سیمان نباید در بورس کالا عرضه شود
گروه بازار سرمایه|
علیرضا احمدی، روزنامه‌نگار و پژوهشگر اقتصادی با مخالفت باعرضه سیمان در بورس کالا می‌گوید: تجربه نشان می‌دهد عرضه هر کالایی در بورس کالا به دلیل سفته‌بازی، سفته‌بازان و نوسان گیران با رشد نجومی قیمت مواجه شده است و نمونه بارز این موضوع نیز معاملات سکه طی سال 1397 در بورس کالاست که به علت سفته‌بازی، سفته‌بازان و نوسان گیران قیمت سکه به‌صورت واهی افزایش یافت.
وی ادامه می‌دهد: از سویی دیگر افزایش نرخ سکه در بورس کالا، به بازار ارز خصوصا دلار آلارم می‌داد و پس از نوسان قیمت سکه در بورس کالا، نرخ دلار افزایش پیدا می‌کرد. درنهایت شاهد سقوط ارزش پولی ملی، رشد شدید ارزش معاملات دلار به‌واسطه معاملات سکه در بورس کالا بودیم. به گفته این فعال اقتصادی عرضه سیمان در بورس کالا زمینه برای افزایش قیمت این محصول استراتژیک را فراهم می‌کند و به صنعت ساختمان، پروژه‌های عمرانی و مصرف‌کننده زیان وارد؛ به نفع سهامداران عمده و مالکان کارخانه‌های سیمان خواهد بود. پژوهشگر اقتصادی توضیح می‌دهد: نباید فراموش کرد که سهامداران عمده صنعت سیمان در ایران مجموعه تأمین اجتماعی و شستا، بنیاد مستضعفان، بانک ملی، صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح (هلدینگ سیمان غدیر) هستند.
سهامدار جزیی در صنعت سیمان
وجود ندارد
احمدی تأکید می‌دهد: برخی ادعا می‌کنند که عرضه سیمان در بورس کالا به نفع سهامدار جز است اما ازنظر بنده سهامدار جزیی در سیمان وجود ندارد و اکثر معاملات سیمان به‌واسطه کسانی رخ می‌دهد که امید به نوسان‌گیری کوتاه‌مدت دارند و تعداد این افراد بیش از چند هزار نفر نیست، صنعت سیمان به‌طور متعلق در انحصار نهادهای دولتی و شبه‌دولتی است.
این روزنامه‌نگار با اشاره به اینکه در صنعت سیمان مشکلاتی داریم، می‌گوید: صنعت سیمان مشکلات ساختاری زیادی دارد که مهم‌ترین آن مشکلات حقوقی و قضایی است. یکی از کارخانجات سیمانی وابسته به شستا درگیر پرونده مالی بزرگ با کشور ارمنستان بوده است. البته دراین‌بین برخی از شرکت‌های سیمانی ناکارآمد سیمانی به فکر جیب خود هستند. وی در خصوص وضعیت کارخانه‌های سیمانی توضیح می‌دهد: صنعت سیمان از رانت برق، گاز، انرژی، کارگر و مواد اولیه بسیار ارزان و مالیات بر سود پایین در ایران استفاده می‌کند و بازهم به دنبال سود چند صد برابری و افزایش قیمت سیمان است. تقریباً سه سال گذشته قیمت یک کیسه 50 کیلویی سیمان زیر 10 هزارتومان بود اما با نوساناتی که در بورس کالا رخ داد، قیمت این محصول طی روزهای اخیر در بازار سیاه به بهانه قطعی برق کارخانه‌ها به پاکتی بیش از 110 هزارتومان رسید. حالا سوال اساسی اینجاست آیا حقوق کارگر این کارخانه 10 برابر شده و آیا قیمت برق، گاز و انرژی افزایشی داشته است؟ احمدی با تأکید بر حمایت از حقوق مصرف‌کننده می‌گوید: افزایش قیمت سیمان بحث طمع و سودجویی برخی از مدیران است، این مدیران ناکارآمد که رانت سیاسی و ارتباطات خاص مدیر کارخانجات سیمان شده‌اند برای پوشش ضعف مدیریتی خود به دنبال افزایش قیمت از جیب مصرف‌کننده هستند تا برای خود یک رزومه قوی بسازند. این فعال اقتصادی توضیح می‌دهد: کارخانه‌های سیمان باقیمت پاکتی 25 هزارتومان با تکیه بر برق، گاز، انرژی، مواد اولیه و کارگر ارزان سود خالص معقولی به دست می‌آورند حال برخی از کارخانه‌ها به سیمان دنبال سود 100 تا 150 درصدی از جیب مصرف‌کننده هستند، با فروش سیمان کیسه‌ای 25 هزار و سود معقول راضی نمی‌شوند. وی ادامه می‌دهد: سیمان باید به روش سنتی توزیع شود. آقای اسلامی، وزیر راه و شهرسازی دولت دوازدهم نیز به‌درستی طی روزهای اخیر به این موضوع اشاره کردند و گفتند که کانال توزیع سنتی سیمان خیلی بهتر از بورس کالاست و این کانال طی سال‌های اخیر اجازه نوسان قیمتی سیمان را نداده و تعالی خوبی داشته اما به‌محض اینکه وارد بورس کالا شد افسار پاره کرد و قیمت آن چند برابر شد. البته ما این تجربه تلخ را در میلگرد، فولاد و سکه طی سالیان اخیر تجربه کردیم. به گفته این روزنامه‌نگار بهترین روش عرضه سیمان به‌صورت سنتی است و باید در مقابل سود هنگفت برخی کارخانجات ایجادشده ایستاد، وی مخالف عرضه سیمان در بورس کالا و خواهان ممنوعیت دایمی عرضه سیمان در بورس کالا است.
احمدی تأکید کرد: بهترین روش عرضه سیمان به‌صورت سنتی است، این صنعت از برق، گاز، انرژی، کارگر و مواد اولیه بسیار ارزان در مقیاس جهانی استفاده می‌کند و سازمان تعزیرات، سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و سازمان بازرسی کل کشور به‌صورت مستمر، پیوسته و روزآمد بر تولید، عرضه، توزیع و همچنین قیمت آن نظارت دقیق و روزانه داشته باشد تا جلوی ضرر به 85 میلیون ایرانی گرفته شود.
سنگ‌اندازی در مسیر خانه‌سازی
این فعال اقتصادی با حمایت از دولت سیزدهم می‌گوید: آقای رییسی وعده ساخت سالانه یک‌میلیون واحد مسکونی را داده که این افزایش نرخ سیمان در آستانه تشکیل دولت جدید می‌تواند نوعی سنگ‌اندازی بر این آرمان راهبری آیت‌الله رییسی بر ذهن متبادر کند. علیرضا احمدی، پژوهشگر اقتصادی توضیح می‌دهد: به عقیده بنده دولت آینده می‌تواند تأثیر بسیار مثبتی بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور بگذارد، کارهایی مثل افزایش 10 تا 12 برابری قیمت سیمان را می‌توان سنگ‌اندازی درراه دولت آیت‌الله رییسی دانست و انتظار می‌رود که هرچه سری با این افراد برخورد شود. احمدی با تأکید بر اینکه برخی به دنبال کارشکنی برای دولت سیزدهم هستند می‌گوید: من از دولت آقای رییسی خواهش می‌کنم که گول صنایع سیمان را نخورند چراکه بامطالعه ترازنامه‌های این شرکت‌ها در بورس می‌توان از سود چند صد میلیارد تومانی سالانه و چند هزار میلیارد تومانی برخی از شرکت‌ها در سال مالی 1399 به‌درستی آگاه شد. البته این سودهای هنگفت متعلق به سال مالی 1399 است که قیمت هر پاکت سیمان زیر 20 هزارتومان بود و سال 1400 با تغییر اندک قیمت انرژی، سوخت، حقوق کارگر و امثال آن روبه شدیم و قیمت سیمان نیز طی هفته‌های اخیر به بیش از 110 هزارتومان رسید و این افزایش قیمت می‌تواند به آینده دولت، کشور و مردم ضربه سنگینی وارد کند.
ارزانی تولید در صنایع سیمان ایرانی
این پژوهشگر اقتصادی با بررسی تولید سیمان در خارج از ایران می‌گوید: 27 درصد قیمت تمام‌شده صنعت سیمان را برق تشکیل می‌دهد، کارخانه‌های ایرانی از نعمت برق، گاز، انرژی، کارگر و مواد اولیه ارزان بهره‌مند هستند. تنها با واقعی‌سازی برق مصرفی کارخانجات سیمان و افزایش چند برابری حقوق کارگران این کارخانجات و افزایش مالیات بر سود به میزان 60 درصد مانند بسیاری از کشورهای پیشرفته می‌توان در آن صورت قیمت سیمان را آزاد کرد.
وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر شرکت‌های سیمانی 25 درصد از سود خود و شرکت‌های فعال در بورس 22.5 درصد از سود سالانه خود را مالیات می‌دهند.
به گفته علیرضا احمدی عرضه سیمان در بورس کالا برآیندی چون سفته‌بازی، نوسان‌گیری، معاملات سفته‌بازان، تزریق نقدینگی و هدایت نقدینگی به معاملات کاغذی دارد و می‌تواند وضعیت فاجعه باری برای این صنعت به وجود آورد. این فعال اقتصادی تأکید می‌کند: سیمان تیپ2 باقیمت پاکتی 25 هزارتومان برای کارخانه‌ها سودآور خواهد بود، مصرف‌کننده و بازار نیز متزلزل نمی‌شوند چراکه ترازنامه سود و زیان شرکت‌های سیمانی در بورس از وضعیت بسیار مطلوب آنها در ماه‌های اخیر خبر می‌دهد و اکثر کارخانه‌های این صنعت سود خالص چند صد میلیارد تومانی در سال به دست می‌آورند.
این روزنامه‌نگار می‌گوید: طی روزهای گفته شد که صنعت سیمان را 15 تا 20 دلال اداره می‌کنند که این موضوع خبر از ناآگاهی مدیران می‌دهد. اگر به ادعای برخی از مدیران سیمانی برخی از دلالان انحصار دارند چرا مدیران این صنعت اجازه فروش به این دلالان را می‌دهند و از طریق نمایندگی‌های سنتی سیمان را توزیع نمی‌کنند؟ وی ادامه می‌دهد: درگذر زمان ورود محصول به بورس کالا می‌تواند افزایش قیمت‌ها را همراه داشته باشد و این موضوع به زیان مصرف‌کننده است. نمونه بارز آن ورود سکه در سال 1397 به بورس کالا که با سفته‌بازی و نوسان‌گیری ارزش پول ملی نابود و نرخ ارز صعودی شد اما؛ پس از تعطیلی معاملات سکه در بورس کالا آرامش به بازار ارز بازگشت.
فعال اقتصادی با تأکید بر مازاد تولید کارخانه‌های سیمانی می‌گوید: باید نظارت‌ها به توزیع سیمان تشدید شود. عرضه و تقاضای سیمان به نحوی است که ظرفیت تولید ما بیش از ظرفیت موجود است و تولید متوسط سیمان مابین 70 تا 80 میلیون تن است و مصرف داخلی نیز حدود 50 میلیون تن بوده و حدود 10 الی 15 میلیون تن صادرات داریم، درنهایت ظرفیت خالی 10 میلیون تنی داریم که این افزایش قیمت نشان‌دهنده سوءنیت برخی از افراد در دامن زدن به تورم و گرانی و توقف فعالیت‌های ساخت‌وساز در کشور است. علیرضا احمدی، روزنامه‌نگار پیشکسوت درنهایت می‌گوید: من از آقای رییسی درخواست دارم که گول این افراد را نخورند و اجاره سنگ‌اندازی در مسیر ساخت‌وساز دولت سیزدهم را به این افراد ندهند. بر این باورم که دولت سیزدهم و آیت‌الله رییسی کارآمد پرتلاش ضد فساد، ولایت مدار، انقلابی، طرفدار تقویت ارزش پولی، هوشمند و عقلانیت گرا در سایت خارجی خواهد بود.
