جو معاملاتی به پایان رسید

رقیه   ندایی|

یک روز پس از نشست رییس سازمان بورس با هلدینگ‌ها برای تزریق ۲۴هزار میلیارد تومان نقدینگی به بازار سهام، شاخص کل بورس تهران ۱۸هزار و ۵۰۰ واحد رشد کرد. روز سه‌شنبه ارزش سهام بسیاری از شرکت‌ها رشد کرد؛ با این حال همچنان ۴۰۰ نماد معاملاتی در بورس با صف فروش مواجه بودند اما بعد از گذشت یک روز، چهارشنبه وضعیت بازار تغییر کرد و شاهد افت هزار واحدی شاخص کل بازارسرمایه بودیم. حال در اینجایک پرسش مطرح می‌شود که آیا توافق سازمان بورس با هلدینگ‌ها برای تزریق مالی و همچنین جدیت وزارت اقتصاد برای حفظ نرخ سود بانکی در سطوح مصوب، مانع از نزول شاخص در بلندمدت می‌شود؟ چندین ماه می‌شود که روند نزولی بازارسرمایه آغازشده و هرمسوولی به گونه‌ای باسیاست‌های خاصی راهکاری جدید برای بازگشت وضعیت بورس انتخاب کردند که هیچ کدام جواب نداد و تنها یک الی دو روز وضعیت بازار مثبت شد. سازمان بورس تلاش می‌کند همزمان با اقدام وزارت اقتصاد برای پایین نگه داشتن جذابیت بازار پول، از طریق تزریق نقدینگی به بازار سهام طرف تقاضا را تقویت کند، اما این‌بار روشی جدید به‌کار گرفته شده است. در روش جدید، سازمان بورس این اجازه را به هلدینگ‌ها می‌دهد که برای حمایت از بورس اوراق بدهی منتشر کنند. براساس گزارش روز گذشته «تعادل» توافق رییس سازمان بورس بدین معناست که فردی برای خرید سهام در بورس از شخص سومی وام بگیردیا منابع مالی مورد نیازش را برای خرید سهام در ازای پرداخت یک نرخ بهره مشخص از فرد دیگری قرض کند. کاملا مشخص و واضح است هلدینگ‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری که سالانه هزینه‌های زیادی را صرف تحقیق برای شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری می‌کنند و تعهدات مالی فراوانی در قبال صاحبان سهام خود دارند، بدون محاسبه هزینه فایده این کار، حاضر به تزریق چنین منابعی نخواهند شد. دقیقا یک روز پس از انتشار این خبر شاخص کل بازار سرمایه پس از ۱۰ روز نزول مدام تاحد قابل توجهی رشد کرد و از سرعت خروج نقدینگی در بازار کاسته شد و برای اولین‌بار در سال ۱۴۰۰ نقدینگی وارد بازار سهام شد. ولی بسیاری از کارشناس و فعالین بورسی براین نظر بودندکه وضعیت بازار در روز سه شنبه یک نوع جو و هیجان است و طی روز چهارشنبه بازار بازهم نزولی می‌شود که این اتفاق در بورس رخ داد و شاهد هزار واحدی بودیم. براساس آمارها از ابتدای سال جاری تاکنون ۴ هزارمیلیاردتومان نقدینگی سهامداران حقیقی از بازارسهام خارج شده و این روند در روز سه شنبه متوقف و در روز چهارشنبه جان گرفت. بسیاری از کارشناسان بازارسرمایه بر این نظر بودند که تامین ۲۴ هزارمیلیارد تومان به نحوی خواب و خیال است و ممکن است با وضعیت پیش آمده این رقم توسط بازار تامین و به آن تزریق شود. پیش از این هم گفته شده بود که بازارسرمایه دو مشکل بسیار اساسی دارد و این مشکلات "بی اعتمادی سهامداران به بازار " و "سیاسی شدن بورس " است. تا زمانی که این دو موضوع در بازار حل نشود نمی‌توان انتظار رشدشارپی خاصی را  داشت.

بی اعتمادی در بازارسرمایه از زمان عرضه‌های دولتی شروع شد و سپس با عملکردهای مسوولان ادامه یافت و هنوز باتوجه به این نوع از عملکردها ادامه دارد. وضعیت سیاسی شدن بازار نیز مشخص است. اگر بورس‌های جهانی را بررسی کنیم هیچیک ارتباط خاصی با سیاست ندارد اما بورس ایران به‌طور مستقیم با سیاست ارتباط دارد و زیان این موضوع تنها به سهامداران خرد و حقیقی بازار می‌رسد. به هرحال باید فکری برای وضعیت فعلی بازار داشت و خروج ۴ میلیارد تومان نقدینگی در کمتر از ۲۰ روز یک فاجعه محسوب می‌شود و ورود این پول به بازارهای موازی می‌تواند وضعیت اسفناکی برای آن بازارها پدید سازد. اغلب سهامداران بورسی به دنبال جبران زیان بر روی سرمایه خود هستند و اگر این زیان با کمک مسوولان جبران نشود می‌توان پیش بینی کرد که نقدینگی کشور به سمت و سوی بازارهای نامتعارف کشیده می‌شود که این هم برای اقتصاد یک مشکل شمرده می‌شود.

     از بازار چه خبر؟

برپایه معاملات آخرین روز معاملاتی بازار بیش از چهار میلیارد و ۴۹۰ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۳۹ هزار و ۲۰۸ میلیارد ریال داد و ستد شد. همچنین شاخص کل (هم‌وزن) با ۸۰۵ واحد کاهش به ۴۳۴ هزار و ۴۳۹ واحد و شاخص قیمت (هم‌وزن) با ۵۲۴ واحد افت به ۲۸۲ هزار و ۹۵۵ واحد رسید. شاخص بازار اول ۲ هزار و ۳۸۹ واحد کاهش و شاخص بازار دوم ۲ هزار و ۲۴۸ واحد افزایش داشت.  حقوقی‌ها طی روز چهارشنبه حدود ۶۳۰میلیارد تومان وارد بازار سهام کردند. ارزش کل معاملات خرد دو هزار و ۶۷۰میلیارد تومان بود، اشخاص حقوقی ۳۵درصد یعنی ۹۳۰میلیارد تومان سهام خریدند و مازاد خریدشان ۲۴درصد از کل معاملات شد. بیشترین تزریق پول به بازارسرمایه در سه گروه «بانک‌ها و موسسات اعتباری»، «فلزات اساسی» و «محصولات شیمیایی» رقم خورد در حالی که برآیند معاملات گروه‌های «واسطه‌گری‌های مالی و پولی» و «پیمانکاری صنعتی» به نفع حقیقی‌ها تمام شد. همچنین افزایش سهام حقیقی‌ها در ۶نماد و افزایش سهام حقوقی‌ها در ۹۴نماد به بیش از یک میلیارد تومان رسید که جمع تغییر مالکیت دسته اول ۱۰میلیارد تومان و تغییر مالکیت دسته دوم ۶۱۰میلیارد تومان بود. علاوه بر این در بین همه نمادها، «نماد شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی» با یک‌هزار و ۱۷۳ واحد، «معدنی و صنعتی چادرملو» با ۵۴۱ واحد، «معدنی و صنعتی گل گهر» با ۴۵۰ واحد، «پتروشیمی جم» با ۲۵۶ واحد، «صنایع پتروشیمی خلیج فارس» با ۲۱۵ واحد، «گسترش نفت و گاز پارسیان» با ۲۱۲ واحد، «فولاد خوزستان» با ۲۱۲ واحد، «پتروشیمی پردیس» با ۲۰۴ واحد، «گروه دارویی برکت» با ۱۱۱ واحد، «پرداخت الکترونیک سامان کیش» با ۱۰۶ واحد و «پتروشیمی نوری» با ۷۴ واحد، تاثیر مثبت بر شاخص بورس داشتند. در مقابل، نماد «ملی صنایع مس ایران» با ۶۵۱ واحد، «پالایش نفت اصفهان» با ۳۶۱ واحد، «پالایش نفت بندرعباس» با ۳۳۰ واحد، «پالایش نفت تهران» با ۳۱۹ واحد، «ایران‌خودرو» با ۲۲۶ واحد، «شرکت سرمایه‌گذاری غدیر» با ۱۹۸ واحد، «سایپا» با ۱۹۵ واحد، «بانک تجارت» با ۱۶۸ واحد، «فولاد مبارکه اصفهان» با ۱۵۶ واحد، «شرکت سرمایه‌گذاری صدر تامین» با ۱۳۹ واحد، «بانک صادرات ایران» با ۱۳۱ واحد، «بانک پارسیان» با ۱۱۷ واحد و «گروه پتروشیمی سرمایه‌گذاری ایرانیان» با ۱۱۲ واحد، تاثیر منفی را بر شاخص بورس داشتند. بر پایه این گزارش، در این روز نماد «سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی»، «گروه دارویی برکت»، «فولاد مبارکه اصفهان»، «ملی صنایع مس ایران»، «پالایش نفت اصفهان»، «ایران‌خودرو» و «سایپا» در گروه نمادهای پرتراکنش قرار داشتند. گروه فلزات اساسی هم در معاملات دیروز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه ۲۳۸ میلیون و ۵۲۱ هزار برگه سهم به ارزش سه هزار و ۳۶۷ میلیارد ریال دادوستد شد.

     آخرین وضعیت شاخص فرابورس

روز چهارشنبه شاخص فرابورس نیز بیش از ۱۱ واحد افزایش داشت و بر روی کانال ۱۷ هزار و ۹۵۱ واحد ثابت ماند. همچنین در این بازار ۵۱۰ میلیون و ۴۱۶ هزار برگه سهم به ارزش ۳۳ هزار و ۱۵۶ میلیارد ریال دادوستد شد. نمادهای «فولاد هرمزگان جنوب»، «پلیمر آریا ساسول»، «هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه»، «پتروشیمی زاگرس»، «تولید نیروی برق دماوند»، «سنگ آهن گهرزمین»، «مدیریت انرژی امید تابان هور»، «نفت ایرانول»و «بیمه پاسارگاد» تاثیر مثبت بر شاخص این بازار داشتند. همچنین نماد «سهامی ذوب‌آهن اصفهان»، «پتروشمی تندگویان»، «توسعه مولد نیروگاهی جهرم»، «قاسم ایران»، «بیمه اتکایی ایرانیان»، «سرمایه‌گذاری صبا تامین»، «توسعه مسیر برق گیلان»، «برق و انرژی پیوند گستر پارس»، «ریل پرداز سیر»، «تولیدات پتروشیمی قائد بصیر» و «بیمه تجارت نو» تاثیر منفی بر شاخص فرابورس داشتند.

     روند نزولی ارزش سهام عدالت

در پایان معاملات روز چهارشنبه بازار سهام، ارزش سهام عدالت در مقایسه با روز گذشته آن، ۰.۳درصد کاهش یافت و ارزش سبد ۵۳۲هزار تومانی و یک میلیون تومانی سهام عدالت به ترتیب به ۱۱ میلیون و ۵۴۳هزار تومان و ۲۱ میلیون و ۷۴۴هزار تومان رسید.با احتساب این موضوع، ارزش ۶۰درصد سبد ۵۳۲هزار تومانی سهام عدالت به ۶ میلیون و ۹۲۵هزار تومان رسیده است.