رمز مقاومت بانک مرکزی در برابر تکانه‌های تورمی

سید کمال سید علی|

 معاون ارزی اسبق بانک مرکزی|

 استقلال بانک مرکزی برای این نهاد سیاست‌گذار راهکار مقاومت در برابر بروز تکانه‌های تورمی و همچنین تقاضاهای دستگاه‌هایی است که تورم زا خواهد بود. درباره بروز تورم‌های بالا در کشور و تاثیر عملکرد نظام بانکی باید گفت که بانک مرکزی در دوره‌های اخیر مستقیما نسبت به چاپ پول کمتر اقدام کرده است، اضافه برداشتی هم که از سیستم بانکی به صورت غیرمستقیم صورت گرفته به تورم مورد اشاره در سوال دامن زده و دلیل عمده افزایش نقدینگی و پایه پولی کشور نیز همین مساله است.  موضوع نظارت بانک مرکزی بر اضافه برداشت‌ها خصوصا در مورد بانک‌هایی که نیمه دولتی به حساب می‌آیند بسیار حائز اهمیت است، زیرا گرچه این گروه از بانک‌ها اعلام کردند که فعالیت آنها شکل خصوصی دارد، اما بر میزان برداشت‌های خود می‌افزایند و برای کشور مشکل‌زا می‌شوند.  نظارت بانک مرکزی در این زمینه باید بیشتر باشد. این امکان وجود دارد که بخشی از بانک‌ها به دلیل ترس از تحمیل جرایم زیاد کمتر به این سمت حرکت کنند، ولی باید این نکته را هم مورد توجه قرار داد آن گروه از بانک‌هایی که مدیرانشان را به نحوی دولت (وزیر اقتصاد و غیره) تعیین می‌کند، ابایی برای اضافه برداشت‌ها ندارند. مساله مهم در این میان احتمال صدور دستور از سوی دولت برای ارایه وام جهت فلان پروژه است که به این ترتیب اضافه برداشت صورت می‌گیرد، خصوصا آنکه کسری بودجه هم عمدتا از همین طریق امکان‌پذیر می‌شود. به این معنا که سیستم دستوری کماکان مسائلی را به بانک‌ها اعمال می‌کند که نتیجه آن افزایش نقدینگی و بارتورمی در کشور است.  میزان نظارت و قدرت بانک مرکزی باید افزایش یابد که حداقل در برابر پرداخت‌های خصوصا بانک‎های نیمه دولتی مقاومت به خرج دهد تا در صورتی که بانک‌های خصوصی هم دست به این کارها زدند، موضوع اعلام ورشکستگی، مواخذه، تهدید و برخورد با جرایم به آنها گوشزد شود.  رییس بانک مرکزی باید مستقل باشد زیرا در این حالت است که توانایی مقاومت در برابر تقاضاهای بخش‌های مختلف را به دست خواهد آورد.زمانی که رییس کل بانک مرکزی از طریق وزرایی انتخاب می‌شود که سهم‌خواه هستند و نگاه بخشی نه تورمی دارند، مشکل‌ به وجود می‌آید، بنابراین موضوع از نحوه انتخاب بانک مرکزی شروع می‌شود. به این معنا؛ چنانچه گروهی از اقتصاددانان یا در شورایی رییس کل بانک مرکزی انتخاب شود، این نهاد پولی راه خود را پیدا خواهد کرد. باید این نکته را هم مورد توجه قرا داد که شرایط کشور خاص است و در این وضعیت تحمیلاتی به بانک مرکزی صورت خواهد گرفت، اما چنانچه ساختار بانک مرکزی اصلاح شود، استقلال آن هم درست خواهد شد.

به نقل از ایبنا