جولان گرانی لوازم خانگی پس از ممنوعیت

تعادل |

موج گرانی مدتی است به بازار لوازم خانگی سرایت کرده است؛ به‌طوری‌که که رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی گفته بود شنیده‌ها حاکی از این است که شرکت‌ها می‌خواهند پنج درصد محصولات خود را گران کنند و در روزهای اخیر هم گزارش‌هایی از افزایش قیمت برخی شرکت‌ها منتشر شده، اما دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی طی روزهای گذشته در اظهاراتی گفته بود که طی دو ماه گذشته درخواستی برای افزایش قیمت به این انجمن ارسال نشده است. بر این اساس و با توجه به اظهارات اخیر یکی از معاونان وزارت صمت که تاکید کرد افزایش قیمت لوازم خانگی، بدون مجوز وزارتخانه بوده و غیرقانونی است، به نظر می‌رسد افزایش قیمت لوازم خانگی خودسرانه بوده است. به گفته فعالان این حوزه، طی دو هفته اخیر به دلیل حکم رهبری مبنی بر ممنوعیت واردات لوازم خانگی کره‌ای، یک جو روانی در بخش تولید و البته در بخش توزیع و اصناف ایجاد شده که منجر به افزایش خودسرانه برخی قیمت‌ها شده است. در همین حال، رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تهران با اشاره به افزایش قیمت اخیر از سوی برخی تولیدکنندگان، از سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان خواست که تولید‌کنندگان لیست سه ستونه قیمت، شامل قیمت درب کارخانه، عمده فروشی و قیمت مصرف‌کننده را به سازمان حمایت ارایه و این لیست در سامانه ۱۲۴ بارگذاری شود. با این حال، شرط افزایش قیمت، رشد بالای ۵ درصدی مولفه‌های تولید عنوان شده که هنوز مستنداتی به سازمان حمایت ارسال نشده است. 

     افزایش قیمت‌ها غیرقانونی است

چندی پیش عده‌ای از تولیدکننده لوازم‌خانگی به رهبری نامه نوشتند که جلوی واردات لوازم خانگی از کره جنوبی گرفته شود. در پی ارسال این نامه به رهبری و درخواست برای ممانعت از واردات لوازم‌خانگی، ایشان نیز خطاب به رییس‌جمهور، دستور دادند جلوی واردات لوازم‌خانگی کره‌ای گرفته شود. غلامحسین اسماعیلی رییس‌ دفتر رییس‌جمهوری‌ هم دستور رییس‌جمهور در این خصوص را به وزرای اقتصاد و صمت، ابلاغ کرد. اگر چه اعلام این ممنوعیت اهرمی برای حمایت از تولید داخل است اما در یک هفته گذشته، ۱۶ تولیدکننده لوازم خانگی اقدام به افزایش قیمت محصولات خود کرده‌اند؛ به گونه‌ای که شائبه‌ای مبنی بر سهم خواهی تولیدکنندگان داخلی از بازار، ایجاد شده است. اقدام به افزایش قیمت یکی از همان بزنگاه‌هایی است که لازم است دولت نقش تنظیم‌گری خود را با قوت و قدرت ایفا کند. البته فاطمی امین، وزیر صمت طی روزهای گذشته در اظهارنظری صریح با تاکید بر لزوم رعایت حقوق مصرف‌کنندگان از سوی تولیدکنندگان لوازم خانگی، وعده داده که افزایش قیمت لوازم خانگی به‌صورت ویژه بررسی و پیگیری خواهد شد. فاطمی امین همچنین گفته بود که در اینجا دو موضوع مطرح است؛ یکی گرانفروشی یکی گرانی، گاهی به‌خاطر افزایش قیمت مواد اولیه تغییر قیمت می‌دهند گاهی هم گرانفروشی که اگر این صنایع اقدام به گرانفروشی کرده باشند باید سریعاً نسبت به اصلاح قیمت اقدام کنند. به گفته وزیر صمت، اگر بحث گرانی قطعات و مواد اولیه مصرفی باشد باید موضوع بررسی و پیگیری شود و سعی کنیم مواد اولیه را با قیمت پایین‌تری به دست این تولیدکنندگان برسانیم.

کیوان گردان، مدیرکل دفتر صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صمت هم گفته بود که برخی شرکت‌ها افزایش قیمت چهار تا پنج درصدی داشته‌اند که تذکر لازم به آنها داده شد. هرگونه افزایش قیمت در سطح عرضه لوازم خانگی، قبل از بررسی کارشناسی از سوی وزارت صمت و صدور اجازه برای افزایش قیمت، غیرقانونی است و با متخلفان برخورد می‌شود. وی تاکید کرد: وزارت صمت هنوز هیچ اجازه‌ای برای افزایش قیمت صادر نکرده و افزایش قیمت‌های اعمال شده در حال حاضر غیرقانونی است.

     شرط افزایش قیمت لوازم خانگی

در این رابطه عباس هاشمی، دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در گفت‌وگو با «مهر»، اظهار کرد: افزایش قیمت لوازم خانگی فرآیند مشخصی دارد؛ تولیدکنندگان باید مولفه‌های تولید همچون قیمت مواد اولیه، دستمزد و… را همراه با درخواست افزایش قیمت به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ارسال کنند و در نهایت سازمان حمایت مستندات را در سامانه ۱۲۴ ثبت می‌کند یا اینکه این مستندات به انجمن ارسال می‌شود و انجمن فرآیند افزایش قیمت را از سامان حمایت پیگیری می‌کند. بنابه اظهارات او، ممکن است نرخ ارز، قیمت‌های جهانی و سایر عوامل تولید در قیمت کالا تأثیر گذاشته باشد که سازمان حمایت آنها را بررسی می‌کند. به هر حال اگر خارج از این فرآیند افزایش قیمتی رخ دهد یا مستندات در سامانه ۱۲۴ ثبت نشود، قیمت جدید وجاهت ندارد. هاشمی ادامه داد: طی دو ماه اخیر اعضای انجمن درخواستی برای افزایش قیمت دریافت نکرده‌اند و فقط به صورت مختصر برای چند محصول جدید که سابقه ثبت قیمت در سامانه ۱۲۴ را نداشتند، نرخ ثبت شده است.

    اصناف جوگیر شده‌اند!

هاشمی همچنین عنوان کرده که طی دو هفته اخیر به دلیل حکم رهبری مبنی بر ممنوعیت واردات لوازم خانگی کره‌ای، یک جو روانی در بخش تولید و البته در بخش توزیع و اصناف ایجاد شد که شاید همین جو روانی انگیزه‌ای برای افزایش خودسرانه برخی قیمت‌ها بوده باشد. وی تاکید کرد: افزایش قیمت به صورت لحظه به لحظه نیست و به‌طور کلی اگر مولفه‌های تولید بالای ۵ درصد افزایش داشته باشند، تولیدکننده می‌تواند درخواست افزایش قیمت دهد. دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی تصریح کرد: اگر واحد تولیدی حتی یک محصول خود را در سامانه ۱۲۴ ثبت نکرده باشد و فقط یک شاکی داشته باشد، تخلف محسوب می‌شود.

      درخواست فروشندگان لوازم خانگی از سازمان حمایت

در همین حال، رییس اتحادیه تولید‌کنندگان و فروشندگان لوازم خانگی در گفت‌وگو با «فارس»، درباره وضعیت فعلی بازار لوازم خانگی و تاثیر افزایش قیمت لوازم خانگی بر بازار، اظهار کرد: با توجه به تورم و کاهش شدید قدرت خرید، بازار لوازم خانگی در رکود شدیدی به سر می‌برد و خریداران لوازم خانگی در صورتی اقدام به خرید می‌کنند که کالای قبلی آنها اصلا قابلیت استفاده نداشته و مجبور به خرید باشند.

اکبر پازوکی با بیان اینکه قیمت لوازم خانگی طی چند سال اخیر بسیار افزایش یافته است، افزود: در گذشته برخی از اقشار بعد از چند سال استفاده از کالای لوازم خانگی خود برای تنوع در مصرف آن را عوض می‌کردند اما با توجه به اینکه طی 4 سال گذشته کالای لوازم خانگی بین 10 تا 40 برابر گران‌تر شده است دیگر هیچ کس برای ایجاد تنوع لوازم خانگی خود را تغییر نمی‌دهد. او درباره افزایش قیمت برخی برندهای لوازم خانگی در روزهای گذشته، گفت: اگرچه برخی افزایش‌دهندگان قیمت لوازم خانگی از بین برندهای مطرح هستند اما اغلب آنها در بازار تاثیرگذار نیستند.

او افزود: به عقیده من افزایش قیمت لوازم خانگی توسط تولید‌کنندگان در شرایط رکود حاکم بر بازار خودزنی است و 100 درصد رکود در بازار را افزایش می‌دهد. به گفته پازوکی، برخی تولید‌کنندگان تصور می‌کنند که با این کار می‌توانند به بازار شوک وارد کنند و بازار را از رکود خارج کنند در حالی که وقتی مردم قدرت خرید ندارند با افزایش قیمت‌ها رکود بیشتری بر بازار حاکم می‌شود. او با بیان اینکه رکود 80 درصدی بر صنف فروشندگان لوازم خانگی حاکم است، گفت: نمی‌دانم چرا هیچ نظارتی بر قیمت‌ها نمی‌شود. 

رییس اتحادیه تولید‌کنندگان و فروشندگان لوازم خانگی همچنین با بیان اینکه فروشندگان هیچ نقشی در قیمت‌گذاری کالا ندارند، گفت: قانون سود فروشندگان لوازم خانگی را مشخص کرده است و برای لوازم خانگی درشت سود تعیین شده 5 درصد است بنابراین فروشندگان حتی یک درصد گران‌تر از سود تعیین شده نمی‌توانند کالای خود را بفروش برسانند. پازوکی با بیان اینکه قیمت کالای لوازم خانگی را کارخانه تعیین می‌کند، گفت: براساس قانون فروشنده مکلف است براساس سود مشخص کالا را به فروش برساند که با توجه به رکود حاکم بربازار فروشندگان کالا را با کمتر از 5 درصد سود می‌فروشند.

اکبر پازوکی با بیان اینکه در هفته‌های گذشته برخی از شرکت‌های لوازم خانگی، محصولات خود از جمله اجاق گاز، یخچال و فریزر، ماشین لباسشویی و غیره را بین ۵ تا ۱۰ درصد گران کردند، به «ایسنا» گفته است: البته تولیدکنندگان برای افزایش قیمت باید از طریق سازمان حمایت اقدام کنند و قیمت جدید باید از سوی این سازمان اعلام شود. این در حالی است که به گفته وی در چهار سال گذشته سازمان حمایت قیمت‌های دقیق را روی سامانه ۱۲۴ بارگذاری نکرده است. رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با بیان اینکه تولید‌کنندگان باید لیست سه ستونه قیمت، شامل قیمت درب کارخانه، عمده فروشی و قیمت مصرف‌کننده را به سازمان حمایت ارایه و این لیست در سامانه ۱۲۴ بارگذاری شود، تصریح کرد: در چهار سال گذشته این اتفاق نیفتاده، اما ما از سازمان درخواست داریم که این اقدام انجام شود. پازوکی درباره دلیل این درخواست، گفت: وقتی گرانفروشی می‌شود، در سطح عرضه با خرده‌فروشان برخورد می‌شود و معمولاً این طور برداشت می‌شود که مغازه‌داران گران‌فروشی می‌کنند. بنابراین ما برای شفاف‌سازی خواستار ارایه لیست قیمت‌ها هستیم. از طرف دیگر، بدون لیست قیمت، مصرف‌کننده هم برای خرید کالای مورد نیاز خود سردرگم است.