جهان متغیر رمزارزها

پیمان مولوی

«جهان همواره در حال تغییر بوده است و تنها عامل ثابت و لایتغیر جهان، تغییر است.» این عباراتی است که نیل فرگوسن در کتاب برآمدن پول با استفاده از آنها تلاش می‌کند تصویری از واقعیت هستی را ارایه کند. گزاره‌ای که همه شؤون و زوایای زندگی را دربر می‌گیرد و یک اصل ثابت در گیتی است. وقتی درباره رمزارزها و هیجانات امروز این بازار سخن می‌گوییم، باید بدانیم که این هیجانات هرچند امروز فراگیر شده است، اما یک دهه قبل که مفهومی ذیل عنوان بیت‌کوین و رمزارزها در فضای اقتصاد بین‌المللی مطرح شد و بسیاری را تحت تاثیر قرار داد تا به امروز، به نظر می‌رسد یک تغییر بنیادین یا یک پارادایم شیفت در اقتصاد جهانی در حال وقوع است. این پرده اول تغییرات است؛ نقطه ثقل اقتصاد بین‌المللی در حال تغییر وضعیت از غرب به شرق جهان است. تغییری که چنانچه توسط تحلیلگران، فعالان اقتصادی و اهالی رسانه به درستی درک، تفسیر و تحلیل نشود، ایران را از منافع این چرخه تغییرات باز خواهد داشت. این نقطه ثقل همزمان با تغییرات، شرایطی را ایجاد کرده که شاهد ذخیره نگه داشتن دلار هستیم. 

طی دهه اخیر ذخیره دلار از 68درصد در نظام بین‌المللی به 60درصد کاهش یافته است. این کاهش ذخایر دلار به این معنا نیست که دلار مشکلی دارد، مساله این است که ناخودآگاه با قدرت گرفتن اقتصاد شرق، نقش خود را در سبد پولی SDR یاIMF قوی‌تر می‌کند. همزمان با اینکه یوان در سال 2016 وارد SDR شد و در حال حاضر 10درصد صندوق بین‌المللی پول را یوان تشکیل می‌دهد و سایر ذخایر ارزی را یورو، دلار، پوند، ین و... قرار دارند. همزمان با این تغییرات یک اتفاق مهم‌تر در حال وقوع است و آن اینکه ارزهای دیجیتال هم پا به عرصه وجود می‌گذارند. اما اینها صورتی بر همان پول‌های پر قدرت شرقی هستند. یعنی یوان دیجیتال تقریبا همان یوان است اما با پلتفرم جدیدتر و قدرت اشاعه افزون‌تر. مبتنی بر این الگوست که دلار، یورو و... هم به دنبال ارزهای دیجیتال راه افتاده‌اند تا خود را بازآوری کنند. در مقابل این تحولات ما رمزارزها را داریم که مبتنی بر عدم تمرکز هستند. رمزارزهایی که در چند حوزه ایجاد شده‌اند. یکی از انواع و اقسام این رمزارزها تبدیل به دارایی خواهند شد و در آینده از این نوع رمزارزها به عنوان دارایی جهت ذخیره استفاده خواهد شد. برای کسانی که ممکن است به این مباحث علاقه‌مند باشند، می‌گویم که کمیته نظارت بازل که زیرمجموعه بانک تسفیه بین‌المللی است. این کمیته در آخرین سوالی که مطرح کرده بود اشاره کرده بود که چگونه می‌توان رمزارزها را در زمره طبقه‌بندی دارایی‌ها قرار داد. این سوالی است که سیستم بانکداری جهانی نیز به عنوان یک معادله طرح کرده و در حال فکر کردن به آن است. رمزارزها در همین امروز که در حال صحبت کردن در خصوص آن هستیم به نوعی در تضاد با نظام سنتی فعلی بانکداری و مالی جهانی هستند. بانک‌های مرکزی که در شرایط فعلی، راحت پول چاپ می‌کنند و هر زمان که ساختارهای سیاسی اراده کنند می‌توانند برای جبران کسری بودجه پول پرقدرت چاپ کنند. از ایران گرفته تا امریکا و اتحادیه اروپا و...یک چنین رویکردهای را در پیش می‌گیرند. اما در مواجهه با این رویکردهای سنتی، رمزارزها هستند که به خاطر نوع و منشأ آنها می‌توانند دوران تازه‌ای را در نظام پولی و مالی جهانی خلق کنند. جهان مالی و جهان سرمایه‌گذاری در این عصر و هنگامه چه ما بخواهیم و چه نخواهیم در حال تغییر و دگرگونی است. این جهان همان‌طور که شبکه‌های اجتماعی، اینترنت ماهواره‌ای و ... را می‌بیند، رمزارزها و تحولات جدید پولی و مالی را نیز به خود خواهد دید. در حوزه دارایی، تراکنش‌ها و هجینگ و... تحولات جدیدی در راه هستند. به نظرم بهتر است به جای رویکردهای تعصبی، موافق یا مخالف بهتر است، تفکرات عمیقی در خصوص تحولات تاریخی داشته باشیم. به همین دلیل است که همه مخاطبان فرهیخته تعادل را دعوت می‌کنم به خواندن کتاب «برآمدن پول» اثر نیل فرگوسن را بخوانند. و به جمله‌ای دقت کنند که می‌گوید: «جهان همواره در حال تغییر بوده است. تنها عامل ثابت و لایتغیر جهان، تغییر است.» این گزاره در خصوص بازارهای پولی و مالی نیز صدق می‌کند. بازارهایی رو به سمت تغییر و دگرگونی دارند.