تحلیلگری برای صعود بازار

گروه بازار سرمایه|

طی چند روز اخیر سیاوش وکیلی، مشاور رییس سازمان بورس از بررسی دستورالعمل الزام ناشران بورسی و فرابورسی به معرفی دو شرکت مشاور سرمایه‌گذاری برای ارایه بررسی‌های تحلیلی به سهامداران در خصوص گزارش شرکت‌ها خبر داد. همچنین ابلاغ دستورالعمل شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری نوع دوم را که تیرماه امسال به تصویب رسیده بود، گامی موثر در جهت رشد تحلیل‌محوری در بازار سرمایه دانست. بر اساس این دستورالعمل، تحلیلگران بورسی فعال در فضای مجازی می‌توانند با مجوز سازمان بورس در حوزه توصیه به خریدوفروش سهام و ارایه تحلیل و خدمات آموزشی فعالیت کنند. اقدامات جدید سازمان بورس که از پررنگ‌تر شدن نقش مشاوران و سنگین‌تر شدن وزن تحلیل در بازار سرمایه خبر می‌دهد. کارشناسان بازار سرمایه نیز این تحول را گامی در مسیر هدایت بازار سرمایه و بازیگران آن به سمت تحلیل‌محوری و کنترل سیگنال فروشی ارزیابی کرده‌اند. شانزدهم تیرماه امسال بود که فاطمه رضایی کارشناس مسوول اداره نهادهای مالی خدمات‌دهنده سازمان بورس، تصویب دستورالعمل تأسیس و فعالیت شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری نوع دوم در هیات‌مدیره این سازمان را اعلام کرد. به گفته او، دستورالعمل شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری نوع دوم در راستای ساماندهی فعالان حوزه مشاوره سرمایه‌گذاری در فضای مجازی طراحی‌شده و در کلیات آن تصریح‌شده است که شرکت مشاور سرمایه‌گذاری نوع دوم در قالب شرکت سهامی خاص و از مصادیق شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری موضوع‌بند (۱۶) ماده (۱) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران است. بر این اساس شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری نوع دوم در قالب شرکت سهامی خاص نزد اداره ثبت شرکت‌ها ثبت می‌شوند و موضوع فعالیت آنها نیز شامل سه حوزه توصیه به خریدوفروش، ارایه تحلیل و ارایه خدمات آموزشی را دربر می‌گیرد. شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری می‌توانند توصیه به خرید، فروش و نگهداری اوراق بهادار و همچنین تحلیل روند عرضه و قیمت اوراق بهادار را با انعقاد قرارداد با مشتری انجام داده و علاوه بر آن به ارایه خدمات آموزشی به بازار سرمایه بپردازند. به گفته رضایی، برای اشخاص حقیقی و حقوقی امکان حضور در ترکیب موسسان شرکت وجود دارد، اما بر اساس مفاد دستورالعمل شرایط خاصی برای موسسان لحاظ شده است که پس از ابلاغ دستورالعمل، جزییات آن به اطلاع فعالان بازار سرمایه خواهد رسید.

گفته می‌شود مبنای راه‌اندازی شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری نوع دوم بر این اساس است که سازمان بورس بتواند فعالان و اشخاصی که در فضای مجازی در حال ارایه خدمات مشاوره سرمایه‌گذاری به بازار سرمایه هستند را ذیل مقررات خاصی قرار داده و آنها را ساماندهی و نظارت کند. در دستورالعمل شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری نوع دوم، شرایط تأسیس و فعالیت آنها آسان‌تر شده است، به‌طوری‌که سرمایه این شرکت‌ها ۵۰ میلیون تومان در نظر گرفته‌شده و علاوه بر آن فرآیند ارایه مجوز نیز کوتاه‌تر شده است. حالا مشاور رییس سازمان بورس از افزایش نقش مشاوران سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه خبر داده و در توییتر خود اعلام کرده است که در ادامه تحولات مثبت در حوزه نهادهای مالی، سازمان بورس در حال بررسی دستورالعملی جهت الزام ناشران بورسی و فرابورسی به انتخاب و معرفی دست‌کم دو شرکت مشاور سرمایه‌گذاری جهت ارایه بررسی‌های تحلیلی به سهامداران در خصوص گزارش‌های آنهاست.

     شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری 

در معرفی شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری توجه به نکته که همه قادر نیستند در بازار سرمایه موفق شوند و معاملات سوددهی داشته باشند، شرکت‌هایی از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار، موفق به اخذ مجوز شده‌اند تا به عنوان مشاور درزمینه مشاوره سرمایه‌گذاری فعالیت کنند. در نظر داشته باشید که این شرکت‌ها صلاحیت و اطلاعات موردنیاز به‌منظور مشاوره دادن به افرادی که زمان کافی برای فعالیت در بازار بورس یا تخصص کافی ندارند را دارا می‌باشند. همه افراد قادرند با مراجعه این شرکت‌ها، از آنها برای انجام معاملات خود در بازار بورس مشاوره سرمایه‌گذاری دریافت کنند. درواقع این شرکت‌ها که بانام شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری شناخته‌شده‌اند و اغلب تحلیلگران و مشاوران بسیاری را در خوددارند و طبق تحلیل و بررسی تحلیلگران و مشاوران خود، سیگنال‌های خریدوفروش را به مشتریان خود خواهند داد.

لذا امکان دارد روش ارایه مشاوره این شرکت‌ها فردبه‌فرد نباشد. شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری و حتی شرکت‌های سبد گردانی، به‌هیچ‌عنوان اجازه تضمین سوداری یک سهم یا صنعت را ندارند و مشتری می‌بایست با علم به عملکرد خود آنها به این شرکت‌ها تکیه نمایند. خوشبختانه برای تبدیل‌شدن به یک شرکت مشاور سرمایه‌گذاری یا سبد گردان مراحل گوناگون و ضوابط سختگیرانه‌‌ای از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار در نظر گرفته‌شده است که موجب می‌شود بیشتر مشاوران سرمایه‌گذاری‌ و شرکت‌های سبد گردان عملکرد قابل‌اطمینان و تقریباً خوبی را داشته باشند. آیا شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری سیگنال خریدوفروش مستقیم سهام هم می‌دهند؟ بله، همانطور که گفتیم بعضی از آنها سیگنال‌ خریدوفروش سهام را به اعضای ویژه سایت‌ خود که درواقع بایستی برای آن هزینه پرداخت کنید، ارایه خواهند داد. بعضی دیگر از شرکت‌ها هم بیشتر تمرکزشان بر تحلیل بنیادی و تکنیکال صنایع و شرکت‌ها می‌باشد.

     افزایش شفافیت شرکت‌ها

علی حیدری، کارشناس بازار سرمایه در یادداشتی نوشت: هم‌اکنون شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه فعالیت دارند که عموماً می‌توانند سمت‌های پذیرش، عرضه و سبد گردانی نیز داشته باشند. از همین رو دامنه فعالیت این صندوق‌ها وسعت دارد و باید نظارت بیشتری هم بر آنها صورت گیرد. بااین‌حال اما رویکرد صندوق‌های مشاور سرمایه‌گذاری نوع دوم بیشتر بر تحلیلگران فضای مجازی متمرکز است که دنبال‌کنندگان بسیاری هم دارند. هدف این است که از مسیر ایجاد این صندوق‌های سرمایه‌گذاری، تحلیلگران فضای مجازی با مجوز رسمی سازمان بورس فعالیت کنند و درعین‌حال سطح تحلیل هم در معاملات بازار سرمایه افزایش یابد. بدین‌ترتیب فضای معاملات از شرایط به‌هم‌ریخته‌ای که اطلاعات غلطی در آن به مردم داده می‌شود و سهام کوچک حبابی تبلیغ می‌شود دور خواهد شد. از این مسیر می‌توان محدودیت‌های بیشتری هم برای فعالان بازار سرمایه که در فضای مجازی مشاوره می‌دهند ایجاد کرد. زیرا از قبل ساز‌و‌کار آن ایجاد و اعلام عمومی هم شده است که افرادی که توانمند و متخصص در امر بازار سرمایه هستند می‌توانند برای دریافت مجوز صندوق سرمایه‌گذاری اقدام کنند. درواقع آنچه طی سال گذشته رخ داد و عده زیادی در بازار سرمایه متضرر شدند بیشتر نتیجه این رویکرد بود که به سراغ سهام کوچک حبابی می‌رفتند. بااین‌حال هم‌اکنون می‌بینیم که سهام بزرگ و بنیادی بازار که مبتنی بر سودآوری بودند قیمت‌های قبل را مجدداً پس گرفته‌اند که این روند به‌ویژه در بخش پتروشیمی قابل‌مشاهده است.

اما اگر متناظر این روند را بررسی کنیم می‌بینیم که شرکت‌های کوچک به‌هیچ‌عنوان نتوانسته‌اند به آن سطوح قبلی قیمتی برسند. زیرا معاملات این نمادها عمدتاً بدون تحلیل و بر اساس اطلاعات غلطی بوده است که برخی فعالان مجازی بازار سرمایه به مردم ارایه و عملاً آنها را گمراه کرده بودند. از همین رو به نظر من صندوق‌های مشاور سرمایه‌گذاری نوع دوم یکی از ضرورت‌های بازار بود و اگر بشود تسهیلاتی هم به آنها ارایه شود اقدام بسیار خوبی خواهد بود. به‌ویژه اینکه این صندوق‌ها فعالیت محدودی هم خواهند داشت که بر تحلیل شرکت‌ها استوار است. اگر هم از سوی ۶۲۰ شرکت پذیرفته‌شده در بازار با عدد کمتری با این نوع از صندوق‌ها قرارداد بسته شود یا حتی به‌صورت رایگان تحلیل ارایه دهند آغازی خوب برای نهادینه کردن صندوق‌های مشاور نوع دوم در میان بازیگران بازار سرمایه خواهد بود. بنابراین، چنین اقدامی می‌تواند از زیان مجدد مردم در بازار سرمایه پیشگیری کند.

الزام ناشران بورسی و فرابورسی به معرفی دو شرکت مشاور سرمایه‌گذاری برای ارایه تحلیل گزارش‌های شرکت‌ها به سهامداران فضای بازار سرمایه را به تحلیل‌محوری نزدیک‌تر خواهد کرد. در همین ایام هم می‌بینیم که معاملات بازار به‌ویژه طی دو ماه گذشته بر اساس تحلیل و بررسی سودآوری شرکت‌ها جریان داشته است. بدین‌ترتیب نوع خریدها تحلیلی و بر اساس EPS‌های برآوردی شرکت‌ها بوده و درنتیجه چنین خریداری اکنون سود کسب کرده است. معامله‌گری که در سقف شاخص کل سهام بنیادی خریده بود نیز اکنون شاهد جبران زیان خود است. به‌ویژه در بخش پتروشیمی و معدنی نه‌تنها زیان جبران‌شده بلکه بعضا به سود هم رسیده‌اند. بااین‌حال اما نظر من این است که این صندوق‌ها از همان نوع اول و تخصصی‌تر باشد که جامع هستند و در قالب شرکت‌های حقوقی فعالیت می‌کنند. در حال حاضر ارایه تحلیل روی گزارش شرکت‌های بازار سرمایه از سوی صندوق‌های مشاور سرمایه‌گذاری اختیاری است و روی سامانه تدان قرار می‌گیرد. حتی این مشاوران سرمایه‌گذاری سوالات خود را درباره شرکت‌هایی که با ۵۰ درصد افزایش قیمت مواجه شده‌اند در همین سامانه مطرح می‌کنند و ناشر موظف به پاسخگویی استاما با توجه به اینکه ارایه EPS از سوی شرکت‌ها هم دارد اجباری می‌شود، اگر الزام شود که دو شرکت سرمایه‌گذاری هم‌نظر تخصصی خود را نسبت به آن گزارش‌ها ارایه دهند، سطح تحلیل بسیار بالا خواهد رفت و شفافیت گزارش دهی شرکت‌های بازار سرمایه را هم به دنبال خواهد داشت. با توجه به اینکه قرار شده است شرکت‌های بازار سرمایه در گزارش سودآوری سه حالت را تشریح کنند و تحلیل حساسیت ارایه و مفروضات را شفاف بیان کنند، درصورتی‌که تحلیل این شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری دارای استقلال رأی نیز به آن اضافه شود، خریدها هدفمند خواهد شد و از تکرار زیان‌های سال ۹۹ پیشگیری می‌شود.