لزوم سرمایه‌گذاری اصولی در بازار سرمایه
محمدعلی دهقان دهنوی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: با ورود منابع مردم به سمت بازار سرمایه، بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌هایی که در بورس حضور دارند می‌توانند تأمین مالی قوی‌تری را از این بازار داشته باشند و از این طریق نقدینگی را به سوی سرمایه‌گذاری در تولید سوق دهند که سبب افزایش تولید و اشتغال می‌شود.
دهقان دهنوی به عملکرد دولت در هدایت سرمایه‌های مردم به بازار سرمایه اشاره کرد و توضیح داد: سازمان بورس نقشی را برای دولت قائل است که آن را باید در اقتصاد کشور ایفا کند، دولت سیاستگذار کلان و تنظیم‌گر اصلی اقتصاد کشور است، به همین دلیل باید در کشورهایی مانند ایران که با اقتصاد دولتی همراه هستند در فرآیند تولید کالا و خدمات حضورداشته باشد. نقش سیاستگذاری و تنظیم‌گری دولت، نقشی کاملاً پذیرفته‌شده در همه دنیا و مورد مطالبه فعالان بازار است.
دهقان دهنوی با تأکید بر اینکه وظیفه دولت دعوت مردم به بازار سرمایه است، ادامه داد: بازار سهام مکانی است که مکانیزم آن باعث تأمین مالی برای تولید می‌شود، پس با ورود منابع مردم به سمت بازار سرمایه بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌هایی که در بورس حضور دارند می‌توانند تأمین مالی قوی‌تری را از این بازار داشته باشند و از این طریق نقدینگی را به‌منظور سرمایه‌گذاری به سمت فعالیت‌های خود انتقال می‌دهند تا سبب افزایش تولید و اشتغال شود.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با طرح این سوال که اگر مردم پس‌اندازهای خود را وارد بازار سرمایه نکنند پس باید آن را به سمت کدام بازار سوق دهند؟ ادامه داد: پس‌اندازها در وهله نخست وارد سیستم بانکی می‌شود و از این مسیر به نیازهای مردم تخصیص پیدا می‌کند اما اگر مردم به هر دلیلی برای حفظ ارزش سرمایه خود و کشف منافع بیشتر تصمیم گرفتند تا سرمایه خود را تبدیل به دارایی کنند اگر این اقدام را از طریق بازار ارز انجام دهند به معنی این است که به دولت خارجی وام بدون بهره را اعطا کرده‌اند.
به گفته دهقان دهنوی، حتی اگر این اتفاق در بازار طلا رخ دهد ممکن است ارزش دارایی آنها حفظ شود یا ریسک کمتری را متحمل شوند اما با سرمایه‌گذاران در این بازار هیچ نفعی را به اقتصاد کشور نمی‌رسانند.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: درصورتی‌که مردم پس‌اندازهای خود را وارد بازار مسکن کنند، ممکن است فعالیت آنها تا حدی به نفع تولید مسکن باشد اما از یکجایی به بعد که در این بازار تقاضای سفته بازانه رخ دهد زمینه افزایش قیمت مسکن فراهم می‌شود و بعد از مدتی این موضوع خود را در سبد کالای خانوار مردم به شکل افزایش اجاره نشان خواهد داد.وی بابیان اینکه بازار سرمایه محلی است که دولت باید مردم را برای سرمایه‌گذاری به این بازار هدایت کند، گفت: در کنار این دعوت باید به‌طور حتم به مردم تأکید شود که این بازار با ریسک‌های خاص خود همراه است و ورود به این بازار باید به‌طور حتم به دو شکل انجام پذیرد.دهقان دهنوی گفت: بارها اعلام کرده‌ایم، افرادی که از دانش و تخصص کافی برای سرمایه‌گذاری در این بازار برخوردارند، با الفبای سرمایه‌گذاری در بورس آشنا و قادر به مدیریت ریسک‌های ایجادشده در بازار هستند می‌توانند به‌صورت مستقیم اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس کنند.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: در غیر این صورت فرد به‌هیچ‌عنوان نباید به‌صورت مستقیم وارد این بازار شود، بلکه بهتر است از طریق مکانیزم صندوق‌های سرمایه‌گذاری که تحت مدیریت افراد حرفه‌ای قرار دارند اقدام به سرمایه‌گذاری در این بازار کند و از مزایای بازار سهام منتفع شود.
پیشنهاد‌هایی برای حمایت از تازه‌واردان بورسی
دهقان دهنوی با اشاره به حمایت از سرمایه‌گذاران و جلوگیری از زیان سهامداران تازه‌وارد، گفت: برخی از پیشنهاد‌هایی که برای محدود کردن معاملات مطرح می‌شد ممکن است نتیجه عکس بدهد به عنوان‌مثال، دامنه نوسان ممکن است تا حدودی از سرعت حرکت بازار جلوگیری کند اما هیجان بیشتری را بر معاملات ایجاد خواهد کرد و منجر به عطش تقاضای موجود در بازار می‌شود.وی با اشاره به اینکه فرض دیگر برای کاهش ضرر و زیان سهامداران در بازار اعمال برخی از محدودیت‌ها برای سهامداران تازه‌وارد بود، گفت: این محدودیت‌ها در برخی از بازارهای دنیا اعمال می‌شود اما کارهایی که در سازمان بورس انجام شد اعمال برخی از محدودیت‌ها بود.
دهقان دهنوی بابیان اینکه ایجاد محدودیت برای سهامداران جهت جلوگیری از ورود به هر سهمی در بازار می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد مشکلاتی در بازار باشد، افزود: باید زمینه‌ای را فراهم کرد تا اطمینان خاطر داشته باشیم که سهامداران با فروش کل دارایی‌های خود وارد این بازار نشده‌اند.رییس سازمان بورس و اوراق بهادار بابیان اینکه باید از این به بعد برای افراد تازه‌وارد به بازار سرمایه می‌شوند فیلترهایی را تعیین کنیم، گفت: اکنون در تلاش برای ایجاد برخی از موانع هستیم اما دیگر نمی‌توان برای افرادی که درگذشته وارد بازار شده‌اند محدودیتی را اعمال یا حق معامله را از آنها سلب کرد، تلاش ما این است که آنها را تشویق کنیم تا به سراغ سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از طریق شرکت‌های سبد گردان یا صندوق سرمایه‌گذاری بروند.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در زمان ریزش شاخص بورس چه میزان پول از بازار سهام خارج شد، گفت: همه اعداد اعلام‌شده از سوی برخی مسوولان درزمینه خروج سرمایه از بازار، اشتباه است زیرا به‌هیچ‌عنوان نمی‌توان عدد دقیقی را در این باره اعلام کرد. دهقان دهنوی خاطرنشان کرد: اعلام اینکه چه میزان سرمایه از بازار خارج‌شده است به‌هیچ‌عنوان درست نیست، چیزی که به عنوان خروج پول از آن صحبت می‌شود میزان خرید و فروش بین اشخاص حقیقی و حقوقی است. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: در ماه‌های ابتدایی سال ٩٩ که ورود مردم به بازار سهام گسترش پیدا کرد، بیشترین میزان تقاضا از سوی سهامداران حقیقی بود و اتفاقاً سازمان بورس در آن زمان سهامداران حقوقی را تشویق به فروش بیشتر سهام کرد.
به گفته وی، در مقابل فروش سهام دولت، ٣٢ هزار میلیارد تومان انتقال مالکیت از حقوقی به حقیقی و حقوقی داشتیم. دهقان دهنوی بابیان اینکه جریان معاملات در پنج ماه نخست سال ٩٩ بیشتر به‌صورت انتقال مالکیت از سمت حقوقی به حقیقی بود، گفت: در هفت ماه باقیمانده سال ۹۹ با توجه به اینکه حقوقی‌ها را تشویق و الزام به خرید در بازار کردیم انتقال سهام بیشتر از سمت حقیقی به حقوقی صورت گرفت اما نمی‌توان هیچ محاسبه دقیقی را انجام داد که سهامداران خرد در چند ماه پایانی سال ٩٩ چه میزان سهام فروخته‌اند، زیرا این موضوع قابل ارزیابی نیست که سهامداران نقدینگی‌های در اختیار خود را در این بازار دوباره سهام خریدند یا وارد صندوق سرمایه‌گذاری کردند.
مجازات متخلفان در بازار سرمایه باید از نوع بازدارنده باشد
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه در مقطعی که شاخص بورس در حال ریزش بود اشخاص مختلف تلاش برای حمایت از بازار سرمایه داشتند، گفت: تقسیم بازار سرمایه به سهامداران حقیقی یا حقوقی و قرار دادن آنها در مقابل یکدیگر نوعی خیانت به بازار سرمایه محسوب می‌شود.
وی بابیان اینکه با توجه به اینکه حقوقی‌ها از مالکیت بیشتری در بازار برخوردارند اما فعالیت حقیقی‌ها ٨٠ درصد فعالیت بازار سرمایه را شامل می‌شود، گفت: در معاملات بازار سرمایه همیشه ممکن است تخلفاتی صورت بگیرد اما سازمان بورس همه تخلفات را به‌موقع شناسایی و با آنها برخورد قانونی می‌کند، در این میان سازمان بورس باید سیستم نظارت بر معاملات بازار را به‌روز کند و نظارت بهتری را نسبت به این بازار داشته باشد.
دهقان دهنوی بابیان اینکه ما به دنبال تقویت مجازات‌های بازار سرمایه هستیم و جنس مجازات باید از نوع بازدارنده باشد، گفت: در صورت برخورد قاطع با تخلفات کشف‌شده در بازار، انگیزه دیگر متخلفان در بازار برای انجام اقدامات نامتعارف کاهش پیدا می‌کند.
