بازار سرمایه

کناره‌گیری قیمت‌گذاری دستوری

محمدعلی دهقان دهنوی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار معتقد است که اگر دولت جدید به عنوان سیاست‌گذار و تنظیم‌گر از نگاه و رویکرد دستوری به اقتصاد و به‌خصوص قیمت‌گذاری کالاهای تولیدی شرکت‌ها اجتناب کند، علاوه بر رفع موانع تولید، مسیری جدید در اقتصادمان باز می‌شود تا شرکت‌های زیان‌ده خیلی سریع در مدار رشد و سوددهی قرار گیرند و بازار سرمایه نیز جانی دوباره گیرد.  رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص انتظار اولویت‌دار سازمان بورس و فعالان بازار سرمایه از دولت جدید اظهار داشت: در بحث حمایت دولت از بازار سرمایه موارد متفاوتی وجود دارد اما انتظار اولویت‌دار را می‌توان به اجتناب از قیمت‌گذاری دستوری کالاها نسبت داد؛ اقدامی که اگر از سوی دولت سیزدهم با جدیت دنبال شود نه‌تنها بازار سرمایه و بلکه کلیت اقتصاد کشور و مردم نیز به‌وضوح از ثمرات آن بهره خواهند برد.  دهقان دهنوی گفت: همواره توقع فعالان اقتصادی، تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران از دولت‌ها، تمرکز بر وظیفه سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری بوده تا یک نقشه راه روشن برای همه فعالان حوزه اقتصاد و صنعت کشور نمایان شود اما به‌هرحال ایجاد التهاب‌های گاه‌وبیگاه باعث شده تا دولت‌ها به‌طور مستقیم وارد بازارها شوند و رویکرد نادرست قیمت‌گذاری کالاها را در پیش بگیرند که مجموعه بازار سرمایه به تغییر این رویه در دولت سیزدهم بسیار امیدوار هستند.  او بابیان اینکه دولت باید اجازه دهد تا قیمت‌ها در بازار بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا کشف شود، افزود: اگر قیمت‌گذاری دستوری کنار گذاشته شود، بسیاری از شرکت‌های حاضر در بورس متحول خواهند شد که منافع این تحول نیز به تولید و مردم می‌رسد.  رییس سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: اگر اکنون شرکتی به دلیل قیمت‌گذاری دستوری در سنوات گذشته زیان‌ده است، اثر فوری رفع قیمت‌گذاری، احیای فعالیت و سوددهی آن شرکت درزمانی کوتاه است که به دنبال این اتفاق کلیت بازار سهام مثبت شده و فعالیت‌های تولیدی نیز رونق می‌گیرد.  به گفته دهقان دهنوی، وقتی صنعتی با قیمت‌گذاری دستوری زیان‌ده شده به معنای آن است که سرمایه‌گذاری در آن صنعت توجیه اقتصادی ندارد و زمانی که در یک صنعت سرمایه‌گذاری نشود، برای کل اقتصاد کشور مضر است؛ نمونه بارز این موضوع صنعت برق است. قیمت‌گذاری دستوری برق یکی از عوامل کلیدی در کاهش سرمایه‌گذاری در این صنعت بوده که امروز با مشکل در حوزه برق و قطعی آن مواجه هستیم که همه صنایع را تحت تأثیر خود قرار داده است. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: اگر با کنار گذاشتن رویکرد دستوری به قیمت‌ها موجبات سرمایه‌گذاری در صنعت برق و چندین صنعت دیگر را فراهم می‌کردیم، اکنون با چنین مشکلاتی در صنعت مواجه نبودیم و درجه تاب‌آوری اقتصاد  در برابر التهابات نیز دوچندان می‌شد؛ لذا قیمت‌گذاری دستوری به دلیل آثار منفی و زیان‌بار آن، به عنوان یک سم مهلک در اقتصاد کشور تلقی می‌شود و توقع و خواسته ما از سیاست‌گذاران جدید اقتصادی کشور، کنار رفتن سایه قیمت‌گذاری از سر کشور است. او در پایان گفت: بورس‌های کالا و انرژی به عنوان دو رکن بازار سرمایه کشور آماده میزبانی از کالاهای شرکت‌های بورسی هستند که با تحقق کامل این اتفاق شاهد ایجاد یک زنجیره شفافیت حداکثری از بخش تولید تا مصرف کالاها خواهیم بود و این رویه به سیاست‌گذاران نیز در اتخاذ بهترین تصمیم‌ها در جهت تنظیم صحیح عرضه و تقاضای بازار کمک می‌کند.

انتقال قسمتی از معاملات  به سامانه بومی 

روح‌الله دهقان، مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس گفت: این سامانه ریسک انجام معاملات را پوشش می‌دهد. تا چنانچه زمانی و به هر دلیلی حجم معاملات افزایش قابل‌توجهی داشت، بتوان بخشی از معاملات را به یک هسته معاملاتی دیگر منتقل کرد. درواقع طراحی این سامانه به نحوی است که در شرایط خاص می‌توان  بخشی از معاملات را از سیستم جدا کرد و در سامانه معاملاتی دیگری انجام داد. اواخر مردادماه و اوایل شهریور ۱۳۹۹، ظرفیت‌های سامانه افزایش پیدا کرد و تقریباً ظرفیت سامانه معاملات از تعداد ۵۰۰ تراکنش در ثانیه به بیش از ۵۰۰۰ تراکنش در ثانیه افزایش یافت. طی یک سال گذشته گام‌های بزرگی در مسیر توسعه بخش‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری سامانه معاملات برداشته شد. در این مسیر روی بخش‌های مختلف سامانه اقداماتی انجام شد. یکی از این اقدامات تلاش در به‌روز کردن زیرساخت‌های معاملاتی است. او افزود: پیش‌ازاین سایت TSETMC با مشکلاتی مواجه بود اما در حال حاضر از پایداری زیادی برخوردار است. این توسعه تنها در بخش نرم‌افزار و به‌روزرسانی آن نبوده و سخت‌افزارهای جدیدی نیز برای توسعه بیشتر سامانه‌های معاملاتی خریداری‌شده است. هسته معاملات نیز در یک سال گذشته فرآیند توسعه‌ای را طی کرده است. بخش‌هایی از سامانه که نیاز به توسعه دارد و باید بهبود پیدا کند، همچنان توسط متخصصان داخلی شرکت مدیریت فناوری در حال انجام است، زیرا بعد از به‌روزرسانی سال ۱۳۹۶ و به دلیل آغاز دوباره تحریم‌ها، پشتیبانی شرکت فرانسوی را از دست دادیم؛ از آن زمان تاکنون متخصصان داخلی در حال انجام این کار البته باکیفیت و سرعت بالاتری هستند.  اکنون وضعیت سامانه از پایداری زیاد و ظرفیت‌های بالاتری برخوردار است. به‌طوری‌که نمادهای با صف‌های سنگین‌تر را می‌تواند حمایت کند. در نظر داشته باشید که این افزایش ظرفیت‌ها ادامه‌دارند. برای عرضه اولیه‌های سال ۱۳۹۹ با مشکلات زیادی مواجه بودیم، زیرا در زمان خرید یا فروش برای عرضه اولیه با تشکیل صف‌های سنگین و مشکلات زیادی روبرو بودیم؛ اما اکنون در شرایطی که حجم عرضه‌های اولیه نسبت به سال گذشته تغییر زیادی نداشته و با همان تعداد درخواست برای خرید در عرضه اولیه مواجه هستیم اوضاع سامانه در صف‌های خرید بسیار بهبود پیداکرده است.