بازار عرضه کنند ولی براساس آمار تنها ۳۰ درصد از این محصولات در بورس کالا عرضه می‌شوند مابقی آن در بازار آزاد و با سود بیشتر به فروش رسیده می‌شود.در ماده ۸ شیوه نامه جدید فولاد آمده است: همه شرکت هایی که از بورس مواد اولیه خریداری می کنند باید محصول تولیدی خود را در بورس عرضه کنند که این اتفاق به شفافیت بیشتر و بهبود اوضاع بازار کمک شایانی می کند. در این بند بیشتر تمرکز بر روی نوردکارانی است که شمش را از بورس خریداری کرده اما محصولات خود را در بورس عرضه نمی کنند و محصولات آنها سر از بازار آزاد در می‌آورد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این گروه به‌طور کامل بند۸ شیوه نامه فولاد را دور می‌زنند و اغلب شمش فولاد را طی یکی دو ماه اخیر با قیمت ۸ الی ۹ هزارتومان و در یکی دو هفته گذشته با قیمت 11 هزار تومان خریداری می‌کنند اما مقاطع خود از جمله میلگرد را در بازار آزاد به قیمت ۱۵ هزارتومان می‌فروشند. مهم‌ترین تاثیر فروش مقاطع فولادی خارج از بورس کالایی را می‌توان متوجه حوزه مسکن دانست چراکه اغلب محصولات تولید شده در این حوزه در صعنت ساخت و ساز نیز کاربرد دارد و این موضوع باعث می‌شود که قیمت نهایی ساخت و ساز تا حد قابل توجهی افزایش داشته باشد و خریداران مسکن نیز نتوانند به‌طور معقول و درست به خرید بپردازند. بدین ترتیب دور زدن بند ۸ شیوه نامه فولاد می‌تواند تاثیر عمده‌ای بر بازارهای موازی داشته باشد.
حمایت از شیوه‌نامه جدید فولاد
امیرمسعود پرور، مدیر کالای کارگزاری گنجینه سپهر پارت در گفت‌وگو با «تعادل» درخصوص شیوه نامه جدید فولاد می‌گوید: شیوه نامه عرضه و تقاضا فولاد به تازگی در بازار اجرایی شده و باید مدت زمان مشخصی را برای تاثیرگذاری این شیوه نامه صبر نمود. یکی از مهم‌ترین مشکلات در زنجیره فولاد عدم شفافیت در بحث قیمت گذاری است که این موضوع در تمامی زنجیره نفوذ کرده است.این کارشناس حوزه کالایی ادامه می‌دهد: عدم شفافیت قیمت گذاری در حوزه‌های تولید، ارزش‌گذاری، کیفیت فرآیند تولید و محصولات، روش‌های تامین مالی، تامین مواد اولیه و امثال این موارد نفوذ کرده و ساز و کارهای متنوعی برای بازار فراهم ساخته است. محاسبه این روند کمی سخت است به‌طور کلی نمی‌توان به این زنجیره اتکا و استناد کرد چراکه؛ روش اجرا و دستاوردهای این شیوه‌نامه هنوز به کلی مشخص نشده است.پرور با اشاره به اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت وظیفه نظارت بر این موضوع را دارد می‌گوید: یکی دیگر از مهم‌ترین بخش‌های این شیوه نامه، نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت است که از طریق ثبت نام در سامانه بهین‌یاب آغاز و به نظارت‌های بیشتر کمک می‌کند. این ثبت نام در سامانه می‌تواند شفافیت قیمتی و تبعیت فروشندگان مقاطع فولادی را در پی داشته باشد.مدیر کالای کارگزاری گنجینه سپهر پارت تاکید می‌کند: اغلب دغدغه این گروه بحث صادرات است و برخی با این موضوع موافق و برخی دیگر نیز مخالف‌اند. این دسته به دو گروه تقسیم می‌شوند و گروهی براین نظرند که نخست قیمت شمش تعیین و سپس مقاطع در بورس عرضه شود اما برخی دیگر با این موضوع مخالف هستند و می‌گویند این روند باید به صورت عکس اجرا شود. با این اوضاع هنوز هم شیوه نامه فولاد به‌طور کامل تدوین نشده و نیازمند تبیین یکسری قوانین است اما با گذر زمان و جا افتادن این شیوه نامه مشکلات پیش آمده نیز حل می‌شود.این کارشناس بازارسرمایه اظهار می‌کند: درحال حاضر نیاز مقاطع فولادی در کشور بسیار گسترده است و نخست باید این مقاطع تولید شده جوابگوی نیاز داخلی باشند که به‌طور تقریبی این نیاز به ۱۲ تا ۱۴ میلیون می‌رسد و بعد از این مورد باید به رفع نیازهای صادراتی پرداخت اما باید دید که دولت تا چه میزان از این طرح‌ها حمایت می‌کند.پرور در نهایت می‌گوید: شیوه نامه جدیدفولاد به‌طور کلی به نفع بازار است و در کنار این مصوبه مجلس نیز به این موضوع ورود کرده و به ارایه راه‌حل می‌پردازد و تشکل‌های تعاونی‌های و تولید کننده نیز باید به کمک یکدیگر به یک جمع‌بندی واحد برسند. همچنین بورس کالا به عنوان یک نهاد خود انتظام بازار شناخته می‌شود و باید بیش از پیش از ظرفیت‌های این بازار استفاده کرد.
