در مدارس مهارت زندگی تدریس کنیم

محمدمهدی تندگویان

خواسته ما جلوگیری از ازدواج اجباری است به هر حال علما و برخی از نهادها معتقدند، دختران وقتی به یک سنی رسیدند و آمادگی ازدواج داشته باشد باید این اتفاق بیفتد. ما هم نمی‌خواهیم وارد بحث‌های شرعی و فقهی این موضوع شویم، اما واقعیت این است که خیلی از اتفاقات تلخ از جمله در معرض تهدید قرار گرفتن سلامت کودک بعد از زایمان حاصل انجام ازدواج اجباری است. نگرانی ما این است که با بی‌توجهی به حقوق دختران زیر 18 سال به آنها ظلم شود. ما این موارد را در بحث‌هایی مانند وام ازدواج و موضوعات دیگر بارها مطرح کردیم تا بتوانیم حقوق این جامعه را حفظ کنیم. در طی این چند سالی که مباحث مربوط به ازدواج را رصد می‌کنیم در سنین پایین به ویژه در دختران زیر ۱۳ هر سال یک آمار افزایشی را داریم که دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد و شاید هم یکی از دلایل آن تسهیلاتی است که برای ازدواج در نظر گرفته می‌شود و هر ساله افزایش پیدا می‌کند. ما معترض به افزایش تسهیلات نیستیم، اما نگران هستیم که این تسهیلات اتفاقا به دختر خانم اختصاص پیدا نکند و اصلا برای ازدواج آن دختر هزینه نشود و صرفا توسط اولیاء و طرفین دریافت شده و  برای کمک به اقتصاد خانواده هزینه شود. البته ما هشدارهایی در این خصوص داده‌ایم. ما پیشنهاد دادیم تسهیلات یا هر امتیاز دیگری که برای ازدواج دختران در نظر گرفته می‌شود به دخترانی که در زیر سن ۱۸ سال هم ازدواج می‌کنند تعلق بگیرد، اما این تسهیلات برای او ذخیره شود تا آن دختر به سن قانونی برسد و بتواند خودش با مدیریت خود از آن بهره‌برداری کند. یعنی اگر حتی در آن زمان خواست این تسهیلات را به خانواده یا همسرش ببخشد، بدانیم که این دختر این امکان را داشته که این موضوع را انتخاب کند. وقتی دختری که در سنین کمتر از ۱۸ سال است امکان افتتاح حساب برایش وجود ندارد، امکان ورود به بازار اشتغال را ندارد و نمی‌تواند اموال و دارایی‌های خود را به صورت شخصی حفظ کند، ولی ازدواج می‌کند پس حقوقش کجا باید حفظ شود؟ بحث ما این نیست که دختران ازدواج نکنند بلکه اگر می‌خواهند ازدواج کنند، ما حق و حقوق دختر را به عنوان دولت حفظ کنیم و بداند، می‌تواند برای حقوقش در زمانی که وارد سن قانونی شد، تصمیم‌ بگیرد. شاید یک تغییری در آمار این مدل ازدواج‌ها ایجاد شود و از سوی دیگر حق و حقوق دختران نیز حفظ شود. وقتی از نظر جسمی فردی آماده ازدواج می‌شود با اینکه از نظر روحی، روانی و تربیتی برای مادر بودن و همچنین کنترل مدیریت یک خانه و ارتباط متقابل با همسر چقدر آموزش دیده است، کاملا متفاوت است و این موضوع از دغدغه‌های جدی ما است، چراکه آموزش‌های قبل از ازدواج عمدتا برای افراد بیش از ۱۸ سال ارایه می‌شود و آنها هستند که به دفاتر مشاوره مراجعه می‌کنند و این موضوع هم برای ما یک معضل است. ما مهارت‌های لازم را به این دختران آموزش نمی‌دهیم و همچنین حق و حقوقشان را برای آنها نگهداری نمی‌کنیم. بحث ما نگرانی از ازدواج‌های اجباری است و بعد به وجود آمدن آسیب‌های اجتماعی در پی آن است. در آموزش و پرورش باید حداقل ۴۰ درصد از وقت کلاس به بحث آموزش‌های مهارتی پرداخته شود، به جای این همه علومی که هیچ خروجی ندارد مهارت‌های زندگی و اجتماعی مانند برقراری ارتباط با مردم، سواد رسانه‌ای و آشنایی با فضای مجازی و حتی مهارت‌های اشتغال باید به دانش‌آموزان آموزش داده شود. معتقدم باید در مدارس خارج از فضای دروس جاری حداقل ۴۰ یا ۵۰ درصد زمان را برای آموزش‌های مورد نیاز زندگی، اجتماع و اشتغال اختصاص دهیم اگر این اقدامات را انجام دادیم به نظرم این آسیب‌ها در حوزه ازدواج اجباری کنترل می‌شود. وقتی این زیرساخت‌ها وجود ندارد و آموزش‌های لازم ارایه نمی‌شود نتیجه‌اش می‌شود این مشکلاتی که امروز با آن مواجه هستیم.