شرایط بورس چه زمانی خطرناک میشود؟
امیر توپچیپور
بازار سرمایه از اوایل خردادماه رشد جدید خود را آغاز کرد و شاخص کل از محدوده یکمیلیون و ۱۰۰ هزار واحد به حوالی یکمیلیون و ۶۰۰ هزار واحد رسید. این رشد ۴۰ درصدی تنها در سه ماه بهصورت شارپی اتفاق افتاد و بازار با اصلاح چندانی مواجه نشد. طبیعتاً اصلاح جزیی در محدودههای فعلی، لازمه رشد بازار است تا شاخص کل و سهام مختلف خود را برای یک رشد جدید و راند صعودی بعدی آماده کنند. شاخص کل در روزهای گذشته روندی اصلاحی را در پیشگرفته و حمایت یکمیلیون و ۵۰۰ هزار واحد را ازدستداده است، اما اکثر کارشناسان معتقدند که این شرایط بازار سرمایه «فعلاً» نگرانکننده نیست؛ اما سوالی که در این میان ایجاد میشود، این است که شرایط بورس چه زمانی خطرناک خواهد شد؟
از نظر تکنیکالی و روانی، محدوده یکمیلیون و ۴۰۰ هزار واحد سطح بسیار مهمی برای فعالان بازار سرمایه به حساب میآید. اکثر معاملهگران و مخصوصاً افرادی که نگاه کوتاهمدتی به بازار سرمایهدارند، این محدوده را به عنوان حد ضرر خود قرار داده و اگر شاخص این حمایت را نیز ازدستداده و وارد کانال یکمیلیون و ۳۰۰ هزار واحد شود، حد ضررها فعال و موج جدیدی از فشار فروش در بازار ایجاد خواهد شد. در سوی مقابل، شاخص کل تا زمانی که مقاومت یکمیلیون و ۶۰۰ هزار واحد را پشت سر نگذارد، نمیتوانیم انتظار رشد شارپی از بازار سرمایه داشته باشیم. بر اساس پیشبینیها، بازار سرمایه تا محدوده شاخص یکمیلیون و ۶۰۰ هزار واحد همراه با ریز نوسانات مثبت و منفی همراه خواهد بود و پس از پشت سر گذاشتن این محدوده، رشد جدید بازار آغاز میشود. در این میان، عواملی وجود دارد که میتوانند رشد بازار سرمایه را با مشکلاتی مواجه کنند. البته برخی از آنها در حال حاضر هم تأثیر منفی بر روی بازار داشتند و میتوان اصلاح موجود را حاصل اخبار ضد و نقیض موجود در سطح جامعه دانست.
یکی از این موارد، کاهش نرخ دلار است که در روزهای گذشته اصلاح کوچکی داشته و این اصلاح از انتشار اخبار پیرامون ازسرگیری مذاکرات برجام نشأت میگیرد. در صورتی که روند فعلی دلار ادامه یابد، باید منتظر ادامه اصلاح در بازار سرمایه هم باشیم، اما در صورت توقف اصلاح قیمت دلار، توقفِ اصلاحِ بورس نیز غیرقابل پیشبینی نیست. دیگر موردِ تاثیرگذار بر روی روندِ بورس، نرخ بهره بین بانکی است که در حال حاضر در قیمتهای پایینی قرار دارد. در صورتی که دولت ابراهیم رییسی برافزایش نرخ بهره بین بانکی همت گمارد، بار دیگر جوی منفی علیه بازار سرمایه شکل خواهد گرفت. در صورتی هم که نرخ بهره بین بانکی با تغییر چشمگیری مواجه نشود، تهدیدی از این سمت متوجه بورس نخواهد بود.
دیگر عامل تاثیرگذار بر روی بورس، قیمتگذاری دستوری کالاهایی مانند سیمان، فلزات اساسی و خودرو است که میتواند شرایط بازار سرمایه را دچار التهاب کند. کاهش قیمت سیمان و میلگرد، تأثیرات منفی بر بورس خواهد داشت. در این میان، سهامداران باید از سرمایهگذاری در سهامِ حبابی خودداری کرده و به سمت سهمهایی بروند که P/E حداقل زیر ۲۰ دارند. در حال حاضر، ۵۰ درصد بازار جذابیت خاصی برای سرمایهگذاری ندارد که اکثر آنها را سهام کوچک تشکیل میدهد و دارای حباب شده و نیازمند اصلاح هستند. در این شرایط، سهام بنیادی با P/E زیر ۱۰، مستعد رشد خوبی هستند. سهامِ گروههای پتروشیمی، فرآوردههای نفتی و فلزات اساسی میتوانند سودهای خوبی را نصیب سهامدارانشان کنند. در صورتی هم که عرضه خودرو در بورس کالا به وقوع بپیوندد، گروه خودرویی نیز میتواند رشد خوبی را تا پایان سال در پیش داشته باشد.