پیام بخش خصوصی به سیاستگذاران

تعادل- گروه تجارت|  

آخرین نشست اتاق ایران در سال 99 روز گذشته برگزار شد. محور اصلی این نشست، نادیده گرفته شدن نقش بخش خصوصی از سوی سیاست‌گذاران بود که به‌شدت مورد انتقاد اعضا قرار گرفت. در عین حال، رییس اتاق ایران، در اظهاراتی تاکید کرد که هیچ تحولی رخ نخواهد داد مگر آنکه نخست مشخص شود که از نگاه حکومت، بخش خصوصی چه وظیفه‌ای در قبال توسعه ملی دارد و برای ایفای این نقش حکومت و نهادهای حاکمیتی چه فرصت‌ها و امکاناتی به بخش خصوصی می‌دهند و از چه حمایت‌های اطمینان بخشی آن را سیراب خواهند کرد. از دیگر انتقادات مطرح شده این بود که ایران در تغییرات ساختاری در اقتصاد جهانی، تاکنون نقش منفعل داشته است. در همین حال، تحریم‌های دهه‌ اخیر در کنار درگیری درونی بر سر انتخاب استراتژی جایگزینی واردات یا الحاق به اقتصاد جهانی، فرصت‌ها را در عمل برای نقش‌آفرینی ایران در این روندها به باد داده است. از این رو، به گفته رییس پارلمان بخش خصوصی، پیام مشخص فعالان اقتصادی و اتاق ایران به عنوان نماینده بخش خصوصی رسمی به همه سیاست‌گذاران کشور و به‌ویژه کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری یک جمله روشن است: «اکنون زمان تغییر پارادایم فکری و توجه بیشتر به بحث تولید کارآمد به‌جای شعارهای توزیعی رسیده است. زمان واگذاری امور به مردم و بخش خصوصی است.» 

    تکلیف با بخش خصوصی مشخص نیست

روز گذشته سیزدهمین نشست هیات نمایندگان اتاق ایران برگزار شد. آسیب صنعت غذای کشور از سیاست‌های داخلی، نقش بخش خصوصی در توسعه ملی، لزوم تقویت نهادهای اجتماعی و تمرکز بر توسعه مشارکت محور، ضرورت تأسیس وزارت انرژی در دولت جدید از جمله مهم‌ترین مباحث مطرح شده در آخرین نشست هیات نمایندگان اتاق ایران در سال 99 بود. در این نشست موضوع بودجه اتاق ایران در سال آینده نیز مورد بررسی و تصویب قرار گرفت. غلامحسین شافعی در نشست هیات  نمایندگان اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: پیام مشخص بخش خصوصی به سیاست‌گذاران این است که با تغییر پارادایم فکری، توجه به بحث تولید کارآمد و واگذاری امور به مردم را جایگزین شعارهای توزیعی کنند. وی ادامه داد: هیچ تحولی رخ نخواهد داد مگر آنکه نخست  مشخص شود که از نگاه حکومت، بخش خصوصی چه وظیفه‌ای در قبال توسعه ملی دارد و برای ایفای این نقش حکومت و نهادهای حاکمیتی چه فرصت‌ها و امکاناتی به بخش خصوصی می‌دهند و از چه حمایت‌های اطمینان بخشی آن را سیراب خواهند کرد. رییس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به عملکرد این اتاق در سال‌های گذشته، بیان کرد: نگاهی به عملکرد اتاق ایران در ابتدای سال آخر قرن حاضر بیانگر آن است که در طول این صدسال باوجود افت‌وخیزهای فراوان و دوران فرازوفرود، فعالان اقتصادی بخش خصوصی در کنار انجام کسب‌وکار خود و حفظ و ارتقای توان اقتصادی کشور در حدی که ممکن بود یک دستاورد بزرگ داشتند و آن‌هم حفظ کیان اتاق، جلوگیری از دخالت‌های نامطلوب دولت‌ها در تصمیم‌گیری‌ها بوده و حفظ استقلال این نهاد برای نمایندگی از خواسته‌های فعالان اقتصادی تا حد امکان است. شافعی اضافه کرد: به‌رغم تحولات عظیمی نظیر انقلاب اسلامی و روی کار آمدن دولت‌ها و مجالسی که برخی از آنها حتی با واژه بخش خصوصی مشکل داشتند، فعالان اقتصادی بخش خصوصی در دوران جنگ و دوران صلح و دوران تحریم، بازهم حداکثر همکاری را با حاکمیت کشور داشتند و خود را متعهد به تأمین نیازهای مردم  دانسته‌اند. مسوولان اتاق در تمامی این دوران سعی کرده‌اند، خواسته‌های به‌حق اعضای خود را نمایندگی کنند و با اتخاذ رویکرد مناسب تا اندازه‌ای موفق شده‌اند تا نگرش‌های افراطی را تعدیل کرده و اکنون بخش خصوصی حتی از طرف عالی‌ترین مقام کشور حمایت می‌شود. وی با انتقاد از نادیده گرفتن نظرات بخش خصوصی در عرصه تصمیم‌گیری‌های اقتصادی، تاکید کرد: ۹۰ سال است که دولت‌ها قرار گذاشته‌اند درباره تصمیمات اقتصادی نظر اتاق‌ها و فعالان اقتصادی را قبل از اتخاذ تصمیم گیرند؛ اما همچنان در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی آن را نادیده می‌گیرند. سال‌هاست که تغییر و تحول سریع در عرصه قوانین و مقررات هرسال چندین بار دستخوش تغییر می‌شود. بیش از ۷۰ سال است بنگاه‌ها از لحظه تولید با مسائل گمرکی، ارزی و مالیاتی دست‌به‌گریبان هستند و هنوز این مشکلات نه‌تنها پابرجاست بلکه روبه تزاید است. برنامه‌های مختلف اقتصادی دولت‌ها و مجالس با گرایش‌های مختلف زمام امور را به دست گرفته‌اند؛ اما دریغ از حل ریشه‌ای مشکلات. رییس اتاق بازرگانی با تاکید بر لزوم تغییر گفتمان اقتصادی در ایران، گفت: نیم‌قرن اخیر سال‌های تسلط اندیشه‌های توزیعی در کشورها بوده است. توزیع پول نفت به‌طور مستقیم و توزیع منابع آب‌وخاک و معادن و غیره به‌طور غیرمستقیم. اکنون آیا به‌صرف تمرکز بر توزیع ثروت، وضع اقتصادی اقشار آسیب‌پذیر بهتر شده است؟ آیا اکنون اقتصاد ایران مقاوم‌تر از قبل شده است؟ آیا اکنون پایداری محیط زیستی در کشور در حد لازم موجود است؟ از دید ما و بسیاری از کارشناسان پاسخ منفی است. مشکل نظام تدبیر و ساختار سیاسی کنونی این است که اصولاً تکلیف آن با بخش خصوصی مشخص نیست. آیا وقتی تجربه ۳۰ سال خصوصی‌سازی به این نتیجه انجامیده است که اقتصاد در همین دوره سهم دولت در اقتصاد افزایش‌یافته است، نشان گویایی از این نیست که اصولاً نیروهای پشت پرده تمایلی به ارتقا و تقویت بخش خصوصی ندارند؟  شافعی خاطرنشان کرد: پیام مشخص فعالان اقتصادی و اتاق ایران به عنوان نماینده بخش خصوصی رسمی به همه سیاست‌گذاران کشور و به‌ویژه کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری یک جمله روشن است: اکنون زمان تغییر پارادایم فکری و توجه بیشتر به بحث تولید کارآمد به‌جای شعارهای توزیعی رسیده است. زمان واگذاری امور به مردم و بخش خصوصی است.

   انتقاد به عملکرد دولت

در ادامه مسعود بختیاری، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران به مشکلات صنعت غذایی کشور، صدور بخشنامه‌های متعدد، نوسانات قیمتی در حوزه مواد اولیه و صدور انواع ممنوعیت‌های غیرکارشناسی برای صادرات، اشاره کرد. بختیاری از عدم تخصیص به‌موقع ارز برای واردات مواد اولیه لازم و در نتیجه افزایش قیمت تولیدات و فشار به خانوار انتقاد کرد. به گفته او، در این وادی، تولیدکنندگان ملزم به دریافت انواع مجوزها و بخش‌نامه‌های داخلی هستند که فقط زمان و منابع آنها را هدر می‌دهد. موازی‌کاری بین وزارت کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت و دستگاه‌های زیرمجموعه آنها مانع از پیشبرد امور می‌شود و شرایط نامساعد و ناپایداری را در محیط کسب‌وکار شکل می‌دهد. این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران مشکلات امروز کسب‌وکار کشور را ناشی از دخالت‌های دولت در امور اجرایی دانست. به اعتقاد این فعال اقتصادی برای بهبود محیط کسب‌وکار باید خردورزی، دلسوزی و میهن‌پرستی را جایگزین کنیم. توحید صدرنژاد، عضو کمیسیون توسعه پایدار، محیط زیست و آب اتاق ایران نیز در این نشست، گزارشی از وضعیت محیط زیست و رتبه ایران از منظر بین‌المللی در این حوزه ارایه داد. این فعال اقتصادی درباره بهترین عملکرد ایران در شاخص‌هایی که مدنظر سازمان ملل است، گفت: ایران در شاخص‌هایی رتبه بالا دارد توسعه آنها ثروت‌محور است، در این بین می‌توان به پایان دادن به فقر مطلق، فراگیری آموزش، شرایط مناسب در مقاله با تغییر اقلیم به دلیل تحریم‌ها، مصرف انرژی که برای آن دو هزینه انتقال می‌دهیم و از نظر فراگیری خوب عمل کردیم، جمع‌آوری زباله و فراگیری نظام بهداشت اشاره کرد. او درباره بدترین عملکردها نیز گفت: در هر نقطه‌ای که به توسعه مشارکت‌محور برمی‌گردد و هر موضوعی که نیاز به گزارش دولتی دارد، عملکرد مناسبی را شاهد نیستیم. متأسفانه نهادی برای معرفی کشور و اقدامات آن نداریم. در حوزه زیرساخت‌های پایین دستی و برابری جنسیتی، نمره پایینی کسب کردیم و حتی از عربستان هم رتبه پایین‌تری داریم، چون گزارش‌دهی دقیقی نداشتیم. در بحث آب و تغذیه و فعالیت نهادهای اجتماعی نیز بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم. بعدازآن حمیدرضا صالحی رییس کمیسیون انرژی اتاق ایران به ارایه توضیحاتی در رابطه با ساختار و کارکرد کمیسیون انرژی اتاق ایران پرداخت و عملکرد این کمیسیون را در حوزه‌های نفت و گاز، برق، پتروشیمی، اقلیم و کاهش کربن توضیح داد. او از دخالت دولت در حوزه‌های نامبرده انتقاد کرد. او همچنین مشارکت کمیسیون انرژی در تدوین نقشه راه صادرات برق را یکی از مهم‌ترین برنامه‌های پیش روی این کمیسیون عنوان و دیگر اقدامات کمیسیون انرژی را در راستای توسعه صادرات برق به عراق تشریح کرد.