درمان مشکلات اقتصادی با بورس

گروه بازار سرمایه|

رییس دولت سیزدهم تنها کاندیدای ریاست‌جمهوری بود که در سخنرانی‌ها و مناظره‌های انتخابی و برنامه‌های دولتش از بورس سخن می‌گفت و حتی در زمان انتخابات به تالار بورس تهران رفت و به‌پای صحبت‌ها و گلایه‌های سهامداران و معامله گران نشست و در انتها تأکید کرد که مهم‌ترین اقدامات دولتش بازگرداندن ثبات به بازار سرمایه است. تنها چند روز است که دولت سیزدهم روی کار آمده، دراین‌بین کارشناسان و فعالین اقتصادی اعتقاددارند که حل مشکلات بازار سهام راهکارهای شجاعانه می‌خواهند و اعضای اقتصادی دولت باید توانایی مقابله با مشکلات این بازار را داشته باشند. قیمت‌گذاری دستوری، کسری بودجه، دخالت‌های افراد مختلف در بورس و امثال این موارد مشکلاتی هستند که کارشناسان اقتصادی تیم بورسی دولت سید ابراهیم رییسی باید در اولویت کاری خود قرار دهند. همچنین مردم را مجددا تشویق به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه کنند.

در شرایط کنونی کارشناسان و فعالین اقتصادی می‌گویند که، بازار سرمایه توانایی درمان مشکلات اقتصادی کشور را دارد اما؛ دولت باید به ساختار این بازار اعتماد و عقیده داشته باشد تا مکانیسم‌های بازار سهام مشکلات اقتصاد را درمان کنند. حتی برخی از اقتصاددانان بر این باورند که اقتصاد ایران نیاز به جراحی دارد و بازار سرمایه مهم‌ترین ابزار و وسیله جراحی اقتصاد است.در چنین شرایطی اغلب از فعالان اقتصادی بر این باورند که بازار سرمایه این توانایی را دارد که بسیاری از مشکلات اقتصادی ایران را درمان کند، اما گام اول این است که دولت به ساختار‌های بازار سرمایه اعتقاد داشته باشد و اجازه دهد تا مکانیسم‌های بازار سرمایه ساختار اقتصاد را درمان کند. عباس آرگون، نایب‌رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی با تأکید بر اینکه بازار سهام از ظرفیت‌های زیادی برخوردار است و می‌تواند جایگاه بهتری را در کشور پیدا کند، می‌گوید: از این بازار می‌توان تأمین مالی کرد و نیز نقدینگی حاضر در این بازار را به بخش مولد اقتصادی وارد کرد، همچنین می‌توان پروژه‌های نیمه‌تمام را با تأمین مالی و عرضه اولیه در بورس تکمیل کرد. وسعت بازار سرمایه در چند سال گذشته افزایش‌یافته و فرصت مناسبی را پیش روی دولت ایجاد کرده بنابراین بهتر است دولت جدید از این فرصت حداکثر بهره را ببرد.

عباسعلی حقانی نسب، کارشناس بازار سرمایه در این باره می‌گوید: باوجود تأکید وزیر اقتصاد به تأمین مالی ۶۸۰هزار میلیارد تومانی از بازار سرمایه در سال۹۹، هنوز ساختار اقتصادی ایران، بازار سرمایه محور نشده است. بازار سرمایه بهترین ابزار توزیع ثروت بین مردم، اصلاح الگوی مصرف، تقویت تولید، افزایش سرمایه‌گذاری، کنترل نقدینگی، افزایش شفافیت و مبارزه با فساد، تأمین مالی دولت و بنگاه‌های تولیدی و نیز اجرای ایده‌های اقتصاد مقاومتی است.

     تأثیر ریسک‌های بیرونی

دراین‌بین یکی از درخواست‌های فعالین بازار سهام از دولت جدید کاهش ریسک‌های بیرونی است که اغلب موجبات تضعیف شاخص بورس را فراهم می‌سازد. افزایش هماهنگی در سیاست‌های اقتصادی، بهبود فضای سیاسی و اقتصادی و همچنین دخالت نکردن در بازار سرمایه ازجمله بیشترین درخواست‌های این گروه است.

به عقیده کارشناس بازار سرمایه تأمین کسری بودجه دولت از بورس به‌صورت افراطی و تشویق مردم برای سرمایه‌گذاری بدون پیشینه در این بازار (طی زمانی که دولت سیزدهم مردم را به سرمایه‌گذاری در بورس دعوت می‌کرد صحبتی از آموزش و ریسک این بازار نبود) که به رشد‌های هیجانی شاخص بورس در سال 1399 منجر شد، نمونه بارز دخالت‌ها و ریسک‌هایی است که از بیرون به بازار سرمایه تحمیل می‌شود و اینها به‌غیراز ریسک‌های سیاسی و بین‌المللی است. به نظر می‌رسد مهم‌ترین نکته‌ای که در حمایت از بازار سرمایه باید به آن پرداخت، رسیدگی به مشکلاتی است که از بیرون به این بازار تحمیل می‌شود. با توجه به تأکید رییس‌جمهور در مورد مبارزه با فساد به‌صورت ساختاری، معتقدم بازار سرمایه بهترین ابزار برای تحقق این هدف است.

عباس آرگون نیز در این باره می‌گوید: دخالت نکردن در معاملات بازار یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که باید در دولت سیزدهم در دستور کار قرار بگیرد، بازار اکنون به وضعی رسیده است که نباید به‌هیچ‌عنوان دخالتی در آن صورت بگیرد بلکه باید اجازه داد تا به‌صورت خودکار به مسیر خود ادامه دهد.به گفته او هر چه دخالت‌ها در بازار کاهش یابد، معاملات آن بهتر و منطقی‌تر می‌شود و بازار بعد از مدتی کوتاه به تعادل خواهد رسید. مهدی سوری، کارشناس بازار سرمایه در این باره می‌گوید: اگر دولت بخواهد تعادل و ثبات را به بازار برگرداند باید از عناصر برهم زننده این تعادل جلوگیری و نسبت به حذف آن اقدام کند.خوشبختانه در دولت جدید اعلام‌شده بازار سرمایه جایی برای تأمین مالی دولت نیست و اگر استقلال بازار سرمایه به رسمیت شناخته شود، بازار سرمایه می‌تواند نقش بیشتری در اقتصاد ایفا کند. دولت نباید رویکرد گذشته یعنی تأمین مالی خود را از بازار سرمایه با ابزار‌های غیراستاندارد ادامه دهد. به گفته وی چنانچه مداخلات دولت در بازار سرمایه کاهش یابد، بازار سرمایه با اصول مربوط به خود و الگو‌های از پیش تعیین‌شده می‌تواند بر مشکلات غلبه و رشد کند. فعالین اقتصادی کشور درخواست‌های زیادی برای حل مشکلات کشور دارند که مهم‌ترین این درخواست توجه به بورس و حل معضلات آن است. 

     سالگرد تاریخی بورس

دراین‌بین نباید سالگرد تاریخی بورس را به فراموش سپرد، سال اخیر در همین روزها ریزش بازار و زیان مردم آغاز شد که به عقیده بسیاری از فعالین این بازار این روزها سالگرد تاریخی بورس است. در فضای مجازی هشتک زیادی با عنوان سالگرد سقوط وجود داشت و هنوز هم فعالین و سرمایه‌گذاران در انتظار وعده جبران زیان‌ها هستند.

     تالار شیشه‌ای در چهارمین روز کاری خود

بازار سرمایه روز سه‌شنبه هم با چراغ سبز حرکت کرد و شاخص کل بورس بیش از ۲۰ هزار واحد افزایش یافت. شاخص کل بورس در معاملات این روز بازار سرمایه با ۲۰ هزار و ۵۹۵ واحد افزایش رقم یک‌میلیون و ۴۵۳ واحد را ثبت کرد. شاخص کل با معیار هم‌وزن نیز ۵۴۲۱ واحد افزایش یافت و به رقم ۴۱۸ هزار و ۱۷۰ واحد رسید. معامله گران این بازار ۹۳۲ هزار معامله به ارزش ۷۷ هزار و ۸۴ میلیارد ریال انجام دادند. فولاد مبارکه اصفهان، پتروشیمی پارس، سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تأمین، معدنی و صنعتی گلگهر، صنایع پتروشیمی خلیج فارس و گروه مپنا نسبت به سایر نمادها بیشترین تأثیر مثبت را روی بورس گذاشتند.شاخص کل فرابورس نیز امروز با ۳۴۰ واحد افزایش تا رقم ۲۰ هزار و ۷۸۹ واحد صعود کرد. معامله‌گران این بازار ۴۷۱ هزار معامله به ارزش ۸۷ هزار و ۱۳۷ میلیارد ریال انجام دادند.  پلیمر آریاساسول، سنگ‌آهن گوهر زمین، فولاد هرمزگان جنوب، پتروشیمی زاگرس، پتروشیمی مارون و فرابورس ایران نسبت به سایر نمادها بیشترین تأثیر مثبت را روی فرابورس گذاشتند.