رشد 120 درصدی مبلغ مبادلات چک در یک سال اخیر

گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری |

بیش از ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار فقره چک در آبان ماه ۱۳۹۹ در کل کشور وصول شد که از این تعـداد بالغ بر ۷ میلیون و ۳۰۰ هزار فقره عادی و بیش از ‌۵۰۰ هزار فقره رمزدار بوده است. بر این اساس درکل کشور ۹۳.۲ درصد از کل تعداد چک‌های وصولی، عادی و ۶.۸ درصد رمزدار بوده است. در ماه مورد بررسی در کل کشور بالغ بر ۲۸۲۶ هزار میلیارد ریال چک وصول شد که بیش از ۱۶۸۰ هزار میلیارد ریال چک عادی و حدود ۱۱۴۶ هزار میلیارد ریال چک رمزدار است. به عبارتی در کل کشور ۵۹.۵ درصد از کل ارزش چک‌های وصولی، عادی و ۴۰.۵ درصد رمزدار بوده است. با افزایش اعتبار چک عادی در یک‌سال اخیر، چک‌های عادی در یک‌سال اخیر از نظر تعداد 5.8 درصد و از نظر مبلغ 128 درصد رشد کرده‌اند و سهم آنها در کل وصول چک نیز با 3.3 درصد رشد از نظر تعداد و 43.7 درصد از نظر مبلغ افزایش داشته است.  چک‌های رمزدار نیز در این یک‌سال از نظر تعداد با 28 درصد کاهش از نظر تعداد و 10 درصد رشد از نظر مبلغ مواجه شده و سهم چک رمزدار در کل وصول چک نیز از نظر تعداد با 32 درصد کاهش و از نظر مبلغ با 30 درصد کاهش همراه بوده است.  به عبارت دیگر سهم چک عادی از مبادلات، وصول و سهم آن در کل مبادلات بانکی با رشد مواجه شده و در نتیجه سهم چک‌های رمزدار از این نظر کاهشی بوده که نشان‌دهنده افزایش اعتبار چک عادی است که موجب شده سهم آن از مبلغ مبادلات بانکی نیز از حدود 40 درصد به حدود 60درصد افزایش داشته باشد. 

    وصول ۵۳۲ هزار فقره چک رمزدار 

در آبان ماه

براساس آمار بانک مرکزی ۵۳۲ هزار فقره چک رمزدار در آبان ماه ۹۹ در کشور وصول شد. براساس آمار بانک مرکزی، بالغ بر ۵۳۲ هزار فقره چک رمزدار به ارزشی حدود ۱۱۴۶ هزار میلیارد ریال در آبان ماه ۱۳۹۹ در کل کشور وصول شد که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلـغ به ترتیب ۱۶.۴ درصد و ۱۶.۵ درصد کاهش داشته است. در ماه مورد بررسی در استان تهران حدود ۱۵۸ هزار فقره چک رمزدار به ارزشی حدود ۶۷۱ هزار میلیارد ریال وصول شد. در آبان 99 بیش از 8 میلیون فقره چک به ارزشی حدود 1901 هزار میلیارد ریال در کل کشور مبادله شد. بیش از 7 میلیون و 300 هزار فقره چک به ارزشی بالغ بر 1680 هزار میلیارد ریال در آبان ماه 1399 در کل کشور وصول شد و بالغ بر ۶۸۱ هزار فقره چک به ارزشی حدود ۲۲۱ هـزار میلیارد ریال در آبان ماه ۱۳۹۹ در کل کشور برگشت داده شد.همچنین در آبان ماه 98 به میزان 7.6 میلیون چک به ارزش 836 هزار میلیارد ریال مبادله شد که 6.9 میلیون فقره چک به مبلغ 735 هزار میلیارد وصول شد. همچنین 686 هزار فقره به ارزش 100 هزار میلیارد ریال برگشت داده شد. براین اساس، افزایش 127 درصدی مبلغ و 10 درصدی تعداد مبادله چک، افزایش 128 درصدی مبلغ و 5.8 درصدی وصول چک و افزایش 121 درصدی مبلغ چک برگشتی و ثابت ماندن تعداد برگشتی‌ها نشان می‌دهد که به خاطر تغییر قانون چک، چک‌های صیادی، پیگیری برگشتی‌ها و اعتبار چک، استعلام چک و همچنین تورم بالا و دو برابر شدن نرخ ارز، عملا سهم چک‌های عادی از مبادلات اقتصادی افزایش یافته و بیش از دو برابر افزایش در مبلغ مبادله و وصول چک داشته و در مبلغ نیز رشد 10 درصدی در مبادلات و نزدیک به 6 درصدی در تعداد وصول چک داشته است و همچنین مبلغ برگشتی چک نیز 121 درصد رشد کرده که متناسب با رشد مبلغ وصولی و مبادله چک‌ها بوده است. این نکات در مجموع نشان می‌دهد که اعتبار چک افزایش یافته و رشد مبلغ آن و سهم آن در اقتصاد بیش از نرخ تورم رشد کرده و البته تا حدودی متناسب با نرخ ارز بالا رفته است.اعتبار چک افزایش یافته و رشد بیش از دو برابری مبلغ مبادله، وصول و برگشتی چک نشانه افزایش سهم آن در اقتصاد بیش از نرخ تورم بوده است و البته تا حدودی متناسب با نرخ ارز بالا رفته است.  تازه‌ترین آمار بانک مرکزی از وضعیت چک‌های برگشتی نشان می‌دهد که در آبان ماه، بیش از 8 میلیون فقره چک به ارزشی حدود 1901 هزار میلیارد ریال در کل کشور مبادله شد که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب 9.4 درصد و 12.4 درصد کاهش نشان می‌دهد. در ماه مورد گزارش در استان تهران بالغ بر 2 میلیون و 300 هزار فقره چک به ارزشی بیش از 911 هزار میلیارد ریال مبادله شد. همچنین بالغ بر ۶۸۱ هزار فقره چک به ارزشی حدود ۲۲۱ هـزار میلیارد ریال در آبان ماه ۱۳۹۹ در کل کشور برگشت داده شده است که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد ۷.۲ درصد کاهش و از نظر مبلغ ۳.۱ درصد افزایش نشان می‌دهد. در آبان ماه سال جاری ‌47.8 درصد از تعداد چک‌های مبادله‌ای کل کشور در سه استان تهران، اصفهان و خراسان رضوی مبادله شده است که به ترتیب با 29.1 درصد، 10.5 درصد و 8.2 درصد بیشترین سهم را در مقایسه با سایر استان‌ها دارا بوده‌اند. همچنین 60.4 درصد از ارزش چک‌های فوق در سه استان تهران (47.9 درصد)، اصفهان (6.4 درصد) و مازندران (6.1 درصد) مبادله شده است که بیشترین سهم را در مقایسـه بـا سایر استان‌ها دارا بوده‌اند. بیش از 7 میلیون و 300 هزار فقره چک به ارزشی بالغ بر 1680 هزار میلیارد ریال در آبان ماه 1399 در کل کشور وصول شد که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلـغ به ترتیب 9.6 درصد و 14.1 درصد کاهش نشان می‌دهد. از کل تعداد و مبلغ چک‌های مبادله شده در ماه مذکور به ترتیب 91.5 درصد و 88.4 درصد وصـول شده است. درصد تعداد و مبلغ چک‌های وصول شده در مهرماه 1399 به ترتیب معادل 91.7 درصد و 90.1 درصد و در آبان ماه 1398 به‌ترتیب برابر 91 درصد و 88 درصد بوده است. در آبان ماه 1399، در استان تهران حدود 2 میلیون و 200 هزار فقره چک به ارزشی حدود 812 هزار میلیارد ریال وصول شد که از نظر تعداد 92.7 درصد و از نظر ارزش 89 درصد از کل چک‌های مبادله‌ای وصول شده است. در ماه مذکور در بین سایر استان‌های کشور، بیشترین نسبت تعداد چک‌های وصولی به کل چک‌های مبادله‌ای در استان، به ترتیب به استان‌های گیلان (94.3 درصد)، مازندران (92.8 درصد) و البرز (92.7 درصد) اختصاص یافته است و استان‌های کهگیلویه و بویراحمد (82.5 درصد)، ایلام (86.5 درصد) و خراسان شمالی و لرستان (هرکدام 87 درصد) پایین‌ترین نسبت تعداد چک‌های وصولی به کل چک‌های مبادله شده در استان را به خود اختصاص داده‌اند. در ماه مورد بررسی در بین سایر استان‌های کشـور، بیشترین نسبت ارزش چک‌های وصولی به کل ارزش چک‌های مبادله‌ای در استان به‌ترتیب به استان‌های گیلان (91.9 درصـد)، البرز (91.1 درصد) و خوزستان (90.7 درصد) اختصاص یافته است و استان‌های بوشهر (77.8 درصد)، ایلام (79.9درصد) و کرمان (80.7 درصد) کمترین نسبت ارزش چک‌های وصولی به کل ارزش چک‌های مبادله شده در استان را به خود اختصاص داده‌اند. بالغ بر 681 هزار فقره چک به ارزشی حدود 221 هـزار میلیارد ریال در آبان ماه 1399 در کل کشور برگشت داده شده است که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد 7.2 درصد کاهش و از نظر مبلغ 3.1 درصد افزایش نشان می‌دهد. از کل تعداد و مبلغ چک‌های مبادله شده در ماه مذکور به ترتیب 8.5درصد و 11.6 درصد برگشت داده شده است. درصد تعداد و مبلغ چک‌های برگشت داده شده در مهرماه 1399 به ترتیب معادل 8.3 درصد و 9.9 درصد و در آبان ماه سال 1398 به ترتیب برابر 9 درصد و 12 درصد بوده است. در ماه مورد گزارش در استان تهران بالغ بر 171 هزار فقره چک به ارزشی حدود 100 هزار میلیارد ریال برگشت داده شد که از نظر تعداد 7.3 درصد و از نظـر ارزش 11 درصد از کل چک‌های مبادله‌ای برگشت داده شده است. در ماه مذکور در بین سایر استان‌های کشور، بیشترین نسبت تعـداد چک‌های برگشتی به کل چک‌های مبادله‌ای در استان، به ترتیب به استان‌های کهگیلویه و بویراحمد (17.5 درصد)، ایلام (13.5 درصد) و خراسان شمالی و لرستان (13 درصد) اختصاص یافته است و استان‌های گیلان (5.7 درصد)، مازندران (7.2 درصد) و البرز (7.3 درصد) پایین‌ترین نسبت تعداد چک‌های برگشتی به کل تعداد چک‌های مبادله شده در استان را به خود اختصاص داده‌اند.