تحریم‌ها قیمت مرغ را به پرواز درآورد

محمد  یوسفی

بعد از صحبت‌های رییس‌جمهوری در خصوص تاثیرگذاری تحریم‌های اقتصادی غرب در فرآیند تولید و عرضه مرغ کشور، این پرسش که تا چه اندازه تحریم‌ها در این حوزه اثرگذار بوده است در محافل اقتصادی و رسانه‌ای کشور جریان یافته است. مطابق معمول در یک چنین مواقعی برخی افراد و جریانات تلاش می‌کنند تا دامنه اثرگذاری تحریم‌ها را یکسره انکار کنند و از سوی دیگر نیز برخی رسانه‌ها به دنبال انکار برخی سوءمدیریت‌های داخلی در بروز مشکلات در این حوزه هستند. به عنوان شخصی که دهه‌ها است در یکی از تشکل‌های اقتصادی مرتبط با موضوع فعالیت دارم، معتقدم که تحریم‌ها در تولید گوشت مرغ بسیار اثرگذار بوده است. بخش قابل‌توجهی از هزینه‌های تولید مرغ در کشور مرتبط با بحث نهاده‌های دامی هستند. همان‌طور که مستحضرید، تامین نهاده‌ها نیز با استفاده از واردات صورت می‌گیرد. حداقل 80درصد نهاده‌های دامی وارداتی است. طبیعی است که هر کالای وارداتی در زمان تحریم‌ها با نوسان مواجه می‌شوند. مگر اینکه قیمت اقلام و محصولات تولید شده یکسره ذیل منطق بازار باشد. در این شرایط با ارز آزاد نهاده‌ها تامین می‌شود و نهایتا هم قیمت افزایش پیدا می‌کند. اما در اقتصادی مانند ایران که نهادهای مسوول از طریق بخشنامه‌های دستوری تلاش می‌کنند قیمت اقلام تولید شده را مشخص کنند و ارز 4200 تومان برای واردات نهاده‌ها تخصیص داده می‌شود، طبیعی است هر نوع تحریم، کمبود ارز و مشکل‌سازی در جریان سیال واردات مواد اولیه روند کلی تولید مرغ را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. طی سال‌هایی که اقتصاد ایران با مشکل تحریم‌ها مواجه شده، بانک مرکزی بارها در تخصیص ارز مورد نیاز برای تامین نهاده‌های دامی، تاخیر داشته است، زمانی که تامین نهاده‌ها با چالش مواجه شود، طبیعی است که جریان سیال تولید مرغ با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو خواهد شد. اما معنای این عبارات این نیست که در داخل هیچ نوع سوءمدیریتی در جریان تولید مرغ کشور وجود نداشته است. به هر حال در حوزه تامین نهاده، نظارت و بسترسازی مناسب و... مشکلات فراوانی وجود داشته است و این مشکلات زمینه‌ساز بروز مشکلات عدیده در بازار مرغ بوده‌اند. از سوی دیگر نمی‌توان فراموش کرد وضعیت تولید و عرضه مرغ کشورمان تابعی از شرایط کلان اقتصادی است. زمانی که در اقتصاد کشور تورم 40الی 50درصدی وجود داشته باشد، بعد مسوولان اقتصادی از طریق بخشنامه و دستور‌العمل تلاش کنند، قیمت اقلام تولیدی مانند مرغ را ثابت نگه دارند یا نرخ‌های دستوری اعلام کنند که نسبتی با قیمت تمام شده تولیدی نداشته باشد، طبیعی است که بسیاری از واحدهای تولیدی عطای تولید را به لقایش خواهند داد و از فرآیند تولید کنار می‌کشند. اما این نسبت و تناسب بین تحریم‌ها و مشکلات داخلی 80 به 20 است. یعنی 80 درصد مشکلات پیش روی تولید مرغ در کشورمان به‌طور کلی برآمده از تحریم‌ها است و 20درصد این مشکلات نیز به مشکلات داخلی و سوءمدیریت‌ها مربوط است. بدون تردید برای حل مشکلات تولید قبل از هر عاملی، مسوولان باید به فکر پایان دادن به تحریم‌های اقتصادی کشور باشند. در مرحله بعدی نیز موانع پیش روی تولید کشورمان از جمله تولید مرغ گوشتی باید برداشته شوند.