قیمت نفت ابدی نیست

محمدحسین ادیب

در حال حاضر که ما در حال گفت‌وگو هستیم، مدت‌هاست قیمت نفت به نسبت ارزش واقعی خود در دالان نزولی قرار دارد. در این وضعیت عده‌ای راه افتادند و تجزیه و تحلیل می‌کنند که نفت تا ابد در همین قیمت می‌ماند، بنابراین تصور می‌کنند دارایی‌های کشور باید بر اساس این رویکرد تقویم شود. برخی با ادبیاتی در خصوص شرکت‌های بورسی مثل پتروشیمی‌ها و دارایی‌های انرژی محور کشور صحبت می‌کنند که قابل قبول نیست. برخی حتی پا را از این هم فراتر می‌گذارند می‌گویند: «اصلا تو با این قیمت نفت بگو چند می‌ارزی؟» بدون تردید قیمت نفت همواره در فاز نزولی نمی‌ماند. من تا به حال حدود 8مورد صعود و سقوط سنگین قیمت نفت را تجربه کرده‌ام. برخی افراد و جریانات که انگار تازه با یک چنین تحولات و مباحثی روبه رو می‌شوند، در فضای مجازی هم اعضایی دارند، این‌طور تحلیل می‌کنند که باید دارایی‌های انرژی محور را با نفت ارزان تقویم کنیم و بعد قیمت و ارزش پتروشیمی‌ها را مبتنی بر این اعداد و ارقام تجزیه و تحلیل کنیم. افرادی می‌توانند درباره چشم‌انداز بازار انرژی صحبت کنند که از  سوابق تاریخی این بازار باخبر باشند و فراز و نشیب این بازار را بشناسند. نه اینکه اولین تجربه خود را از این بازار داشته باشند و مبتنی بر همین تجربه سطحی، کلیت بازار را تحلیل و تفسیر کنند. بنابراین به فعالان اقتصادی ایران عرض می‌کنم که فراز و فرود بازار نفت را جدی نگیرند و بیهوده دارایی‌های خود را به باد ندهند. ایرانی جماعت در زمان رونق بازار نفت باید بستر لازم برای توانمندی و استحکام بیشتر را فراهم کند و در زمان فرود بازار از این ظرفیت‌های بهره ببرد تا با کمترین هزینه این دوران گذار را پشت سر بگذارد. در سال‌های قبل برای این وضعیت به یک فرمول رسیدیم و تصمیم گرفتیم که یک صندوق درست کنیم. صندوقی که وقتی نفت گران می‌شود، مازاد آن را در صندوقی، ذخیره کنیم و وقتی ارزان می‌شود از ظرفیت‌های این صندوق برای گذران دوران سخت‌تر استفاده کنیم. اما متاسفانه در هر دوره زمانی که نفت گران می‌شود، تصمیم‌سازان ایرانی فراموش می‌کنند که باید درآمدهای مازاد ذخیره شود تا در مواقع مورد نیاز، اقتصاد از آن بهره برد. باید بدانیم چنانچه قیمت نفت ارزان شود و این وضعیت تداوم داشته باشد، چیزی از محیط زیست و سیاره زمین باقی نمی‌ماند. بنابراین بدون تردید قیمت نفت در یک چنین محدوده‌ای باقی نخواهد ماند. این انرژی ارزان چنان مصرفی در انرژی ایجاد می‌کند که آلودگی در اقصی نقاط زمین افزایش می‌یابد. بر این اساس معتقدم دارایی ایرانی باید با کف نفت 60دلاری تقویم شود. من محمدحسین ادیب عرض می‌کنم که ثروت ایرانی حداقل با نفت 60دلاری باید دیده شود. اگر نرخ نفت بنا به هر دلیلی مدتی زیر این محدوده قیمتی هم رسید؛ ایرادی ندارد، باید این شرایط را بپذیریم، طاقت بیاوریم و وضعیت را مدیریت کنیم. نباید تسلیم شرایط شویم. بنابراین دارایی‌های بورسی ما هم نباید تحت تاثیر این شرایط به باد رود و برخی تحلیل‌های اشتباه ذهنیت سهامداران این حوزه را تخریب کند.