عرضه در بورس کالا یکی از روش‌های تامین مالی نوین مسکن
محمدجعفر کبیری، معاونت امور تعاون، وزارت تعاون، کار و رفاه گفت: مشکل اصلی تعاونی‌های مسکن این است که برخی اعضا حق عضویت خود را پرداخت نمی‌کنند و این امر موجب طولانی شدن اجرای پروژه می‌شود. محمدجعفر کبیری افزود: معاونت امور تعاون وزارتخانه با همکاری بانک توسعه تعاون و صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون، تلاش کرد این مشکل را برطرف کند و برای این منظور ۲ طرح پیشنهاد و برنامه‌ریزی‌های لازم برای اجرای آن انجام شد. وی توضیح داد: در طرح پوشش مالی بانک توسعه تعاون، به تعاونی‌هایی که در پروژه‌های خود ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشتند اما به دلیل مشکلات مالی اعضا توانایی پرداخت حق عضویت نداشتند، خط اعتباری در نظر گرفته شده تا این پروژه‌ها به اتمام برسند. معاون امور تعاون وزارت تعاون افزود: البته این خط اعتباری به تعاونی‌هایی تعلق می‌گیرد که فعالیت آنها شفاف، مجامع تعاونی به‌روز و مشکل حقوقی نداشته باشند و تعاونی این اطیمنان را بدهد که پروژه را به اتمام برساند.
تامین مالی تعاونی‌ها از طریق بورس
وی درخصوص طرح دیگر تامین مالی مسکن گفت: طرح دیگر، استفاده از بازار سرمایه و بورس کالا است که مسکن را به بورس می‌بریم و با کمک این طرح، تحولی در رونق تعاونی مسکن ایجاد می‌شود. کبیری ادامه‌داد: در این طرح تعاونی‌ها برای تامین مالی اقدام به تامین نقدینگی از طریق بازار سرمایه می‌کنند و بخشی از آورده که اعضا نمی‌توانند تامین کنند از طریق این بازار و با ضمانت صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون انجام می‌شود. وی گفت: در سررسید اوراق، اعضا اگر نقدینگی داشته باشند، پرداخت می‌کنند، در غیر این صورت با مراجعه به بانک توسعه تعاون به صورت اقساطی اقدام به فروش اقساطی می‌کنند. معاون امور تعاون وزارت تعاون گفت: هم‌اکنون سهم تعاونی‌ها در تولید مسکن زیر ۱۰ درصد است و با اجرای این ۲ طرح می‌توان گفت بخش تعاون مسکن متحول می‌شود.
توسعه تعاون، توسعه اعتماد است
سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، نایب‌رییس مجلس شورای اسلامی در مورد اهمیت بخش تعاون گفت: تعاون ارزش فرهنگی بوده و در واقع تلاش در خدمت جمع است و روح تعاون باعث ارتقای سطح تربیت جامعه می‌شود. سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی درخصوص تعاونی‌های مسکن و مشکلات آنها، گفت: تجربه نشان می‌دهد که تعاونی‌های مسکن مهر در گذشته موفق نبودند و حتی در مرحله‌ای افراد تصمیم گرفتند این تعاونی‌ها را دور بزنند و به صورت مستقیم با انبوه‌سازان قرارداد منعقد کنند. به گفته وی، عدم تامین مالی مناسب، انتخاب افراد ناشایست و عدم شفافیت و نظارت از جمله دلایلی است که موجب ناکارآمدی تعاونی‌های مسکن مهر در گذشته است که باید از آنها درس بگیریم. نایب‌رییس مجلس تاکید کرد: توسعه تعاون، توسعه اعتماد است و باید شبکه‌ای نگاه کنیم، در این راستا مرکز نوآوری توسعه تعاون اقدام خوبی است که موجب ارتباط بخش تعاون با دانشگاه می‌شود. فتاحی، رییس هیات مدیره بانک توسعه تعاون درباره عملکرد این بانک، گفت: حجم پرداخت تسهیلات از سال ۹۶ تاکنون، سه برابر رشد داشته است و تا پایان امسال پرداختی بانک به ۲۰ هزار میلیارد تومان خواهد رسید. وی گفت: همچنین خط اعتباری ۲۰۰ میلیارد تومانی برای تعاونی‌های توسعه شهری در نظر گرفته شده و در ایام شیوع بیماری کرونا نیز ۱۴۰ میلیارد تومان به شرکت‌های تولید کننده لوازم بهداشتی پرداخت شده است. مهدی حسین نژاد، مدیرعامل صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری نیز در این مراسم گفت: در این صندوق طرح‌های دارای مزیت را شناسایی و مشارکت افراد و سرمایه مردم را ضمانت می‌کنیم. وی بیان‌داشت: تعاون با کارآفرینی عجین شده است و صندوق ضمانت تلاش می‌کند ریسک سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها را که عمده آنها نوآور هستند را کاهش دهد؛ بنابراین مراکز توسعه و نوآوری (منتا) را با همکاری بانک توسعه تعاون و معاونت امور تعاون وزارت تعاون راه‌اندازی کردیم. مدیرعامل صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری گفت: اکنون ۲۰۰ هزار تعاونی در منتا ثبت شده که ۹۰ هزار تعاونی در آن فعال است و در این مراکز تعاونی‌های سنتی به نوآور تبدیل می‌شوند. لازم به ذکر است که طرح‌های تامین مالی نوین مسکن دو روش صورت می‌گیرد که بدین شرح است: سیستم‌های تأمین مالی در کشورها به شکل سنتی بر پایه بانک شکل گرفته است. در این روش بهره‌گیری درست از دانش پولی بسیار حائز اهمیت است. در واقع نحوه و میزان استفاده از منابع بانکی براساس نظریه مقداری پول و به‌کارگیری قوانین کنترل‌کننده در بازار مسکن براساس شناخت وضعیت کنونی هر اقتصاد، می‌تواند تولید مسکن متناسب خانوارها را امکان‌پذیر سازد. دولت به عنوان قوی‌ترین رکن در سیستم تأمین مالی می‌تواند نقش بسیار مهمی در تعیین سیاست‌های تولید مسکن داشته باشد. طبق آمار بانک مرکزی، سهم بخش ساختمان از تسهیلات اعطایی بانک‌های کشور طی چند سال گذشته زیر ۵٪ بوده است. یکی از دلایل آن نیز وجود نگرش تحریک تقاضا از طریق پول‌پاشی در اقتصاد آزاد و همزمان شکاف‌افتادن میان تقاضا مصرفی خانوارها و عرضه مسکن بوده است. در حالی که در مسکن مهر به دلیل نقش‌آفرینی بیشتر دولت این عدد به حدود ۱۰٪ رسیده بود.
روش‌های نوین تامین مالی مسکن نیز دارای انواع طرح‌های مختلف است. تامین مالی مسکن در طرف عرضه که شامل (صندوق زمین و ساختمان، پیش‌فروش ساختمان) تأمین مالی مسکن در طرف تقاضا (بازار اولیه رهن، بازار ثانویه رهن) .
