وضعیت نامعلوم سهامداران در بازار

گروه بورس|

بورس تهران در اولین روز کاری خود در هفته جاری افت سه درصدی را تجربه کرد اما در طی روز یکشنبه با استناد به اخبار نویدبخش وضعیت خوبی را تجربه کرد. بازار سهام روز شنبه تا میانه‌های کانال 3/1 میلیون واحد عقب‌نشینی کرد. این ریزش در شرایطی رقم خورد که باد مساعدی از جانب عوامل بنیادی در حال وزیدن است؛ اما هیجانات غیراقتصادی همچنان نقش پررنگ‌تری در تصمیمات بورس‌بازان ایفا می‌کنند. با وجود این، نگاهی به تجربیات چهار سال گذشته نشان می‌دهد رخدادهای این‌چنینی تنها اثری موقت دارد و در مدت کوتاهی مجددا بازار راه خود را پیدا می‌کند و روز یکشنبه شاهد پیدایش این راه بودیم و بازار در مقایسه با روز شنبه وضعیت مقولی به خود گرفت و اغلب سهامداران در نقش خریدار در بازار ظاهر شدند.

بررسی‌های اخیر بازارسرمایه نشان می‌دهد طی سه سال گذشته در بورس تهران هرچند نگرانی‌های اقتصادی در نخستین روز وقوع، افت قیمت سهام را به دنبال داشته، اما این واکنش موقتی بوده و با فاصله کمتر از یک هفته، روند قیمت‌ها معکوس شده و حتی به سطوح بالاتری نیز رسیده است. در این میان اصلاح فرسایشی بازار سهام در ثلث دوم سال نیز در بروز سریع این واکنش‌های هیجانی بی‌تاثیر نبوده است. سهامداران همچنان نسبت به اوج گرفتن پایدار قیمت‌ها با تردید نگاه می‌کنند و از این رو به صورت هیجانی و سری اقدام به فروش سهام خود می‌کنند. این در حالی است که افزایش نگاه تحلیلی در میان معامله‌گران می‌تواند به شکل قابل توجهی این هیجانات را به حداقل برساند.

   چه خبر از وضعیت بازار سرمایه

در چهارماهه نخست سال جاری شاهد رشد بیش از 300درصدی در بازارسهام بودیم و پس از آن شاهد اصلاح بیش از 40 درصدی بودیم که از روز 19 مرداد آغاز و تا نیمه‌های آبان ماه ادامه یافت، این نماگر مجددا روندی صعودی را در پیش گرفت و از محدوده یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد تا یک میلیون و ۵۲۷ هزار واحد صعود کرد. پس از آن شاخص بازار باتوجه به نوسات خرد و درشت بازار وارد حالت نزولی شد و حتی در پایان هفته گذشته مجددا کانال ۴/۱ میلیون واحد را واگذار کرد. هراس از تکرار یک روند اصلاحی دیگر در بازار سبب شد تا واکنش‌های هیجانی معامله‌گران نیز افزایش پیدا کند. در این میان با رسیدن سالگرد شهادت سردار قاسم سلیمانی وحرکات تنش زای کاخ سفید بدین منظور بار دیگر ترس از وقوع رخداد غیراقتصادی پررنگ‌تر شد تا اغلب سهام‌های موجود در بازار صف فروش را متحمل شوند. از این رو روز گذشته شاخص کل بورس تهران با بیشترین افت در ۱۲ روز کاری گذشته مواجه شد و به محدوده یک میلیون و ۳۵۴ هزار واحد عقب نشست. ضمن آنکه سنگین‌ترین خروج نقدینگی حقیقی از ۲۵ آذر رقم خورد و حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان سرمایه خرد از گردونه معاملات سهام خارج شد. اگر بخواهیم وضعیت بد بازار سرمایه را بررسی کنیم می‌توان گفت طی روزهای اخیر روز شنبه بورس تهران متوالی منفی و با افت ۱/۳ را تجربه کرد. شاخص کل هم وزن نیز با افت ۸/۱ درصدی مواجه شد که از ریزش دسته‌جمعی قیمت‌ها حکایت داشت. افت کمتر نماگر هم‌وزن را نیز می‌توان به قفل شدن سهام با ارزش بازار پایین‌تر در صف فروش و ناتوانی در پرکردن حجم مبنا در این نمادها که نقدشوندگی کمتری دارند، توضیح داد. در جریان دادوستدهای این روز نزولی بازار یعنی از ۳۴۸ نماد بورسی معامله شده، هر چند ۵۲ نماد (معادل ۱۵ درصد) خلاف روند بازار با صف خرید به ارزش ۳۵۰ میلیارد تومان همراه شدند، اما در مقابل ۱۸۶ نماد (معادل ۵۳ درصد) صف فروشی به ارزش ۱۱۵۸ میلیارد تومان تشکیل دادند. در فرابورس ایران نیز شرایط مشابهی حاکم بود. جایی که همزمان با افت ۶/ ۲ درصدی شاخص، از ۱۳۱ نماد فعال فرابورسی، تنها ۲۸ نماد (معادل ۲۱ درصد) با صف خرید به ارزش ۴۸۹ میلیارد تومان همراه شده و در آن سوی بازار شاهد قفل شدن ۷۲ نماد (معادل ۵۵ درصد) در صف فروشی به ارزش ۳۰۹ میلیارد تومانی بودیم. در مجموع کل بازار سهام (بورس و فرابورس) حدود ۲۷ درصد از نمادها قیمت پایانی مثبت و ۶۹ درصد از نمادها با قیمت پایانی منفی معاملات روزانه خود را به پایان رساندند. در این روز سهامداران خرد خالص فروشی به میزان ۱۴۸۰ میلیارد تومان تنها در سهام بورسی رقم زدند که بیشترین خروج نقدینگی حقیقی از گردونه معاملات سهام طی ۱۲ روز کاری گذشته بود. زیرمجموعه‌های گروه فلزات اساسی، فرآورده‌های نفتی و محصولات شیمیایی با خالص خرید از سوی سهامداران حقوقی مواجه شدند. در مقابل حقیقی‌ها در زیرمجموعه‌های گروه مخابرات تحرکات مثبتی در سمت خرید نشان دادند. ارزش معاملات خُرد بورس تهران نیز در این روز با افت ۲۸ درصدی نسبت به پایان هفته گذشته به ۸ هزار و ۱۱۴ میلیارد تومان رسید. با این وجود وضعیت روز یکشنبه بازار منطقی‌تر بود و شاهد این موضوع بودیم که شاخص کل بورس پس از رشد هزار و ۳۲۸واحدی معادل با ۰.۱درصد در ارتفاع یک میلیون و ۳۵۵هزار واحد قرار گرفت و همچنین شاخص کل هم‌وزن با افزایش ۰.۱درصدی مواجه شد. در بورس روز گذشته حقوقی‌ها حدود ۶۲۰میلیارد تومان وارد بازار سهام کردند. ارزش کل معاملات خرد ۱۴هزار و ۵۴۰میلیارد تومان بود، اشخاص حقوقی ۱۴درصد یعنی دو هزار میلیارد تومان سهام خریدند و مازاد خریدشان چهار درصد از کل معاملات شد. همچنین روز گذشته افزایش سهام حقیقی‌ها در ۱۲۷نماد و افزایش سهام حقوقی‌ها در ۱۹۳نماد به بیش از یک میلیارد تومان رسید که جمع تغییر مالکیت حقیقی‌ها ۶۸۰میلیارد تومان و تغییر مالکیت حقوقی‌ها هزار و ۲۹۰میلیارد تومان بود. در این میان این اخبار باعث شدند وضعیت بورس تغییر کند و روز یکشنبه شاهد روند روبه بالا در بازار باشیم. براساس گزارش مرکز آمار ایران سپرده‌های بلند و کوتاه‌مدت در تابستان با رشد ۱۸ و ۲۶.۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۱۲۰.۸ و ۸۶.۴ هزار میلیارد تومان رسید. همچنین رضا شیوا رییس شورای رقابت از فرمول جدید این شورا برای قیمت‌گذاری خودرو دفاع کرد و گفت: مطمئنیم این دستورالعمل به‌نفع مصرف‌کننده است. برداشت اشتباه از این فرمول شده است، به‌هرحال نظر سازمان بازرسی هم در شورا مطرح می‌شود ولی تصمیم نهایی با شورای رقابت است. طبق گزارش فصلی اقتصاد ایران که از سوی مرکز آمار در تابستان ۹۹ منتشر شده، جمع کل پایه پولی برابر ۳۷۲۰.۶ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به پایان سال ۱۳۹۸، رشد ۵.۴ درصدی داشته است. رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۰گفت: فروش روزانه نفت در سال آینده ۱.۵ میلیون بشکه نفت پیش بینی شد و مقرر شد در صورتی که دولت بتواند ۲.۳ میلیون بشکه را به فروش رساند مابه التفاوت پیش‌بینی دولت در لایحه بودجه و مصوبه مجلس که حدود ۸۰۰ بشکه نفت است، برای تسویه بدهی دولت به صندوق توسعه ملی استفاده شود. نرخ نیمایی هم جایگزین ارز ۴۲۰۰ تومان شد. رییس اداره بیولوژیک سازمان غذا و دارو خبر داد: یکی از واکسن‌های ایرانی کرونا وارد فاز بالینی شده، ۲ واکسن دیگر به فاز بالینی نزدیک شده‌اند و ۵ مورد دیگر نیز پرونده را تهیه و به ما ارایه کرده‌اند تا بتوانند وارد مراحل بعدی شوند.

    صعود نوسان‌گیرها

تا زمانی که مجلس تکلیف بودجه ۱۴۰۰ را روشن نکند وضعیت بازار سرمایه به همین منوال طی خواهد شد.این موضوع را یکی از کارشناسان بازار سرمایه مطرح می‌کند و می‌گوید: بازار سهام تغییرات بازار ارز را به‌شدت دنبال می‌کند و کوچک‌ترین نوسانی در این بازار مسیر داد‌و‌ستدهای تالارهای شیشه‌ای را تغییر خواهد داد. عدم شفافیت بازار ارز و قیمت دلار از یکسو و از سویی دیگر واکنش غیر قابل پیش‌بینی مجلس به بودجه سال بعد بورس‌بازان را در بلاتکلیفی مطلق فرو برده است. وی اظهار می‌کند: اما این همه ماجرا نیست. حقوقی‌ها که از طرق دیگری نمی‌توانند تامین مالی کنند دراین مقطع از سال معمولا از بازار، تامین مالی می‌کنند. در مثبت‌ها فروشنده هستند و بازار را به دید تامین مالی نگاه می‌کنند از این رو در حال حاضر بازار به دست نوسان‌گیرها افتاده است. این کارشناس با بیان اینکه روند بازار به دنبال شایعات با نوسانات زیادی مواجه می‌شود خاطرنشان می‌کند: شواهد حاکی از آن است که نوسانات بازار سهام تا پایان دی‌ماه ادامه داشته باشد اما بعید به نظر می‌رسد به زیر سقف یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد نزول کند. وی اظهار می‌کند: جو بازار تحت تاثیر شایعات و اخبار نظامی قرار گرفته اما این وضعیت ادامه نخواهد داشت بطوری که پیش‌بینی می‌شود از اواسط هفته سیاست‌گذاران بازار را جمع کنند و مانع از ریزش بیشتر بازار شوند. بررسی صورت‌های مالی شرکت‌ها نشان می‌دهد شاخص از محدوده یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد پایین‌تر نیاید. برخی صنایع فولادی و معدنی در حال حاضر زیر قیمت ارزش ذاتی خود عرضه می‌شوند و منطقی نیست که قیمت‌ها کاهش بیشتری داشته باشند. وی تاکید می‌کند: تا زمانی که در سیاست خارجی و داخلی کشور شفافیت به وجود نیاید سهامداران نمی‌توانند با اطمینان کامل معامله کنند. همین اتفاق ریسک سرمایه‌گذاری را بالا برده و نوسانات بیشتری را به دنبال خواهد داشت.