بین‌المللی شدن شهر اصفهان و چالش‌هایی که ارزشش را دارد!
مهدی مهیار
نقش‌آفرینی در عرصه بین‌المللی همواره به عنوان یک ارزش و فضیلت برای دستگاه‌های مختلف شناخته می‌شود. این میدان برای برخی جایگاه تعریف شده‌ای دارد و با نقشه راه مدنظر خود سعی می‌کنند بیشترین بهره را محقق سازند و برخی دیگر در جست‌وجوی نقش و جایگاهی هستند.
اهمیت و توسعه روزافزون روابط بین‌المللی برای شهرها موجب شده است تا شهردار و شهرداری یک بازیگر مهم نظام بین‌المللی باشند و نقشی را ایفا کنند که هر روز طولانی‌تر و پیچیده‌تر از دیروز است و استمرار موفقیت در آن نیازمند توجه به ظرایف بیشتری است.
دیپلماسی شهری که شاید عده‌ای آن را رویکردی زینتی تلقی کنند، یا نهایتا رهگذری برای معرفی شهرها تا شاید فرصتهایی را برای توسعه اقتصادی و گردشگری فراهم آورد، راهبردی کلان برای توسعه ملی است که شهرها گاهی در کنار، گاهی در پیش رو و گاهی به دنبال دستگاه‌های متولی سیاست خارجی کشور اهداف ملی را در عرصه بین‌المللی پی می‌گیرند.
پویایی شهر صرفا دلالت بر نشاط شهروندان و پیوستگی کار و تلاش شهری در محیطی خلاق نیست بلکه معنای موسع آن، شهری با جریان مستمر و رفت‌وبرگشتی با دیگر شهرهای جهان است. لذا اگر پویایی شهری یک اولویت تلقی شود، توسعه همه‌جانبه مناسبات بین‌المللی شهر نیز بایستی در برنامه چشم‌انداز شهری به روشنی دیده شود و برنامه‌ریزی لازم در هر سه سطح راهبردی، فرایندی و لوجستیکی دنبال گردد. شهرداری اصفهان با عنایت به تجربیات گذشته، همواره بین‌المللی شدن شهر را اولویت و ضرورت خود دانسته و خواسته است تا مستمرا گام‌های بلندتری را در این عرصه بردارد. این استمرار سبب شده تا اصفهان امروز علاوه بر پیگیری اجرای پروژه‌های خطیر در چارچوب‌های دوجانبه و چندجانبه با شهرهای جهان و سازمان‌های بین‌المللی به دنبال تکمیل زنجیره لوجستیک مناسبات بین‌المللی نیز باشد. مرکز همایش‌های بین‌المللی اصفهان با هدف برگزاری شانزدهمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد در عالیترین کیفیت معماری جهانی برای میزبانی از اجلاس بین‌المللی در سطح سران طراحی گردید و عملیات احداث آن در سال 1390 آغاز شد. این پروژه علی‌رغم تغییر شهر برگزاری، توسط شهرداری اصفهان ادامه یافت و با وجود تمامی موانع و دشواری‌ها در شرف افتتاح است. شهرداری اصفهان از ابتدای کار هدف خود را صرفا بر بنای ساختمانی برای برگزاری اجلاس و همایش‌ها نگذاشت، بلکه ایجاد مراکز همکاری‌های بین‌المللی در منتهی‌الیه شرقی شهر را در ماموریت خود تعریف نمود تا ضمن توسعه روابط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، اساسا میزبانی از نشست‌های بین‌المللی در اصفهان و مرکز همایش‌های این شهر موضوعیت داشته باشد. فاصله نزدیک با نمایشگاه بین‌المللی اصفهان، اجرای پروژه مرکز تجارت جهانی اتاق بازرگانی، دسترسی به محورهای اصلی ترافیکی، پیش‌بینی امکانات رفاهی و اقامتی همچون هتل 5 ستاره و مرکز خرید و همچنین برنامه‌هایی که برای ابتکارات تبادل فرهنگی در دستورکار قرار دارد، باعث شده است تا این مجموعه به زودی به شهرکی برخوردار از کلیه امکانات لازم برای تقویت ارتباطات جهانی تبدیل شود و زمینه‌ساز توسعه همکاری‌های چندجانبه بین‌المللی باشد.
حلقه مفقوده برای توسعه همکاری‌های بین‌المللی برای کلان‌شهرهای غیر پایتخت، روابط کنسولی و نیز فرصت حقیقی نقش‌آفرینی در عرصه‌های غیرحاکمیتی دیپلماسی است؛ در حقیقت دیپلماسی شهری به عنوان بخشی اساسی و نه تزئینی از دیپلماسی عمومی کشور شناسایی گردیده و حتی در مواردی اجازه قدم برداشتن مستقل داده شود تا دیپلماسی شهری بتواند از ظرفیت‌های خود برای کمک به مسائل کشور استفاده کند.
شهرداری اصفهان به عنوان اقدام تکمیلی خود برای ایجاد یک زنجیره کامل روابط بین‌المللی درصدد ایجاد نخستین منطقه دیپلماتیک کشور است، چرا که ضمن اهمیت فراوان امکان ارتباط مستقیم کلان‌شهرها با کشورها، وجود امکانات کنسولی به توسعه گردشگری و سرمایه‌گذاری خارجی کمک شایان می‌نماید و حتی به شهروندان انگیزه دنبال کردن روابطی پویا با کشورها را می‌دهد. برای برخی ممکن است این تلقی وجود داشته باشد که در شرایط روابط خارجی نه چندان متراکم، چه ضرورتی برای چنین اقداماتی در شهرهای غیر پایتخت وجود دارد؟ توسعه همه‌جانبه ایجاب می‌کند تا در سال‌های کم تحرکی جاده‌هایی بنا شوند تا با اوج گرفتن مناسبات خودروی دیپلماسی در کمترین زمان بتواند به حداکثر سرعت برسد.
در مسیر بین‌المللی شدن هر قدم ملاحظات بیشتری در مقایسه با قدم پیشین دارد و پیمودن این راه ریسک‌پذیری و همراهی نهادهای گوناگون را طلب می‌کند، در عین حال هزینه‌هایی دارد که برخی از آنها حقیقی و بصورت مستقیم و غیرمستقیم است، اما برخی دیگر هزینه‌های ذهنی است، چون بایستی از ذهنیت‌های پیشین و تردیدها عبور کنیم.پروژه منطقه دیپلماتیک اصفهان فرصتی است تا اقدامی ساختاری در مرکز ایران برای تقویت روابط بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران عملیاتی شود و دستگاه‌های مختلف در فرصتی بدیع همکاری مشترک در خارج از تهران را تجربه کنند؛ در شرایطی که شهرداری اصفهان به عنوان بانی و پیشنهاد‌دهنده آمادگی دارد از کلیه اقدامات برای فراهم کردن ملزومات این ابتکار حمایت کند.
