تعادل در بازار سرمایه

روند نزولی بازار سرمایه در هفته جاری درحالی ادامه داشت که برخی صاحب نظران معتقد بودند در هفته جاری و با کاهش ریسک‌های سیاسی، ورق بورس برمی‌گردد و این بازار دوباره حرکت خود را بر مدار صعود آغاز می‌کند؛ اتفاقی که رخ نداد و همچنان سایه برخی اتفاقات سیاسی و تصمیمات اقتصادی بر سر بازار سرمایه سنگینی می‌کند. بورس پس از اصلاح یا ریزشی که نقطه آغاز آن مردادماه بود و تا آبان ماه ادامه داشت، از چندی پیش حرکت نرم و آهسته خود را به سمت صعود آغاز کرده بود؛ بطوریکه شاخص کل از یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد صعود کرد. اتفاقی که باعث شد جرقه امیدواری به صعود شاخص کل تا کانال یک میلیون و ۷۵۰ تا ۸۰۰ هزار واحد نیز در ذهن برخی کارشناسان و سهامداران زده شود.

اما این اتفاق نیفتاد و شاخص بورس دوباره حرکت نزولی خود را آغاز کرد؛ بطوریکه به کانال یک میلیون و ۴۰۰ و سپس یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد رسید. این درحالی است که گزارش‌های ماهانه و سودهای محقق شده فصل پاییز شرکت‌ها چشم گیر بودند و رکوردهای فروش برخی شرکت‌ها در آذرماه ثبت شده است. در این راستا بسیاری از کارشناسان بر این باورند که عوامل بیرونی روی روند حرکت بازار سرمایه تاثیرگذار است؛ از اتفاقات سیاسی گرفته تا تصمیمات اقتصادی. البته در هفته گذشته برخی دلیل روند کاهشی بورس را احتمال اتفاقات سیاسی به دلیل سالگرد شهادت سردار قاسم سلیمانی می‌دانستند، اما با گذشت سالگرد، باز هم حال بازار خوب نشد و طی هفته جاری شاهد کاهش‌های چشمگیر شاخص کل بودیم.

      بورس؛ آماده صعود است

هومن عمیدی، کارشناس بازارسرمایه درگفت‌وگو با ایرنا به روند معاملات بورس در هفته‌ای که گذشت اشاره کرد و افزود: در هفته منتهی به ١٧ دی ماه شاهد تداوم نوسان در معاملات بازار سرمایه بودیم و به نظر می‌رسد با توجه به ریزش شاخص کل از کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد، مقاومتی مناسب برای شاخص کل در کانال یک میلیون و  ۳۰۰ هزار واحد ایجاد شود. وی خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد با توجه به گزارش‌های مثبت ۹ ماهه شرکت‌ها، تثبیت قیمت دلار در کانال ۲۵هزار تومان و همچنین با توجه به نزدیک شدن به پایان سال شرایط تحقق سودهای پیش‌بینی شده بودجه‌ها در شرکت‌ها عملیاتی شوند که این امر می‌تواند نویدبخش بازگشت شاخص کل از منطقه یک میلیون و سیصد هزار واحد باشد. این کارشناس بازار سرمایه افزود: ممکن است در صورت بی‌توجهی بازار به شرایط بنیادی، تصمیم‌گیری سهامداران براساس نگرانی‌ها و ترس‌ها شود و به دلیل افت شاخص بورس به کانال کمتر از یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد برای مدتی دیگر شاهد وجود نوسان در معاملات بازار باشیم. وی بحث هدایت نقدینگی به صنایع متفاوت را از جمله مسائل مهم و قابل اهمیت در بازار دانست و افزود: با توجه به اینکه نقدینگی به دنبال بازدهی است؛ بنابراین بین سهامداران چنین تصوری وجود دارد که در سهام شرکت‌های کوچک به علت پایین بودن شناور احتمال کسب بازدهی بالا وجود دارد. عمیدی خاطرنشان کرد: به دلیل کم بودن سهام شناور قابل فروش در سهام شرکت‌های کوچک، عده‌ای سهم‌هایی را به شکل پروژه تعریف می‌کنند و نقدینگی لازم را برای رشد آن سهم آماده خواهند کرد، بنابراین طبیعی است که زمانی عرضه‌ها به پایان می‌رسد صف خرید سنگین و قفل شده‌ای در بازار ایجاد شود که زمینه رشد سهام در بازار را فراهم کنند. وی افزود: در نهایت این امر سبب هدایت جریان نقدینگی به سمت این سهام و افزایش مسوولیت مهم سازمان بورس بر کنترل این شرایط خواهد شد. این کارشناس بازار سرمایه افزود: توجه نکردن به این موضوع باعث شده است تا ارزش بازار سهام شرکت‌های کوچک رشد عجیبی را تجربه کنند، به گونه‌ای که دیگر هیچ تعادلی بین ارزش بازار شرکت‌های کوچک و ارزش بازار شرکت‌های بزرگ برقرار نیست. وی با بیان اینکه در شرایطی چنین اتفاقی در بازار رخ می‌دهد که برای مثال ارزش بازار دو شرکت دامپروری یا مرغداری را برابر با ارزش بازار یک بانک ببینیم که چنین امری در اقتصاد کشور هیچ معنایی ندارد؛ اظهار داشت: چنین شرایطی زمانی در بازار ایجاد می‌شود که جریان نقدینگی بدون تحلیل و فقط به قصد کسب سودآوری سفته بازانه وارد اینگونه گروه‌ها شود و باعث رشد بیش از حد ارزش این دسته از سهم‌ها در بازار خواهد شد. 

عمیدی افزود: توجه به این نکته ضروری است که با توجه به بالا بودن نرخ دلار در کانال 25 هزار تومان و شرایط تثبیت گروه‌های صادراتی و ارز محور، چنانچه موانع صادراتی بر سر راه این شرکت‌ها قرار نگیرد شاهد بازدهی معقولی در سهام این شرکت‌ها خواهیم بود. این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: با توجه به مثبت بودن پارامترهایی مانند نرخ ارز و آمار مثبت تولید و فروش شرکت‌ها امکان رشد معقول بازار تا پایان سال وجود دارد و در کنار آن موقعیت مناسبی برای رشد سهام شرکت‌های صادرات محور وجود دارد. به گفته وی، نحوه بازارگردانی‌هایی که در بازار سرمایه دیده می‌شود، نشان‌دهنده تثبیت قیمت سهام و کف‌سازی مناسب برای سهام شرکت‌ها نیست که این موضوع به عنوان مشکلی بزرگ در بازارگردانی شرکت‌های بورسی و فرابورسی تلقی می‌شود. عمیدی با اشاره به اینکه بازارگردان هدف و برنامه خرید و فروش خود را فقط محدود به تعداد سهامی می‌کند که دارای مجوز هستند، افزود: موضوع قیمت و نقدشوندگی سهم در دستور کار بازار گردان نیست و فقط براساس همان تعداد مجوز داده شده برای بازارگردانی اقدام به خرید و فروش می‌کند. این کارشناس بازار سرمایه گفت: این پدیده باعث شده است تا منابع مالی شرکت‌ها در بازار سرمایه فقط صرف خرید سهام شرکت‌ها شود و با توجه به اینکه این روند، بهای تمام شده بالایی را برای شرکت‌ها دارد؛ بنابراین پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال به دلیل شناسایی نشدن زیان کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ها، بازارگردان‌ها دیگر به روش فعلی اقدام نکنند و موجب رشد قیمت سهام در اختیار خود تا مرزهای بالاتر از بهای تمام شده خرید سهم شوند. وی روند معاملات بورس را پیش بینی کرد و افزود: در صورت برطرف شدن ریسک‌ها و ترس‌های سرمایه‌گذاران، مولفه‌های بنیادی نشان‌دهنده روند صعودی بازار هستند.

      صعود بورس کالا

هفته منتهی به 17 دی ماه، هفته‌ای جذاب در بورس کالا بود و با عرضه اولین صندوق‌ کالایی کشاورزی قابل معامله در بازار، زمینه برای حمایت از محصولات کشاورزی در بازار سرمایه فراهم شد، به ویژه آنکه ظرفیت پذیره‌نویسی یک صندوق کالای کشاورزی ظرف مدتی کوتاه و کمتر از یک روز نشان از استقبال سرمایه‌گذاران از این صندوق‌ها دارد. در هفته گذشته نرخ برخی محصولات نیز دچار نوسان شد و بازار تحت تاثیر برخی اختلاف نظرها بر سر قیمت‌گذاری فولاد قرار گرفت.

همچنین در بازار معاملات آتی نیز تحولاتی مشاهده می‌شد. سمانه حسینی، کارشناس بازار سرمایه در این خصوص گفت: این هفته معاملات قراردادهای آتی زعفران با شیب ملایم سیر صعودی را طی کرد، این در حالی بود که در معاملات گواهی سپرده زعفران معاملات آتی تا اواسط هفته روند رو به رشدی را داشت؛ اما در روز چهارشنبه معاملات این گواهی سپرده بدون توجه به روند کلی معاملات آتی دچار ریزش شد. از مهم‌ترین اخبار معاملات آتی و گواهی سپرده می‌توانیم به بازگشایی صندوق‌های مبتنی بر کالای کشاورزی اشاره کنیم که کل واحدهای یک صندوق در روز بازگشایی به فروش رسید. این صندوق‌ها تاثیر بسیار زیادی بر توسعه معاملات  گواهی سپرده و بازار آتی خواهند داشت و می‌توانند باعث استانداردسازی بیشتر محصولات کشاورزی شده و به قیمت‌گذاری شفاف‌تر معاملات گواهی سپرده این محصولات بینجامند. این صندوق‌ها همچنین باعث رونق صنعت کشاورزی و کمک به کشاورزان خواهند شد.