طرح مجلس برای آینده رمزارزها
طبق طرح جدید نمایندگان مجلس، بانک مرکزی به عنوان مرجع تنظیم مقررات مبادلات رمزارزها در داخل کشور شناخته شده. در این طرح آمده است که وزارتخانههای مختلف باید با همکاری یکدیگر، درآمد ناخالص سالانه از این حوزه را در سال ۱۴۰۱ به ۵۰۰ میلیون دلار برسانند.
در عین حال وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز با بیان اینکه گفته می‌شود که ایران توانسته است با رمزارزها تحریم‌ها را دور بزند، گفت که باید با استخراج غیرمجاز ارزهای دیجیتال مقابله کرد. او خاطرنشان کرد برای آنکه بتوانیم جایگاه مناسبی در اقتصاد بین‌الملل پیدا کنیم باید به سمت اقتصاد هوشمند حرکت کنیم. در سال‌های گذشته رمزارزها و در صدر آنها بیت‌کوین، با توجه به روند صعودی افزایش قیمتی که تجربه کرده، طرفداران زیادی را در جهان و ایران برای خود دست و پا کرده است.
در سال‌های گذشته محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، از تلاش برای بومی‌سازی ارزهای دیجیتال خبر داد و اظهار کرد سیاست‌هایی برمبنای توسعه فناوری ارز دیجیتالی وجود دارد. در این راستا به گفته انجمن بلاک‌چین، اقداماتی هم برای راه‌اندازی رمزارز بومی انجام شده، از جمله چند پروژه‌ای که در ایران انجام می‌شود که نمونه نهایی آنها آماده است و در حالت پایلوت کار می‌کنند و البته انتقاداتی هم به رمزارز بومی وارد شده، از جمله اینکه اگر توکنی در اختیار مردم قرار گیرد که هر توکن معادل یک ریال باشد، درواقع دیگر ارزی نیست، بلکه همان پول ریالی به صورت الکترونیکی است که جذابیت فناوری و سرمایه‌گذاری ندارد و دیگر اینکه پول مجازی داخلی پایه ریال بر بستر بلاک‌چین به خاطر سهولت انتقال بین مردم، نه جایگاهی از نظر فناوری دارد و نه جایگاهی از نظر ارزش سرمایه‌گذاری دارد و از آن استقبال نمی‌شود.
با وجود این با گذشت چند سال از اولین باری که رمزارز بومی مطرح شد، همچنان خبری از تولید و استفاده از چنین فناوری منتشر نشده، با وجود این نمایندگان مجلس و مخالفان استفاده از رمزارزها و در صدر آنها بیت‌کوین، نه تنها قصد ایجاد ممنوعیت برای مبادله رمزارزها را دارند بلکه استفاده از هر رمزارزی به جز نمونه بومی که هنوز هم به‌صورت رسمی بهره‌برداری نشده را به عنوان ابزار پرداخت ممنوع کردند. جذابیت بازار رمزارزها در دنیا و به ویژه در بین ایرانیان باعث توجه ویژه مجلس شورای اسلامی و سایر نهاد‌ها به این حوزه دیجیتال بوده است. علاقه چشمگیر ایرانی‌ها به مبادلات رمزار‌ها منجر به طراحی طرحی با عنوان «حمایت از استخراج رمزارز و ساماندهی بازار مبادلات داخلی آن» در مجلس، با نظارت کمیسیون اقتصادی تهیه شده است. در چهار ماده تنظیم شده در این طرح بیشتر به بحث استخراج رمزارزها پرداخته شده است.
طبق ماده اول طرح ذکر شده، بانک مرکزی مرجع تنظیم مقررات مبادلات رمزارزها در داخل کشور بوده و مکلف است ظرف سه ماه نسبت به ساماندهی بازار داخلی رمزارزها اقدام کند. همچنین رمزارزها، غیر از رمز ملی، به عنوان ابزار پرداخت در داخل کشور یا برای راه‌اندازی و اداره شبکه پرداخت داخلی ممنوع است. وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز از سوی مجلس شورای اسلامی به عنوان کارفرمای صنعت استخراج رمزارزها و مسوول صدور مجوز مزارع تعیین شده است.
در ادامه این وزارت‌خانه مکلف شده است تا با همکاری وزارت اقتصاد، نفت، نیرو و ارتباطات و فناوری اطلاعات پردازش مزارع استخراج رمزارز کشور را به سوی تولید درآمد ناخالص سالانه پانصد میلیون دلار در سال ۱۴۰۱ ببرد و سپس رشد ۱۰ درصدی سالانه را به همراه داشته باشد.
مزارع استخراج باید میزان
تولید رمزارز خود را گزارش دهند
موظف کردن مزارع استخراج رمزارز به اعلام و گزارش میزان رمزارز تولیدی خود به بانک مرکزی در تبصره-۱ ماده اول این طرح، شاید یکی از بحث‌برانگیزترین بخش‌های طرح مجلس برای ساماندهی در این حوزه باشد. دستورالعمل نحوه این نظارت نیز ظرف دو ماه به تصویب شورای عالی مقابله و پیشگیری از جرایم پولشویی و تامین مالی تروریسم با نظارت وزارت صمت و همکاری سازمان نظام صنفی رایانه‌ای می‌رسد. در تبصره-۲ ماده اول این طرح نیز اشاره به این دارد که پروژه‌های احداث و توسعه رمزارزها و صنایع وابسته مشمول اعطای تسهیلات صندوق توسعه ملی هستند.
همچنین طبق این طرح نیروی انتظامی نسبت به مهر و موم واحد‌های غیرمجاز استخراج رمزارز و معرفی ذی‌نفع این واحد‌ها به مراجع قضایی مکلف شده تا با همکاری اعلام وزارت صمت یا سازمان نصر اقدام لازم را در این خصوص به عمل آورد. ماده آخر طرح جدید مجلس، مجوز مصرف انرژی از بورس انرژی به صورت عقد قرارداد‌های دوجانبه با تولیدکنندگان داخلی و خارجی را به مزارع استخراج رمزارز داده است. همچنین این مزارع استخراج مجاز به ترانزیت برق مورد نیاز یا مازاد مصرف هر دو سقف نیاز مزرعه، از طریق شبکه سراسری برق هستند. در تبصره-۱ ماده آخر این طرح، نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای تامین برق مزارع استخراج رمزارز، وزارتخانههای نفت و نیرو را مکلف به تامین برق و گاز مورد نیاز برای برق مصرفی مزارع استخراج کردند؛ و از آن‌سو مزارع هم وظیفه دارند تا برق و گاز مصرفی خود را با رمزارز تولید شده تهاتر کنند که نرخ ارز تهاتری رمزارزها براساس بالاترین نرخ تعیین‌شده توسط بانک مرکزی در بازه زمانی سه ماهه، مشخص می‌شود.
در تبصره-۲ ماده آخر این طرح نیز، فعالین در زمینه استخراج رمزارزها می‌توانند با اخذ مجوز از وزارت نیرو نسبت به احداث یا مشارکت در نیروگاه برق اقدام کنند و برق تولیدی مازاد بر مصرف خود را به وزارت نیرو یا متقاضیان به فروش رسانند. مزارع رمزارز به میزان مشارکت خود در احداث نیروگاه‌های احداثی در مناطق محروم، از پرداخت هزینه حمل و نقل برق و ۵۰ درصد تعهد ارزی این ماده مستثنی و مشمول یارانه گاز مصرفی بخش کشاورزی هستند. همچنین با توجه به تبصره-۳ ماده آخر این طرح، اجرای ماده ۵۰ قانون برنامه ششم توسعه، نیروگاه‌های تجدیدپذیر احداثی با مشارکت مزارع استخراج رمزارز مشمول دریافت صرفه‌جویی مصرف سوخت، موضوع ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر است.
با ارزهای دیجیتال می‌توان
تحریم‌ها را دور زد
فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی، به تازگی با بیان اینکه عوامل جهش و توسعه را نشناختیم یا نتوانستیم در صورت شناخت از آنها استفاده کنیم، گفت: هنوز داریم درباره دولت الکترونیک صحبت می‌کنیم و عقب هستیم بلکه اکنون باید درباره دولت هوشمند صحبت می‌کردیم. اگر تجارت الکترونیک را به تجارت موبایل و هوشمند تبدیل می‌کردیم، می‌توانستیم با وجود موانع تحریمی گام‌های موثری‌برداریم. در دو سال اخیر سهم تجارت الکترونیک نسبت به تولید ناخالص داخلی ۲.۴ برابر شده است. دژپسند رشد درآمدهای مالیاتی را منوط به استفاده از فناوری‌های ارتباطاتی دانست و افزود: طی سه تا چهار سال آینده سهم بلاک‌چین به تولید ناخالص داخلی افزایش می‌یابد. بنابراین، مقابل تحولات سریع فناوری‌های دنیا چون رمزارزها باید مدیریت فعالانه داشت زیرا، فرصت از دست می‌رود. هر چه اقتصاد سنتی باشد، درصد هزینه‌ها بیشتر است و فناوری‌ها در زمینه اقتصادی، هزینه‌ها را ۷۰ درصد کاهش می‌دهند. با تکیه بر فناوری‌ها می‌توان تحریم‌ها را دور زد.
رمزارزها قابلیت دور زدن تحریم‌ها را دارند اما باید با استخراج‌های غیرمجاز و غیرقانونی مقابله کرد. به این سمت برویم که سریع‌تر خودمان را با اجزای اقتصاد هوشمند منطبق کنیم. بازار سرمایه کشورمان از لحاظ به کارگیری فناوری‌ها بالاترین رتبه در دنیا را دارد. وزیر اقتصاد گفت: وزارت اقتصاد در تلاش است تا در دولت، رمزارزها را به یک جایگاه قابل توجهی برساند. بهترین کار این است که با آنها برخورد فعال داشته باشیم و از مزایای آنها استفاده کنیم. اکنون اقتصاد در حال ضرر دیدن از رمزارزها است زیرا به آن به دیده حذف نگاه می‌کنیم.
افزایش تعداد میلیونرهای ایرانی
با ارزهای دیجیتال
از طرف دیگر، گزارش تازه فوربز نشان می‌دهد که تعداد میلیونرهای ایرانی با وجود تحریم‌های شدید امریکا و شیوع ویروس کرونا بیشتر شده است. به گزارش فوربز، در سال ۲۰۲۰، تعداد ثروتمندان ایرانی ۲۱.۶ درصد بیشتر شده است. این در حالی است که میانگین رشد میلیونرهای دنیا ۶.۳ درصد بوده است. مجموع ثروت دلاری این افراد نیز با سرعتی بیشتر افزایش یافته است. کمپ‌جمینای (Campgemini) در گزارش تازه خود با اشاره به رشد ۶۲۵ درصدی بازار بورس تهران، جهش بورس را یکی از عواملی اصلی افزایش تعداد میلیونرهای ایرانی می‌داند. برای مقایسه بهتر باید گفت که شاخص بورس S&P500 امریکا در مدت مشابه تنها ۱۶ درصد افزایش یافته است. کمپ‌جمینای مدعی است که در حال حاضر ۲۵۰,۰۰۰ میلیونر در ایران زندگی می‌کنند و بخش عمده‌ای از آنها ساکن تهران هستند. ارزهای دیجیتال به عنوان یکی دیگر از عوامل اصلی افزایش تعداد میلیونرهای ایرانی یاد شده است. یکی از ماینرهای ایرانی، استخراج ارزهای دیجیتال را «به‌شدت سودآور» توصیف کرد. او که خودش وکیل است، می‌گوید درآمدش از استخراج بسیار بیشتر از وکالت است. با توجه به تعداد میلیونرهای ایرانی، در حال حاضر ایران چهاردهمین کشور ثروتمند دنیا است.
