ممنوعیت واردات؛ داستان تکراری حوزه آی‌تی
وضعیت فعلی بازار و کمبود شدید کالا در بازار در شرایط افزایش نیاز روزافزون مردم به تجهیزات IT به دلیل آموزش آنلاین و دورکاری و تخصیص ندادن ارز از طریق بانک مرکزی و اعمال سیاست‌هایی که برای واردکننده شفاف و روشن نیست، منجر به بروز مشکلاتی در حوزه فناوری اطلاعات می‌شود و معضلاتی که در پی دوام این شرایط سخت به وجود خواهند آمد، قطع شدن زنجیره توزیع، بیکاری و تعطیلی تعداد زیادی از واحدهای صنفی خواهد بود. عضو هیات‌مدیره سازمان نصر تهران با بیان اینکه مشابه آنچه در مورد تولید و واردات واکسن کرونا در کشور شاهدیم، مدت‌هاست در حوزه فناوری اطلاعات اتفاق می‌افتد، گفت: اگر پیش از آماده‌سازی زیرساخت‌ها و پیش از آنکه تولید به حد مطلوبی برسد، واردات را محدود کنیم، اجناس نایاب می‌شود، قیمت‌ها افزایش می‌یابد و در تأمین تجهیزات در بازار خلل ایجاد می‌شود.
در سال‌های اخیر، فعالیت حوزه سخت‌افزار دچار مشکلات بی‌سابقه‌ای شده، آن‌طور که فعالان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات عنوان می‌کنند، اگرچه پیش از این هم مشکلات وجود داشته و به‌دلیل تحریم‌ها واردات دشوار بود، اما اکنون موانع جدیدی ایجاد شده و وضعیت ویژه‌ای ایجاد کرده است. اثرات منفی این مشکلات بر وضعیت جامعه از نظر اقتصادی، سلامتی و نیازهای آموزشی تاثیرگذار است و مشکلاتی که برای حوزه سخت‌افزار ایجاد شده، در وضعیت بحرانی اثر مضاعف خواهد گذاشت. همچنین یکی از بسترهای آموزش مجازی، بستر ارتباطی لازم است که وزارت ارتباطات سرمایه‌گذاری‌های خوبی در این زمینه کرده که البته بی‌اشکال هم نیست. این بسترها از زیرساخت مورد نیاز برای ارتباطات شروع می‌شود تا دستگاهی که دانش‌آموز و معلم نیاز دارند، ازجمله گوشی، تبلت یا لپ‌تاپ. در شرایط فعلی هزینه این ابزار بسیار افزایش یافته و بسیاری از خانواده‌ها چند بچه دارند و نمی‌تواند برای همه آنها دستگاه تهیه کنند و برخی هم توانایی تهیه حتی یک دستگاه را هم ندارند. در این راستا احسان زرین‌بخش، عضو هیات‌مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران، با اشاره به نگرش وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال‌های گذشته گفت: ماهیت آی‌تی با سایر صنایع متفاوت است، اما همان نسخه‌ای که برای صنایع مختلف پیچیده می‌شود، برای صنعت فاوا هم تجویز می‌شود. وزارت صمت در یک سال اخیر اعلام کرد که اگر قرار است سقف و سابقه شرکت‌ها برای اخذ ثبت سفارش افزایش پیدا کند، این شرکت‌ها باید با دستگاه‌های اجرایی و حاکمیتی قرارداد داشته باشند. وی ادامه داد: در همین مصداق، اپراتورهای تلفن همراه، بانک‌های خصوصی و طیف وسیعی از مصرف‌کنندگان از این امکان حذف می‌شوند، زیرا طیف کسانی که از فناوری اطلاعات استفاده می‌کنند بسیار وسیع بوده و محدود به دستگاه‌های اجرایی نمی‌شود. بخش عمده‌ای از بهره‌برداران نهایی در حالی حذف می‌شوند که نیاز آنها برطرف نشده است. از سوی دیگر تأمین‌کنندگان وقتی با چنین بخش‌نامه‌هایی روبرو شوند، برای ادامه حیات شرکتهایشان به ناچار به سمت قاچاق سوق داده می‌شوند.
بی‌توجهی تصمیم‌گیران به مزایای فناوری اطلاعات
عضو هیات‌مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران با اشاره به بی‌توجهی تصمیم‌گیران به مزایای فناوری اطلاعات، افزود: در شرایطی به سر می‌بریم که منابع مورد نیاز در کشور بسیار محدود است و به همین دلیل باید با وسواس و دقت نظر بیشتری آنها را مصرف کنیم. فناوری اطلاعات مانند یک داشبورد عمل می‌کند و از این طریق تصمیم‌گیران با رصد اطلاعات می‌توانند منابع موجود را به بخش‌های مورد نیاز تخصیص دهند. اما وقتی مانیتورها و سنسورها خاموش شوند، دیگر متوجه نمی‌شوند چه اتفاقی رخ می‌دهد. رویکرد تصمیم‌گیران در صنعت فاوا مشابه همین مثال است. با این تصمیم وزارت صمت، اگر یک روز سیستم‌های این وزارتخانه قطع شود، چه اتفاقی می‌افتد؟
ضرورت تغییر نگاه وزارت صمت به حوزه آی‌تی
زرین‌بخش با تاکید بر ضرورت تغییر نگاه وزارت صمت به حوزه آی‌تی گفت: آنچه در مورد تولید و واردات واکسن کرونا در کشور شاهدش هستیم، مدت‌هاست که در حوزه فناوری اطلاعات نیز با آن دست به گریبانیم. کسی تولید را نفی نمی‌کند؛ اما اگر پیش از آماده‌سازی زیرساخت‌ها و پیش از آنکه تولید به حد مطلوبی برسد تا بتواند نیاز کشور را برطرف کند، جلوی واردات را بگیریم یا به هر طریقی آن را محدود کنیم، اجناس نایاب می‌شود، قیمت‌ها افزایش می‌یابد و در تأمین تجهیزات در بازار خلل ایجاد می‌شود. در این شرایط پس از وارد شدن ضربه حداکثری به تأمین‌کننده‌ها، وارادات آزاد می‌شود، اما نوسانی که پیش از این وضعیت رخ داده، نه به نفع تولیدکننده است و نه به نفع واردکننده. وی با اشاره به نقش نصر تهران در میانجی‌گری این وضعیت، تأکید کرد: سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران با اتخاذ برخی سیاست‌ها می‌تواند میان زنجیره تأمین تجهیزات و تولیدات تناسبی برقرار کند. بسیاری از مسوولان به دنبال حمایت از تولید هستند، اما با حمایت نادرست به این موضوع آسیب می‌زنند. نصر تهران در میان اعضا و بدنه صنفی خود، تولیدکننده، واردکننده و مصرف‌کننده دارد. یعنی کل زنجیره تأمین در نصر تهران وجود دارد. بنابراین از نیاز بازار مطلع است و می‌داند چطور باید از تولیدکننده حمایت کند.
کالای باکیفیت، بازار فروش خود را دارد
عضو هیات‌مدیره سازمان نصر تهران ادامه داد: باید فضایی در اختیار تولیدکننده قرار داده شود تا بتواند کالایش را عرضه کند. اگر کالای عرضه‌شده مطلوب و باکیفیت باشد، به‌صورت خودکار بازار فروش آن فراهم می‌شود. در سال‌های گذشته دستگاه‌های مسوول با بخشنامه و به‌صورت دستوری اعلام کرده بودند که خرید باید از فلان تولیدکننده انجام شود. کاری که ما با آن مخالفیم؛ به این دلیل که علاوه‌بر مخدوش کردن وجهه تولیدکننده، بهره‌بردار نهایی را نیز محدود می‌کند و طبیعی است که این وضعیت دافعه ایجاد خواهد کرد. زرین‌بخش با ابراز امیدواری از اقدامات نصر تهران بیان کرد: ما در سازمان تلاش می‌کنیم موانع زائد در برابر شرکت‌ها را‌برداریم تا آنها بتوانند خودی نشان دهند. امیدوارم این برنامه در دوره ششم هیات‌مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران به نتیجه برسد. ما می‌خواهیم همان برخوردی که با تأمین‌کنندگان موبایل می‌شود، با تأمین‌کنندگان تجیهزات فاوا هم بشود. تأمین‌کنندگان موبایل نه محدودیت سابقه دارند، نه محدودیت سقف. علت آن هم این است که اگر قیمت موبایل افزایش یابد یا عرضه آن در بازار کم شود، به دلیل آموزش آنلاین، سامانه شاد مدارس و کسب‌وکارهای مجازی بسیاری به آن معترض می‌شوند. اما کسی متوجه این موضوع نیست که وقتی در تأمین تجهیزات زیرساختی خللی ایجاد شود، اصلا بسیاری از اپلیکیشن‌های موبایل دیگر کارایی ندارند.
مجوززدایی مطالبه صنفی از دولت سیزدهم است
وی «مجوززدایی» را یکی از مطالبات از دولت سیزدهم دانست و افزود: مطالبه ما از دولت جدید این است که با نیم‌نگاهی به گذشته و اتفاقاتی که تاکنون افتاده است، مجوززدایی کنند. مجوزهای بی‌شماری داده می‌شود که هیچ تفاوتی با همدیگر ندارند. اگر دولت جدید به دنبال این باشد که از ابتدا خودش بسیاری از موضوعات را تجربه کند، وضعیت آینده نیز مشابه چند دهه گذشته خواهد بود. اما اگر به تجربیات گذشته توجه کند، ممکن است بتوانیم از این موانع عبور کنیم. در حال حاضر در شرایطی نیستیم که بخواهیم با آزمون و خطا پیش رویم. اگر اشتباه تصمیم بگیریم، احتمال اینکه برخی از شرکت‌ها بتوانند ادامه دهند بسیار کم است و ممکن است در این مسیر از بین بروند.
