خودکشی نوجوانان افزایش یافته است

مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از تهیه اطلس خودکشی در محلات آسیب‌خیز خبر داد. «آرزو ذکایی فر» مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در خصوص اقدامات دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در موضوع خودکشی گفت: اقدامات دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی متمرکز بر آگاه‌سازی، آموزش بر محور محله و خانواده، برگزاری کمپین‌ها و کارزاهای رسانه‌ای برای ارتقای سطح دانش، آگاهی و اطلاع عموم مردم است. یکی از ظرفیت‌هایی که اکنون در سازمان با محوریت محله ایجاد شده، مراکز مثبت زندگی است که بیش از ۲۰۰۰ مرکز با نیروی تخصصی از جمله مددکار اجتماعی در سراسر کشور به منظور تقویت و توسعه رویکرد محلی و خانواده محوری فعالیت‌ها و برنامه‌های با تمرکز بر پیشگیری سطح اول راه‌اندازی شده است. او ادامه داد: بخش دیگر خدمات در موضوع خودکشی مداخلات تیم‌های سیار اورژانس اجتماعی است که افراد با تماس با خط ۱۲۳ راهنمایی و مداخله اولیه را دریافت کرده و در صورت لزوم تیم تخصصی اورژانس در محله برای مداخلات و اقدامات لازم حاضر می‌شوند.

    تهیه اطلاعات محلات آسیب‌خیز 

در شناسنامه محلی

مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه در زمینه پیشگیری از خودکشی مسوولیت کمیته پیشگیری از خودکشی طبق پروژه تقسیم کار ملی وزارت کشور بر عهده وزارت بهداشت و درمان است، ادامه داد: پروژه تقسیم کار ملی در مرحله تصویب است و سازمان بهزیستی نیز یکی از سازمان‌هایی است که در زمینه پیشگیری از خودکشی وظایفی را براساس ماموریت‌های اصلی خود به عهده دارد، برای انجام اقدامات بهتر در این زمینه سازمان بهزیستی یک برنامه پیشگیری از خودکشی را طراحی کرده که معطوف به آموزش و ارتقای دانش و آگاه‌سازی در محلات است، این برنامه با تاکید بر محلات آسیب‌خیز است که براساس اطلاعات و تماس‌ها و داده‌های جمع‌آوری شده ممکن است، نرخ احتمال خودکشی در این مناطق یا اینکه عوامل زمینه ساز در این محلات بیشتر باشد. این عوامل زمینه‌ساز شامل عوامل خانوادگی، عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی، سوء مصرف مواد و… است. 

ذکایی فر ادامه داد: در حال حاضر این برنامه طراحی و به استان‌ها نیز ابلاغ شده است و در این محلات تسهیلگران ابتدا اقدام به تهیه شناسنامه محلی می‌کنند و سپس اطلس خودکشی را طراحی و تدوین می‌کنند در این شناسنامه و اطلس، اطلاعات لازم در خصوص مناطق و محلات و آسیب‌های موجود جمع آوری می‌شود و بعد از آن نیز اقدامات و مداخلات لازم برای گروه‌های خاص و پرخطر اجرا می‌شود.

    ممنوعیت فروش قرص برنج 

در عطاری‌ها

او درباره مصرف قرص برنج تصریح کرد: آمار دقیق مصرف قرص برنج به قصد خودکشی در اختیار پزشکی قانونی است، در گذشته این قرص در عطاری‌ها فروخته می‌شد، اما از سال ۹۱ فروش آن در عطاری‌ها ممنوع شده است، فروش قرص برنج در عطاری‌ها برای مصارف کشاورزی بود، اما در سال‌های اخیر مشاهده کردیم که بسیاری از خودکشی‌ها با قرص برنج انجام شده است، چراکه به راحتی در دسترس است بنابراین از سال ۹۱ توزیع آن در عطاری‌ها ممنوع شده است، اما این به معنای این نیست که وجود ندارد و ممکن است افراد به هر طریقی دسترسی پیدا کنند. 

مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه خودکشی مانند دیگر آسیب‌ها یک سری عوامل خطر و محافظ نیز دارد، خاطرنشان کرد: باید برنامه و استراتژی‌ها معطوف به برنامه‌های منطقه‌ای و محلی باشد، چراکه شرایط هر استانی با استان دیگر متفاوت است، اگر در ایلام نرخ خودکشی بالاست، این به دلیل برخی شرایطی است که در این استان وجود دارد و ممکن است این شرایط در استان‌های سیستان و بلوچستان و یا اردبیل وجود نداشته باشد، بنابراین استراتژی و رویکرد دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی هم در خصوص خودکشی و هم سایر آسیب‌های اجتماعی معطوف به اطلاعات و شرایط محلی، منطقه‌ای و استانی است و براساس بوم، فرهنگ، مسائل اقتصادی و اجتماعی صورت می‌گیرد.

    لزوم تقویت عوامل محافظ 

در کاهش خودکشی

ذکایی فر همچنین درباره عوامل محافظ خاطرنشان کرد: در خودکشی باید عوامل محافظ را تقویت کنیم از جمله عوامل محافظ خانواده وگروه دوستان هستند اگرچه بخشی از این عوامل موضوعات اقتصادی است، اما قوی بودن، داشتن مهارت‌های زندگی، مهارت‌های مقابله‌ای و تاب‌آوری از دیگر عوامل محافظت‌کننده دربرابر خودکشی است، بنابراین هر قدر از کودکی در خصوص موضوعاتی مانند عزت نفس، مسوولیت‌پذیری، احساس امید و آرامش و حتی باورهای مذهبی و معنویت کار کنیم به همان اندازه می‌توانیم در مقابل آسیب‌های اجتماعی مانند خودکشی پیشگیری لازم را داشته باشیم.

وی در پاسخ به این سوال که چه استان‌هایی بالاترین میزان خودکشی را دارند، گفت: براساس آمارهای ثبت شده در سال ۹۸ استان‌های ایلام، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان و گیلان بالاترین آمار را داشته‌اند، اما نکته مهم این است که ما درباره انتشار اخبار خودکشی در رسانه و فضای مجازی باید آموزش‌های لازم را به اصحاب رسانه بدهیم، بزرگ‌نمایی و مطرح کردن علت‌هایی که اساس علمی و درستی ندارد، جز تشویش افکار عمومی نتیجه دیگری را در برنخواهد داشت و ذکر این نکته ضروری است که در بین کشورهای جهان رتبه و نرخ خودکشی در ایران بسیار پایین‌تر است، ولی توجه به این موضوع که برنامه‌ریزی برای پیشگیری و مداخلات بهنگام به ویژه در سنین نوجوانی و جوانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.