یک گزارش و هزاران حرف

حسن مرادی

آخرین گزارش محمد جواد ظریف در خصوص برجام با دو رویکرد کلی راهی مجلس شد. از یک طرف دستاوردهای برجامی اقتصاد کشور در بخش‌های مختلف نفتی، بانکی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و... در این گزارش تشریح شد و از سوی دیگر نیز تصویری از داشته‌های اقتصاد ایران در صورت احیای برجام تصویر سازی شد. ظریف همچنین با بازخوانی شرایط اقتصادی کشور بعد از خروج ترامپ از برجام تلاش کرد افکار عمومی، مردم و رسانه‌ها را متوجه آسیب‌هایی کند که بعد از خروج ترامپ از برجام متوجه اقتصاد ایران شده است. خساراتی که شاخص‌های اقتصادی کشور مانند تورم، رشد اقتصادی، درآمد سرانه و...را دچار تکانه‌های نزولی کرد و حرکت روبه رشد اقتصاد کشور را متوقف ساخت. 

واقع آن است اگر برجام بر اساس مذاکرات و توافق‌هایی که لحاظ شده بود پیش می‌رفت و دست درازی‌های ترامپ اتفاق نمی‌افتاد، سرنوشت متفاوتی برای اقتصاد ایران رقم خورده بود. فراموش نکنید که برجام مورد موافقت مسوولان ارشد کشور نیز قرار گرفته بود تا بر اساس یک نقشه راه مشخص مناسبات مرتبط با برجام تداوم پیدا کند. همانطور که واقعیات تاریخی نشان می‌دهد بعد از اجرای برجام دستاوردهای اقتصادی قابل توجهی نصیب اقتصاد ایران شد. بلافاصله پس از امضای برجام در بخش‌های مختلف صادرات نفتی، خرید هواپیما، بهبود مناسبات بانکی، ورود خودروسازان و...کارهای ارزشمندی صورت گرفت. اما همزمان با امضای برجام و تولد ن، جریانی در سطوح جهانی، منطقه‌ای و داخلی، ذیل عنوان مخالفان برجام شکل گرفت که تلاش می‌کرد دستاوردهای برجام را به بن بست بکشاند. دشمنان برجام صدها میلیون دلار سرمایه‌گذاری کردند تا روند تحقق برجام را متوقف کنند. چرا که تحقق برجام به معنای رشد اقتصادی ایران و تحقق توسعه در کشورمان بود. این جریانات با شرارت و هراس افکنی برجام را از ریل خارج کردند. در این میان ترامپ نیز مانند بلایی ناگهانی نازل شد و مشکلات عدیده‌ای در خصوص برجام ایجاد کرد. ترامپ تلاش می‌کرد تا هر آنچه در گذشته به عنوان دستاورد اوباما معرفی می‌شد را کنار بگذارد. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اوباما برجام بود که ترامپ در یک بازه زمانی چند ماهه از آن خارج شد. خروج ترامپ از برجام کار را برای ایران بغرنج‌تر کرد و روند طبیعی برجام را با اخلال مواجه کرد. اما همه این تحولات مربوط به گذشته است، امروز روزگار تازه‌ای است که باید از آن استفاده کرد و برجام را یکبار دیگر احیا کرد. ایران می‌تواند دستاوردهای قبلی برآمده از برجام را تکرار کند و زمینه را برای احیای برجام فراهم کند. اگر اطمینان لازم بین طرفین برای احیای برجام ایجاد شود؛ می‌توان نسبت به تحولات آینده خوشبین بود. البته مانند نوبت قبلی باز هم دشمنان برجام و دشمنان بهبود مناسبات ارتباطی ایران با اروپا و آمریکا دست به کار شده‌اند تا برجام احیا نشود. این تلاش‌ها منجر به این شد که بایدن قانع شود تا رویکرد سخت گیرانه‌تری را در خصوص برجام در پیش بگیرد و بخشی از تندروهای ترامپ در خصوص این سند را تکرار کند. در واقع بایدن که در ایام انتخابات قول داده بود بلافاصله پس از کسب کرسی ریاست‌جمهوری ایالات متحده، برجام را احیا کند، بعد از پیروزی تحت تاثیر برخی کانون‌های سیاسی، بر خلاف وعده‌های خود عمل کرد. در میان این بیم و امیدها، محمد جواد ظریف در جریان گزارش دیروز خود تلاش کرده تا افکار عمومی و مردم را متوجه شرایط حساس فعلی کند. شرایطی که ایران باید برای حل مشکلاتش بهترین بهره‌برداری و مطلوب‌ترین دستاوردها را کسب کند. هرگونه اشتباه محاسباتی در این خصوص آسیب‌های جدی به اقتصاد و معیشت ایران وارد خواهد ساخت و پروژه توسعه کشور را به اخلال جدی مواجه می‌کند. باید امیدوار باشیم تا صدای ظریف و استدلالی که در این خصوص مطرح کرده است از سوی نمایندگان شنیده شود و تصمیماتی مبتنی بر منافع ملی اخذ شود. چرا که برجام متعلق به یک جناح خاص، یک طیف خاص یا یک مجموعه نیست؛ برجام ظرفیتی است برای همه ایرانیان که باید از آن استفاده مناسبی شود.