هجوم شاهین
چند نکته درباره توفان «شاهین»/ ورود این توفان به ایران کم‌سابقه است توفان شاهین از مرزهای شرقی وارد ایران شده، خسارت‌های احتمالی توفان سبب تعطیلی برخی شهرها و تخلیه برخی روستاها در استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان شده است. به گزارش خبرآنلاین، همان طور که پیش‌بینی‌ها از حرکت توفان «گلاب» در اقیانوس هند به سمت دریای عمان و مرزهای شرقی کشور خبر می‌داد حالا این توفان حاره‌ای با نام جدید خود یعنی «شاهین» وارد آسمان ایران شده است؛ توفانی که سبب شد هواشناسی بالاترین سطح هشدار خود، یعنی هشدار قرمز را به برخی استان‌ها اعلام کند. در این باره صادق ضیاییان، مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی به خبرآنلاین می‌گوید: «انتظار داشتیم امروز توفان چرخنده «شاهین» از سیستان و بلوچستان وارد کشور شود، همین‌طور هم شد و الان این توفان دارد روی دریای عمان فعالیت می‌کند و تا شرق استان هرمزگان هم پیش خواهد رفت. این توفان امروز و فردا روی سواحل مکران تا شرق هرمزگان به فعالیت خودش ادامه می‌دهد.» در همین باره محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان به ایرنا گفته که «هم‌اینک چرخند حاره‌ای شاهین در حوالی مدار ۲۴ درجه شمالی و ۶۱ درجه شرقی قرار دارد و با سرعت جابه‌جایی ۱۱ کیلومتر بر ساعت به سمت غرب در حرکت است. ابرهای این چرخند در جهت شمال تا شعاع حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ کیلومتر و در جهت غرب تا شعاع حدود ۴۰۰ کیلومتر از چشم توفان توسعه یافته که خیلی بعید است در مناطق دوردست بیرون از دریا تاثیرگذاری قابل توجهی داشته باشد. به طور کلی دامنه ابرناکی توفان تاکنون به حدود یکهزار و ۲۰۰ تا یکهزار و ۳۰۰ کیلومتر رسیده است.» با این وجود نگرانی‌ها از خسارت‌های احتمالی توفان شاهین سبب شده شهرهایی که در مسیر احتمالی توفان هستند، اعلام آماده‌باش کنند. با توجه به اخطار سازمان هواشناسی مبنی بر فعالیت توفان حاره‌ای «شاهین» در جنوب استان سیستان و بلوچستان بنا بر تصمیم ستاد مدیریت بحران این استان، مدارس شهرستان‌های کنارک، چابهار و دشتیاری تعطیل شدند. همچنین مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان در جمع خبرنگاران اعلام کرد: «روستاهای در معرض خطر سیلاب و بالا آمدن آب دریا در پی توفان حاره‌ای «شاهین» در شرق هرمزگان تخلیه اضطراری می‌شوند.»
مهرداد حسن‌زاده بیان کرده: «در حال حاضر ستادهای بحران شهرستان‌های جاسک و سیریک فعال شده‌اند و درحالت آماده‌باش هستند.»
از طرفی آن طور که ایسنا گزارش داده جزیره قشم به حالت آماده‌باش درآمده است؛ علیرضا نصری، فرماندار شهرستان قشم بیان کرده که «بخش‌های مختلف ستاد اعم از بخشداری و دهیاری‌ها، شهرداری‌ها، بسیج، هلال‌احمر، شبکه بهداشت و درمان و مدیریت برق برای امدادرسانی با اطمینان از در دسترس بودن منابع، تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز به ویژه در نقاط مسیر بحران در آماده‌باش کامل باشند.»
اما توفان چرخنده «شاهین» می‌تواند خسارت‌هایی بر جای بگذارد. در این باره بهلول علیجانی، استاد دانشگاه و بنیانگذار اقلیم‌شناسی سینوپتیک در ایران در گفت‌وگویی با خبرآنلاین معتقد است این قبیل توفان‌ها در خلیج بنگال و مکزیک بیشترین فراوانی را دارند و می‌توانند خسارت‌های زیادی ایجاد کنند.
همچنین ضیاییان به خبرآنلاین می‌گوید: «در اثر فعالیت این سیستم در سواحل سیستان و بلوچستان و شرق استان هرمزگان ممکن است بارش‌های سنگینی ایجاد و با افزایش ارتفاع موج و بارندگی سنگین آبگرفتگی معابر و بالا آمدن آب دریا در کنار سواحل می‌تواند خسارت سنگینی وارد شود. امواج و باد شدید می‌تواند به تاسیسات خسارت‌های مختلف وارد کند و همچنین سبب شکسته شدن درختان و سازه‌های موقت شود.»
او ادامه می‌دهد: «پدیده‌هایی که ناشی از توفان «شاهین» خواهیم داشت افزایش ارتفاع موج در ساحل بین سه تا چهار متر و دور از ساحل شش تا هفت متر است. وزش بادهای بیش از ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت دور از ساحل ممکن است اتفاق بیفتد و در کنار ساحل چیزی حدود ۸۰ کیلومتر سرعت باد خواهد بود.»
برای جلوگیری از ایجاد حادثه در چنین شرایطی رعایت برخی نکات ایمنی ضرورت دارد. دراین خصوص الله‌بخش ریگی، دبیر توسعه هواشناسی کاربردی سیستان و بلوچستان به ایسنا گفته «توصیه می‌شود مردم برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی توفان به هیچ عنوان برای عکاسی یا تفرج به سواحل نزدیک نشوند چرا که در حال حاضر بهترین اقدام در خانه ماندن است. همچنان بر عدم فعالیت‌های دریایی اصرار داریم و توصیه می‌کنیم تا اطلاع ثانوی هیچ فعالیت دریایی در جنوب استان انجام نشود. مردم از سازه‌های غیرایمن فاصله بگیرند و در صورت سکونت در این سازه‌ها، حتما محل اسکان خود را تغییر بدهند و به جای امن بروند. افرادی که بنابر ملاحظات شغلی خود هنوز در نزدیکی بنادر قرار دارند، به مکان‌های امن‌تر منتقل شوند. اگر شرایط انتقال به جای امن فراهم نیست، به هوش باشند و در صورت افزایش شدت پدیده‌های مخاطره‌آمیز فورا منطقه خطر را ترک کنند.»
آن طور که به‌نظر می‌رسد این توفان کم‌سابقه است و کمتر پیش می‌آید که توفان‌های حاره‌ای اقیانوس هند به سمت ایران تغییر مسیر بدهند. در همین باره علیجانی به خبرآنلاین می‌گوید: «سیستم‌هایی که به کشور ما وارد می‌شوند و سبب باران یا هر پدیده دیگر می‌شوند معمولا از غرب وارد می‌شود مخصوصا در دوره سرد سال، اما در دوره گرم سال بعضی وقت‌ها در منطقه حاره هم فعالیت‌هایی انجام می‌شود که به آن توفان می‌گویند.»
او ادامه می‌دهد: «در منطقه اقیانوس هند این توفان‌ها معمولا وجود دارند و بیشتر سمت بنگلادش یا پاکستان می‌روند، اما گاهی این پدیده سمت کشور ما هم می‌آید، سال‌ها قبل هم توفان‌هایی داشتیم که باران‌های شدیدی در جنوب شرقی ایران ایجاد کردند اما احتمال آمدن این قبیل توفان‌ها خیلی کم است. طوری که گاهی می‌گویند هر ۱۰۰ یا ۸۰ سال یک بار می‌آید. البته منظور این نیست که برای این توفان‌ها باید ۱۰۰ سال صبر کرد بلکه احتمال وقوع آنها این گونه است. توفان شاهین هم که آمده از سوی اقیانوس هند است. چرایی این مساله در مسیری است که توفان‌ها طی می‌کنند. اگر مسیر توفان از روی دریا باشد مشخصا باران شدید ایجاد خواهد کرد اما اگر به هر دلیلی از مسیر دریا خارج و وارد خشکی شوند توفان گرد و غبار ایجاد می‌کند. چرا که قدرت زیادی هم دارند.»
علیجانی درخصوص اینکه آیا تغییرات اقلیمی سبب شده توفان حاره‌ای اقیانوس هند به سمت ایران حرکت کند، بیان می‌کند: «تغییرات اقلیمی دلیل حرکت این توفان به سمت ایران نیست. هر از چند سالی ممکن است این پدیده رخ دهد و منجر به ایجاد بارندگی‌های شدیدی شود، البته تغییرات اقلیمی می‌تواند اثرگذار باشد. از نظر تغییرات اقلیمی می‌شود گفت که به هر صورت این توفان‌ها روی دریا درست می‌شوند اما اگر بارندگی نداشته باشد یعنی هوا گرم شده و آن کمربند همگرایی که باعث تولید این سامانه‌ها می‌شود به سمت شمال جابه‌جا شده است. البته باید بیشتر بررسی شود.»
همچنین ضیاییان بیان می‌کند: «این قبیل توفان‌ها هرچند وقت یک بار می‌آید، توفان شاهین در ادامه توفان گلاب است که از خلیج بنگال به‌سمت هندوستان رفت و از خشکی مجدد به اقیانوس هند وارد شد و به دریای عرب رسید و الان روی دریای عمان فعالیت دارد که از دیروز به نام شاهین شناخته می‌شود.»
توفان شاهین ۱۳ مصدوم بر جای گذاشت
سخنگوی سازمان اورژانس کشور با بیان اینکه بر اثر توفان در سیستان و بلوچستان ۱۳ نفر تا ساعت ۲۰ شنبه مصدوم شدند، گفت: مصدومان بر اثر سقوط از ارتفاع دچار تروما شدند.
