مناطق آزاد از رسالت اصلی خود باز مانده‌اند

محمد لاهوتی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در تحلیلی نوشت: مناطق آزاد ما به درگاه واردات کالای غیررسمی یا کالاهایی که اجازه واردات رسمی ندارند و از تعرفه بالایی برخوردارند، شده‌اند. به گزارش پایگاه خبری اتاق تهران، لاهوتی عنوان کرده: گزارش‌های مختلف حاکی از این است که در اکثر سال‌های مورد بررسی (1392 الی 1399) تراز تجاری در مناطق آزاد منفی بوده است و این مناطق سهم چشمگیر و تاثیرگذاری در تولید ناخالص داخلی کشور ایفا نمی‌کنند.

بنابه اظهارات این فعال بخش خصوصی، دستگاه‌های اجرایی و متولی خودشان معتقدند که مناطق آزاد نتوانسته به آن وظیفه ذاتی و تاثیرگذاری خودش در سطح ایران عمل کند یا به درستی ماموریتش را ایفا کند. معمولا در کشورهایی که اقتصادهای بسته دارند و واردات و صادرات دچار تصمیم‌گیری‌های لحظه‌ای و ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های آنی می‌شود، مناطق آزاد به کمک تولید و صادرات آن کشور می‌روند. با این هدف که از مشکلات و معضلات سرزمین اصلی فاصله بگیرند و براساس قوانین بین‌المللی یا نزدیک به قوانین بین‌المللی بتوانند تولید و صادرات داشته باشند. همچنین به این شکل، موضوع تعرفه‌های وارداتی و هزینه‌های ارزش افزوده برای آنها تحمیل نشود و از شرایط برابر با کشورهایی که اقتصاد آزاد دارند، تبعیت و بتوانند در عرصه تولید و صادرات با فراق‌بال کار کنند.

لاهوتی در ادامه گفته است: بعد متعاقب آن، حضور بانک‌های خارجی در مناطق ویژه و مناطق آزاد می‌تواند کمک‌کننده و تسهیل‌گر تجارت باشد که متاسفانه وقتی ما عملکرد مناطق را نگاه می‌کنیم، نمی‌توان گفت به صورت صد درصد اما درصد بسیار زیادی از وظایف خودشان را اجرایی نکردند و بعضا مشاهده می‌شود که مناطق آزاد ما به درگاه واردات کالای غیررسمی یا کالاهایی که اجازه واردات رسمی ندارند و از تعرفه بالایی برخوردارند، تبدیل شده‌اند. بیشتر تبدیل به تفرجگاه‌هایی شده‌اند که مردم برای تفریح و گردشگری به آنجا مراجعه و کالاهای مصرفی خودشان را خریداری می‌کنند و به نوعی کالای همراه مسافر تبدیل به یک درگاه وارداتی مجدد شده است.

او همچنین در تحلیل خود آورده است: بخش‌هایی که در قالب بخش‌های صنعتی برای مناطق آزاد دیده شده، زیرساخت‌های لازم را برای اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌های اقتصادی متناسب با درخواست‌های واحدهای تولیدی نداشته است. موضوع حضور گمرک که اخیرا در مناطق ویژه مجددا اعمال شده، ثبت سفارش همه اینها با آن ماموریت اصلی این مناطق در تضاد است. البته این حق را هم باید بدهیم که دولت هم به دلیل جلوگیری از یکسری سوءاستفاده‌ها مجبور شده به سیاست‌های جدیدی رو بیاورد، مثل همین دو موردی که به آن اشاره کردم. ولی در مجموع مناطق آزاد از آن رسالت خود باز مانده‌اند و به همین جهت بوده که نتوانسته‌اند تاثیرگذاری قابل توجه و مورد انتظار را برآورده کنند.