دستکاری ارزی از تایید تا تکذیب

واعظی :  نگفتم ارز را  گران نگه داشتیم

همتی :  نرخ ارز باید توسط سازوکار بازار  و مستقل از سیاست‌های مالی و بودجه‌ای تعیین شود

بانک مرکزی: برای جلوگیری از سوءاستفاده و سوء‌برداشت  اظهارنظر در خصوص مسائل تخصصی پولی و ارزی به بانک مرکزی واگذار شود

اظهاراتی که در روزهای گذشته به نقل از رییس دفتر رییس‌جمهور منتشر شده بود حواشی زیادی به پا کرد و کار تا جایی پیش‌رفت که محمود واعظی مجبور به ارائه توضیحاتی در این زمینه شد. در سال‌های گذشته یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که اقتصاد ایران با آن مواجه بوده، افزایش قیمت ارز و بالا رفتن قیمت تمام شده برخی کالاها برای مردم بوده است. در حالی که دولت می‌گوید تحریم‌های اقتصادی و محدودیت ورود ارز به کشور، باعث بالا رفتن قیمت ارز شده، اظهارات روزهای قبل واعظی باعث به وجود آمدن یک گمانه‌زنی و ابهام جدی شد. او گفته بود: در این دوران روزهایی را پشت‌سر گذاشتیم که زیر ۱۰۰ هزار بشکه فروش نفت داشتیم و نمی‌توانستیم حتی پول آن را جابه‌جا کنیم، با این وجود ناچار بودیم فضایی را در کشور ایجاد کنیم که کمبود کالایی نداشته باشیم تا دشمن از این فضا سوءاستفاده نکند. در این شرایط ناچار شدیم طی سه سال گذشته از ارز صادرکنندگان استفاده کنیم که به گفته دشمنان، فشار حداکثری علیه ایران شکست خورده است و ما توانستیم با ارز صادراتی صادرکنندگان بخشی از مشکلات سفره و معیشت مردم را حل کنیم. وی با تاکید بر اینکه از نظر اقتصادی نرخ ارز ایران ۲۵ یا ۲۷ هزار تومان نیست، گفت: ما این کار را کردیم تا بتوانیم اقتصاد کشور را اداره کنیم تا امروز دشمنان بگویند که فشار حداکثری شکست خورده و آنها به دنبال حل مسائل هستند و امروز ایران در موضع قدرت است. پس از مطرح شدن این صحبت‌ها یک ابهام جدی به وجود آمد که چرا دولت تصمیم گرفته قیمت ارز را بالا نگه دارد و همین موضوع برای مردم چالش‌برانگیز شده است. به دنبال این گمانه‌زنی، واعظی با ارائه توضیحاتی اعلام کرد که از صحبت‌هایش برداشت اشتباه شده است. او در صفحه شخصی خود نوشته: در گفت‌وگوی صمیمانه‌ دیشب با فعالان بخش خصوصی استان اصفهان، بخشی از عرایضم به دلیل برداشت یا انعکاس ناقص، متاسفانه دچار تحلیل نادرست در فضای رسانه‌ای شده است. آنچه در تشریح شرایط بسیار دشوار جنگ اقتصادی در سه سال گذشته در این جلسه بیان شد، ناظر به ‌شدت تحریم‌ها، فشار حداکثری و کم‌ و کیف محدودیت‌هایی بود که به اقتصاد کشور تحمیل شد و پیامدهای نامیمونی همچون افزایش نرخ ارز را به دنبال داشت. بی‌تردید گرانی ارز در آن مقطع، نتیجه فشارهای تاریخی و کم‌سابقه بر اقتصاد ایران بوده و مقصود بنده نیز این بود که دولت به‌رغم اینکه معتقد بود قیمت واقعی ارز هرگز و هرگز ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان نیست، اما با مقاومت و تحمل تبعات تحمیلی و ظالمانه تحریم‌ها، کشور را اداره کرده و در برابر اراده دولت ترامپ برای فروپاشی اقتصاد ایران، ایستاده است. بنده مجددا به صراحت تاکید می‌کنم که دولت هیچگاه به دنبال گران کردن ارز نبوده و قیمت بالای ارز و نرخ غیرواقعی آن را یکی از موانع مهم اداره کشور و یکی از رخدادهای تلخ در دوران مسوولیتش می‌داند و همواره در پی کنترل آن و کاستن از فشار برشهروندان بوده است؛ آنچنان‌که در آینده نزدیک نیز هیچ فرصتی را برای کنترل نرخ ارز از دست نخواهد داد. تمام سیاستگذاری‌های اقتصادی دولت و بانک مرکزی در این سه سال، با هدف کاهش اثر تحریم‌ها بر اقتصاد کشور و خصوصا جلوگیری از افزایش نرخ ارز و کنترل تورم بوده است. لذا هر گونه تلقی که انتفاع دولت از گرانی نرخ ارز را مفروض بگیرد، قطعا غلط و نامنطبق با واقعیت‌های اقتصادی کشور است. چنین فرضیه‌ای البته جفا به همه عزیزان و دست‌اندرکارانی که برای مقابله جهش نرخ ارز کوشیدند نیز هست. در شرایطی که کشور آماده می‌شود با کاهش فشارها اوضاع بهتری را تجربه کند، این صحبت‌ها که از آن برداشت دوپهلو می‌شود، می‌تواند به عاملی برای ایجاد مشکلات جدید بدل شود و قطعا در شرایطی که مسوولان بر لزوم همدلی و همصدایی تاکید دارند، چنین صحبت‌هایی در این مسیر مشکل‌آفرین می‌شود.

بازتاب

پس از سخنان روز پنجشنبه رییس دفتر رییس‌جمهور درباره گران نگه‌داشتن نرخ دلار برای اداره کشور در دوران تحریم‌های اقتصادی که با  واکنش‌های بسیاری  روبه رو و در نهایت منجر به پس گرفتن این اظهارات از سوی  واعظی شد. در همین خصوص روز گذشته نیز رییس‌کل بانک مرکزی با انتشار پست اینستاگرامی  و روابط عمومی بانک مرکزی  در پست توییتری این سخنان را بدون واکنش نگذاشتند که در ادامه آن‌ها را می خوانید.

همتی :  نرخ ارز باید توسط سازوکار بازار  و مستقل از سیاست‌های مالی و بودجه‌ای تعیین شود

   از نیمه سال 97، بانک مرکزی سیاست ارزی خود را بر مبنای صیانت از ذخایر خود و همزمان تامین منابع لازم برای واردات کالاهای اساسی و دارو قرار داد.

  در دو سال گذشته، این سیاست نشان داد که با موفقیت کشور را از میانه بزرگترین جنگ اقتصادی تاریخ به سلامت عبور داد.

   در این میان فشار زیادی از ناحیه تحریم‌های ظالمانه و غیرانسانی بر مردم عزیزمان وارد شد، اما اینکه بدون سیاست‌های بانک مرکزی در این دوره چه سرنوشتی در انتظار متغیرهای اصلی اقتصاد مانند نرخ ارز و تورم بود قابل تصور نیست. 

  بانک مرکزی همچنان اعتقاد راسخ دارد که نرخ ارز باید توسط سازوکار بازار و مستقل از سیاست‌های مالی و بودجه‌ای تعیین شود و انتظار دارد که با تصحیح انتظارات و تخیله اثر شوک‌های سیاسی، نرخ ارز در مسیر اصلاح توسط سازوکار بازار قرار گیرد. 

   بارها گفته‌ام تقویت ارزش پول ملی، مهم‌ترین دغدغه بانک مرکزی است و تا به حال نیز تمام‌ تلاش‌ خود را علی‌رغم برخی مرارت‌ها به کار بردم تا نیازهای بودجه‌ای دولت نتواند در این مسیر خدشه زیادی وارد کند. 

  بازار ارز، یک بازار حساس و تخصصی است. در اولین جلسه حضور در هیات دولت قبل از انتصاب و در اولین جملات خود از آقای رییس‌جمهور و اعضای محترم دولت درخواست کردم که اگر به انتصاب اینجانب رای می‌دهند، با این شرط همراه باشد که در خصوص مسائل ارزی، اعلام سیاست‌ها را به بانک مرکزی واگذار کنند و قطعا این بهترین کمک مسوولین محترم به بانک مرکزی و نیز ثبات در بازارهای پولی و ارز است. 

بانک مرکزی: برای جلوگیری از سوءاستفاده و سوء‌برداشت  اظهارنظر در خصوص مسائل تخصصی پولی و ارزی به بانک مرکزی واگذار شود

   برای جلوگیری از سوءاستفاده و سوء‌برداشت از صحبت‌های مسوولین محترم، شایسته است که اظهارنظر در خصوص مسائل تخصصی پولی و ارزی به بانک مرکزی واگذار شود.