تهدید جدی بازار سهام

پیمان مولوی

روند افزایشی شاخص کل بورس در یک ماه اخیر، به علت رشد نرخ دلار بود و با افت آن نیز بازار سهام روند کاهشی به خود گرفت. اکنون بازار به این باور رسیده است که شاید برای مدت طولانی دلار افزایش نرخی نداشته باشد و حتی باکمی افت قیمت هم روبرو شود و  به همین دلیل معاملاتی که در طی یک هفته اخیر پشت سر گذاشتیم همراه با تردید و هاله‌ای از ابهام بود.

طی هفته اخیر، بازار سهام دچار افت یا رنج‌هایی شد که علت آن نیز به وضعیت کلان کشور در مواردی ازجمله شرایط کسری بودجه در سال ۱۴۰۰، مشخص نبودن وضعیت تحریم‌ها و مذاکرات برجامی، معین نشدن نرخ بهره و... است. تا زمانی که ندانیم نرخ بهره به چه سمتی پیش خواهد رفت و روند آن کاهشی، افزایشی یا حتی ثابت است، شاهد وجود ترس سهامداران و رفتارهای هیجانی خواهیم بود.

فعالان بازار سرمایه نیز در همین پوزیشن یعنی تردید و رفتاری محتاطانه به فعالیت خود ادامه خواهند داد و بر همین اساس نمی‌توانیم درمورد اینکه چه رقم خواهد خورد، قضاوت و پیش‌بینی داشته باشیم.

با برداشت تنخواه دولت از بانک مرکزی در ابتدای سال، به نظر می‌رسد حدود چهارصد هزار میلیارد تومان کسری بودجه داریم و این کسری بودجه خود باعث تورم در اقتصاد ایران می‌شود و اگر به آن توجهی نشود با فشار تورمی روبرو خواهیم بود. تا زمانی که سیاست‌گذاری مشخصی برای نرخ بهره وجود نداشته باشد، بازار وضعیت معینی را نخواهد داشت و اگر شفافیت در این موارد به وجود نیاید نمی‌توان انتظار داشت که فعالان بازار سهام دچار مشکل نشوند.

از سوی دیگر باسیاست‌های انقباضی دولت، توافق‌ برجام، کاهش نرخ دلار یا به عبارتی افزایش ارزش ریال؛ امکان ورود بازار سرمایه به فاز ریزشی و رکودی وجود دارد. سهامداران حقوقی فرقه‌ای جدا از بازار سرمایه نیستند و آنها نیز همانند دیگر سرمایه‌گذاران به دنبال کسب منفعت هستند و نهایتاً یک رویکرد اقتصادی دارند. عده‌ای گمان می‌کنند باوجود اقتصاد دستوری در کشور، می‌توان انتظار حمایت یا خریدهای بی‌پایان را از جانب سهامداران حقوقی داشت و دولت باید آنها را موکلف کند. درصورتی‌که چنین چیزی در هیچ جای دنیا مرسوم نیست و این برداشت بسیار اشتباه بوده است. بازارگردان‌ها و سرمایه‌گذاران حقوقی نیز همانند دیگر ذی‌نفعان بازار سهام به‌منظور کسب بازده به فعالیت می‌پردازند و نمی‌توان از آنها انتظار داشت در هر شرایطی بازار را مثبت نگه‌دارند. سهامداران خرد باید بدانند که بازار سرمایه دارای فراز و نشیب و تلاطم است.