ضرورت کاهش بار هزینه‌های بودجه

محسن زنگنه

به نظر می‌رسد بعد از رد کلیات بودجه در مجلس برخی دوستان نماینده عجله کردند و با لحن تند در خصوص اصلاح لایحه بودجه توسط دولت صحبت کردند، در حالی که چهره‌های اقتصادی دولت مدتی بعد از رد کلیات بودجه در مجلس، اشاره کردند که لایحه اصلاحی را مبتنی بر تعاملاتی که با مجلس دارند، راهی بهارستان خواهند کرد. اما پرسشی که بعد از رد کلیات بودجه در مجلس و اعلام دولتی‌ها در خصوص ارایه لایحه اصلاحی مطرح است آن است که این لایحه باید واجد چه ویژگی‌هایی باشد که با پاسخ مثبت نمایندگان مواجه شود؟ یکی از جدی‌ترین مطالبات مجلس از بودجه 1400، واقعی بودن اعداد و ارقام بودجه است. دولت در گام نخست باید تلاش کند تا این اعداد و ارقام مبتنی بر واقعیات ارایه شوند. به عنوان مثال در بحث فروش نفت تقریبا اکثریت قریب به اتفاق تحلیلگران و صاحب‌نظران معتقدند که احتمال تحقق 2.3 میلیون بشکه بعید است. این در حالی است که آمارهای مقامات اقتصادی دولت حاکی از آن است که در حال حاضر کمتر از 300هزار بشکه نفت به فروش می‌رسد. طبیعی است که این آمارها با تصویر فروش نفت در بودجه همخوانی ندارد. موضوع بعدی بحق درآمدهای مالیاتی در بطن بودجه 1400 است که می‌تواند ظرفیت‌های اعتباری تازه‌ای را پیش روی دولت و اقتصاد ایران بگشاید. دولت می‌تواند با توسعه پایه‌های مالیاتی و شناسایی حفره‌های مالیاتی بدون وارد کردن فشار مضاعف بر دوش تولید و حقوق بگیران، درآمدهای مالیاتی افزونتری را پیش‌بینی و محقق کند. بحث بعدی افزایش بهره‌وری در ساختارهای اجرایی و کاهش هزینه‌های جاری است. به هر حال زمانی که بودجه با مشکل منابع روبه‌روست، ضرورتی وجود ندارد که هزینه‌های جاری دولت تا سطح بیش از 50درصدی افزایش پیدا کند. راهکار معقول تعادل بخشیدن به این وضعیت، ارتقای بهره‌وری است. دولت باید از هزینه‌های غیرضروری‌اش بکاهد و منابع برآمده از آن را صرف افزایش اعتبارات عمرانی کند. افزایش پروژه‌های عمرانی یکی از موتورهای پیشرانی است که می‌تواند در بخش‌هایی چون اشتغالزایی، بهبود فضای کسب و کار، رشد صنایع و...اثر‌گذار باشد. در کل دولت در جریان اصلاح لایحه بودجه باید به دنبال کاهش وزن هزینه‌ها باشد تا بودجه در بخش هزینه‌ها و درآمدها از توازن لازم برخوردار باشد. یکی دیگر از نکاتی که به نظر می‌رسد همه فعالان حوزه سیاسی و نمایندگان مجلس باید ابعاد و زوایای گوناگون آن را بپذیرند، لوازم کار فعالیت‌های سیاسی در بخش‌های گوناگون است. لوازم کار فعالیت‌های سیاسی یعنی اینکه اگر در برخی برهه‌ها و زمان‌ها، روند کلی امور و تصمیم‌سازی‌ها در راستای خواسته و مطالبات فعالان سیاسی و نمایندگان نبود...

 این امر را بپذیرند و ناگهان زیر میز بازی نزنند. این ضرورت متاسفانه در برخی بزنگاه‌ها از سوی برخی نمایندگان مجلس مورد توجه قرار نمی‌گیرد و اظهارنظرهایی مطرح می‌شود که شـان مجلس را خدشه‌دار می‌کند. متاسفانه برخی نمایندگان که مدام مصاحبه می‌کنند و با دلیل و بی دلیل به اظهارنظر می‌پردازند، تصور می‌کنند سایر نمایندگانی که کمتر صحبت می‌کنند یا در مواقع ضروری به اظهارنظر می‌پردازند به اندازه کافی در خصوص موضوعات مختلف آگاهی ندارند. این در حالی است که نمایندگان با درک و آگاهی کامل در خصوص بودجه به تصمیم‌گیری پرداختند و اظهارنظر برخی دوستان نماینده که اعلام کردند، نمایندگان نمی‌دانستند، آیا به لایحه بودجه دولت رای می‌دهند یا گزارش تلفیق، اظهارنظر دقیق و درستی نیست. اما دوستان چون احساس کردند که رویکرد مورد‌نظرشان رای نیاورده، قاعده بازی را به هم زدند و با برخی مصاحبه‌های عجیب حاشیه‌سازی کردند.