همصدایی به جای جنجال
اگر ایران میخواهد در برابر امریکا و متحدانش با بیشترین قدرت مواجه شود و راه را برای به دست آوردن بیشترین امتیازها باز کند، باید همصدا و با حداکثر قدرت داخلی با آنها مواجه شود و در مسیر منافع ملی، وارد دعواهای جناحی نشود. این خواستهای است که بسیاری از کارشناسان مستقل سیاسی و اقتصادی در ماههای گذشته به آن پرداختهاند و به نظر میرسد سرانجام با ورود مقام معظم رهبری و تذکر داهیانه ایشان، مسیر برای رسیدن به یک همصدایی هموار شده است. در شرایطی که جلسه صبح روز دوشنبه مجلس شورای اسلامی، تحت تاثیر بیانیه مشترک دولت و آژانس بینالمللی انرژی اتمی پر تنش شده بود و نمایندگان در اعتراض به اقدام دولت حتی بررسی بودجه را از دستور کار خارج کردند تا طرحهایی همچون شکایت از دولت را دنبال کنند، صحبتهای روز دوشنبه رهبری انقلاب مانع از بالا گرفتن اختلافات شد. ایشان با اشاره به قانون مصوب مجلس در خصوص کاهش تعهدات برجامی، گفتند: مجلس قانونی را تصویب و دولت هم از آن استقبال کرد و تا دیروز نیز کارهایی را که باید انجام میشد، انجام دادند و انشاءالله فردا نیز یک مورد دیگر از این قانون انجام خواهد شد. این اختلافنظرها قابل حل است و باید دو طرف، قضیه را با همکاری یکدیگر حل کنند و نباید اختلافها رها و یا تشدید شود که نشاندهنده دوصدایی باشد. رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: دولت خود را موظف به عمل به قانون میداند و باید به این قانون که قانون خوبی است، به دقت عمل شود. این صحبتها باعث شد نمایندگان مجلس از مواضع تند روز گذشتهشان عقبنشینی کنند و البته دولت نیز اعلام کرد که قانون مجلس را طبق برنامهریزی گذشته اجرا خواهد کرد. روز گذشته، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در توییتی نوشت: به الزام قانون، ما اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کردیم.این اقدام کاملا در انطباق با بند ۳۶ برجام است، چراکه:
- رییسجمهور امریکا هنوز نقض از سوی ایالات متحده را متوقف نکرده.
- سه کشور اروپایی به عدم رعایت تعهداتشان ادامه میدهند.
تفاهم با گروسی نشاندهنده حسن نیت ماست.
تمام اقدامات جبرانی بازگشتپذیر هستند.
این اقدام ایران در کنار توافق با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، مانند تمام اقدامات سه سال گذشته حسن نیت ایران را نشان میدهد و حالا برخلاف ادعای دولت امریکا، توپ بار دیگر در زمین آنهاست. ایران بر اساس گزارشهای رسمی بینالمللی در دوره برجام به تمام تعهدات خود عمل کرده و این امریکا بود که با خروج از یک توافق بینالمللی به زیر میز مذاکره زد. حالا نیز اگر بناست برجام بار دیگر زنده شود، این امریکاییها هستند که باید با قبول شکست سیاست فشار حداکثری تحریمهای غیرقانونی علیه ایران را کنار بگذارند و همانطور که تمام مقامات ایران تاکید کردهاند در صورتی که این تحریمها در عمل کنار بروند، ایران در کوتاهترین زمان ممکن تمام تعهدات خود در برجام را اجرایی خواهد کرد. در این مسیر شنیده شدن یک صدا از سوی مقامات ایران اهمیت فراوانی داشت و به نظر میرسد سرانجام مقدمات این موضوع فراهم شده است. فریدون عباسی - رییس کمیسیون انرژی مجلس – در این رابطه گفته: قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها نقشه راهی برای حرکت دولت است. در ابتدای کار، دولت تلاش کرد اجرای این قانون را به تعویق بیندازد و به امید انتخابات امریکا بود؛ بعد از آن نیز با امضای بیانیه مشترکی میان آژانس بینالمللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی کشورمان قصد داشت برای توقف اجرای پروتکل الحاقی، به کشورهای طرف مذاکرهکننده 3 ماه فرصت بدهد که ما آن را قبول نداریم و توقف اجرای پروتکل الحاقی باید از زمان تعیین شده در قانون صورت گیرد. طرف مذاکرهکننده به دنبال خریدن زمان است تا ما به زمان انتخابات برسیم و از شرایط به نفع خود سوءاستفاده کند که ما این اجازه را نمیدهیم. قرار است طی هماهنگیهای به عمل آمده با وزیران و مسوولان دستگاههای ذیربط جلساتی در خصوص اجرای مصوبه مجلس داشته باشیم تا صدای واحدی از سوی دو قوه شنیده شود و همراه و همافزایی مجلس و دولت دیده شود.
مصوبات جدید بودجهای
پس از فروکش کردن اختلافات سیاسی، مجلس بار دیگر بررسی بودجه را از سر گرفت. در جلسات روز گذشته بخشهای مختلفی از لایحه دولت مورد بررسی واقع شد تا تصویر واضحتری از برنامهریزی برای سال آینده خود را نشان دهد. یکی از مهمترین مصوبات بودجهای روز گذشته مجلس مربوط به استفاده از ظرفیت بازار سرمایه برای طرحهای کلان بود. بر اساس این مصوبه، به دولت اجازه داده میشود نسبت به تامین مالی طرحهای تملک داراییهای سرمایهای که اهمیت و کارکرد راهبردی آنها با پیشنهاد دستگاههای اجرایی ذیربط به تایید سازمان برنامه و بودجه کشور میرسد، از طریق ابزارها و روشهای بازار سرمایهای اقدام نماید. سقف منابع موضوع این بند حداکثر ۳۰ درصد اعتبارات تملک داراییهای سرمایه مصوب در هر فصل تعیین میگردد. دولت مکلف است به منظور حفظ جریان نقدینگی مورد نیاز، ضمن در اولویت قراردادن تخصیص طرحهای موضوع این بند، برای پرداخت سود و حسب مورد بازپرداخت اصل منابع مالی، پیشبینی اعتبار لازم در سالهای بعد را به عمل آورد.
در حوزه مالیات نیز سرانجام مالیات ستانی از واحدهای خالی تعیین تکلیف شد و نمایندگان مصوب کردند سازمان امور مالیاتی مکلف است در مورد مالیات بر خانههای خالی موضوع ماده ۵۴ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم تا پایان دیماه سال ۱۴۰۰ نسبت به اعلام مالیات متعلق به مالکین واحدهای مشمول این ماده اقدام نمایند. یکی دیگر از حوزههایی که روز گذشته نمایندگان مجلس بر سر آن توافق کردند، حمایت از مشترکان کم مصرف بود. محمد باقر قالیباف در جریان بررسی این بند تاکید کرد که هم دولت و هم مجلس به دنبال حمایت از مشترکان کممصرف آب، برق و گاز هستند و ما دیدیم که آب، برق و گاز برای مشترکانی که زیر الگوی مصرف استفاده میکند مجانی شد. اینکه در پشت تربیون مجلس به گونهای صحبت شود که ما به اقشار محروم و افرادی که مصرف آنها کم است بیتوجه بوده و به دنبال افزایش فشار به مردم هستیم صحیح نیست.در پیشنهاداتی که دراین بند مطرح شده قصد داشتند برای مشترکان پرمصرف آببها را به ازای هر مترمکعب افزایش دهند و این پیشنهادات برای افرادی است که بیش از الگوی مصرف استفاده دارند. این درست نیست در نکاتی که نماینده دولت در دفاع از بودجه مطرح میکند سیاسی کاری شود بهتر است در خصوص هر بند نظرات موافق و مخالف و دلایل آن مطرح شود. مجلس بناست در روزهای آینده نیز بخشهای دیگری از بودجه را بررسی کرده و پیشنهادات را به تصویب برساند و به این ترتیب امیدها به جمعبندی کل بودجه سال در روزهای پایانی اسفند، افزایش یافته است. زیر سایه هم صدایی به وجود آمده میان دو قوه، میتوان انتظار داشت در کنار بودجه، در مسائل کلانتری مانند برجام نیز مسیر واحدی تعریف شود و در صورت فراهم شدن مقدمات لازم، فشار موجود بر زندگی مردم و فعالان اقتصادی در سال آینده کاهش یابد.