سبقت بورس از بازارهای رقیب

گروه بازار سرمایه|

اولین فصل پاییز نیز به پایان رسید و بازار سهام در این ماه عملکرد نسبتاً معقولی داشت و رشد 6/3 درصدی را در کارنامه به ثبت رساند و صدرنشین بازارهای رقیب شد اما به علت کاهش قیمت اغلب سهام موجود شاخص هم‌وزن حدود 4/4 درصد کاهش یافت. بازارهای موازی نیز روند اصلاحی داشتند و دلار در بازار آزاد با 6/0 درصد و سکه با 5/1 درصد افت کار خود را به پایان رساندند.

باگذشت یک ماه دیگر هنوز هم رکود بازار ادامه دارد. تقریباً از زمانی که بودجه به مجلس ارسال شد موضوع کسری بودجه توجه فعالین بازار را به خود جلب کرده بود و اغلب کارشناسان بر این عقیده بودند که با توجه به اعداد و ارقام بورس رکودی باقی نمی‌ماند و امکان ندارد که این کسری بودجه دلار در محدوده 24 هزارتومانی باقی بماند. درست است بورس روند نزولی به خود گرفته اما؛ این روزها دلار تا محدوده 28 هزار و 750 تومان رسیده است و طی روز گذشته در محدود 27 و 600 تومان معامله می‌شد. با توجه به تاریک بودن آینده در حوزه‌های کسری بودجه و مذاکرات دیگر نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از بورس داشت و تنها باید منتظر ماند. 

باوجود وضعیت بدی اقتصادی بازارهای رقیب بورس نیز نتوانستند رشد مطلوبی داشته باشند و به‌طور خلاصه باید گفت که مهرماه، ماه افت سود سرمایه‌گذاری بوده است. 

در حال حاضر بورس در حالی به استقبال آغاز معاملات در آبان ماه می‌رود که شاخص هم‌وزن در طول یک ‌ماه اخیر نه‌تنها نتوانسته پا به‌پای شاخص کل رشد کند، بلکه با افتی ۳۹/ ۴‌درصدی نیز روبرو شده است. علی‌رغم همسویی اغلب نمادهای بزرگ با تحولات بازارهای جهانی و برخی امتیازهای داخلی نظیر بهبود فرمول نرخ‌‌‌گذاری پالایشی‌‌ها، نمادهای کوچک بازار که اغلب هم از تغییرات قیمت‌های داخلی محصولات و کالاها اثر می‌‌پذیرند، نتوانسته‌اند با اقبال فعالان بازار سرمایه همراه شوند. بر این اساس اگر بخواهیم وضعیت شاخص کل هم‌وزن را در یک‌ماه گذشته تحلیل کنیم باید بگوییم که بیشتر نمادهای بازار (از حیث تعداد) در محدوده منفی معامله‌شده‌اند چرا‌که حذف اثر وزن نمادها در کل ارزش بازار سبب شده تا میانگین حسابی قیمت‌ها در طول این‌ ماه حدود ۸‌درصد کمتر از میانگین وزنی باشد. مقایسه تحرکات شاخص کل و هم‌وزن اما نکته دیگری نیز در خود دارد. در شرایطی که طی‌ ماه ششم سال‌جاری شاخص کل عقب‌گردی ۵/۸درصدی را شاهد بود، در طول این‌ماه بازار دست‌کم در نمادهای بزرگ توانسته بخشی از افت ‌ماه قبل را جبران کند. این در حالی است که به‌طور تقریبی افت شاخص هم‌وزن در مهرماه نیز به‌مانند شهریور بوده است، ازاین‌رو می‌توان گفت که نمادهای کوچک بازار در طول دو‌ماه در حدود ۹‌درصد از بهای خود را ازدست‌داده‌اند.

     نگاهی به معاملات ماه مهر

در ماه مهر طی 18 روز معاملاتی تعداد 111 میلیارد و 682 میلیون انواع اوراق بهادار به ارزش 1003 هزار و 650 میلیارد رالم در بیش از 13 میلیون و 850 هزار و 804 دفعه مورد معامله قرار گرفت که به ترتیب 53.74، 50.73 و 53.88 درصد افت را نسبت به ماه قبل خود یعنی شهریور تجربه کردند. این در حالی است که تعداد 15 میلیارد و 850 میلیون واحد از صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس تهران به ارزش کل بیش از 249 هزار و 131 میلیارد رالد نیز در هفته گذشته مورد معامله قرار گرفت که به ترتیب با 24.24 و 38.74 درصد افت همراه شدند.

شاخص بورس در پایان معاملات ماه منتهی به 30 مهر امسال با 49 هزار و 921 واحد افزایش، معادل 3.60 درصد رشد کرد و به رقم یک‌میلیون و 436 هزار و 372 واحد رسید و شاخص کل هم‌وزن نیز با 18 هزار و 235 واحد کاهش معادل 4.39 درصد افت کرد و رقم 397 هزار و 264 واحد را به نمایش گذاشت.

شاخص بازار اول هم در این مدت با 53 هزار و 829 واحد افزایش به رقم 1078 هزار و 354 واحد و شاخص بازار دوم با 46 هزار و 950 واحد رشد به عدد 2 میلیون و 811 هزار و 785 واحد رسیدند که به‌این‌ترتیب در ماه گذشته شاخص بازار اول با 5.25 درصد افزایش و شاخص بازار دوم با 1.70 درصد رشد همراه شدند.

بر اساس آمارها میانگین ارزش معاملات روزانه طی اولین ماه پاییز در حدود 3848 میلیارد تومان رسیده این موضوع در حالی است که معاملات روزانه ماه شهریورماه به 6400 میلیارد تومان بوده؛ مقایسه این دو عدد نشان می‌دهد که بازار افتی در حدود45 درصد را یک ماه متحمل شده است. 

از سویی دیگر مشارکت سرمایه‌‌گذاران حقیقی در زمین خرید سهام نیز ۳/۲درصد کاهش داشته که بخشی از این کاهش از جانب رشد مشارکت حقوقی‌‌ها (۵/ ۸درصد افزایش) جبران شده است. البته در طول این‌ماه مشارکت سرمایه‌گذاران حقیقی درفروش ۲/۸۳ و مشارکت سرمایه‌گذاران حقوقی درفروش ۸/۱۶‌درصد بوده است. بر این اساس مشارکت حقیقی‌‌ها درفروش نسبت به ماه قبل ۳/۱‌درصد کاهش و مشارکت حقوقی‌‌ها ۸/۶‌ درصد افزایش داشته است. البته رشد سه گروه «شیمیایی»، «منسوجات» و «آب، برق و گاز» را نباید طی این ماه نادیده گرفت. در این مدت گروه شیمیایی با ۴/۱۱‌درصد افزایش صدرنشین بود، گروه‌های بعدی نیز به ترتیب با ۱/۱۰ و ۸/۹ درصد افزایش در رتبه‌های بعدی بودند. در مقابل این گروه‌ها نیز سه گروه «دباغی»، «انتشار، چاپ و تکثیر» و «استخراج سایر معادن» به ترتیب با ثبت افت ۳/۱۸، ۲/۱۷ و ۱/۱۷ درصد بیشترین کاهش شاخص صنعت را داشتند.

نباید فراموش کرد که حقیقی‌ها نیز فروش قوی داشتند و در اکثر اوقات اولین صف فروش متعلق به این گروه بود. گروه بانک و خودرو با وضعیت معقول خود جز لیست فروش حقیقی‌ها بودند. بر همین اساس طی معاملات اولین ماه پاییز شاهد فروش 714 میلیارد و 858 میلیون تومانی سهامداران خرد در زیرمجموعه‌های گروه بانک و موسسات اعتباری بودیم. خودرویی‌‌‌ها نیز که همچنان از قیمت‌‌گذاری دستوری ضربه می‌‌‌خورند شرایط مشابهی را تجربه کردند و معاملات مهرماه را با خروج 356 میلیارد و 585 میلیون تومانی سرمایه‌های حقیقی از زیرمجموعه‌های خود پشت سر گذاشتند. گروه پالایشی‌ها نیز طی ماه اخیر صف‌های زیادی تجربه کرد و انتقال سهامی به ارزش 346 میلیارد و 381 میلیون تومان در آن رخ داد که با توجه به تخفیف در خوراک دریافتی نتوانست نظر سهامداران جلب کند. اما در میان تمامی این‌ها لاستیک‌سازان با افرایش درآمد و هزینه مواجه شدند و بر همین اساس طی معاملات ماه مذکور شاهد جابه‌جایی 9 میلیارد و 51 میلیون تومان سهم بودند؛ اغلب حقیقی‌ها در صف خرید این گروه بودند. مجوز افزایش قیمت مصوب لاستیک از سوی این شرکت‌ها مهم‌ترین محرک ورود سهامداران خرد بود. بر اساس اطلاعیه‌های منتشرشده روی سامانه کدال از سوی شرکت‌های مذکور نرخ مصوب جدید تایر بین 30 تا 40‌درصد افزایش‌یافته و برای هر حلقه تایر به 70 تا 74 هزار تومان افزایش خواهد یافت. موضوعی که می‌تواند به رشد درآمد شرکت‌های مذکور بینجامد که خود عامل حمایتی از سودآوری شرکت‌های این گروه محسوب می‌شود؛ بااین‌حال نمی‌‌‌توان از افزایش هزینه این شرکت‌ها به‌موجب رشد نرخ‌های جهانی غافل شد. قیمت لاستیک مصنوعی در شهریور نسبت به بهار نزدیک به 20‌درصدی را افزایش داشته است. قیمت دوده نیز در همین بازه رشد نزدیک به 10‌درصدی را به ثبت رسانده است که حاکی از افزایش هزینه‌های تولید در این صنعت است و باید دید آیا افزایش 30 تا 40‌درصدی قیمت تایر می‌تواند رشد هزینه‌‌‌ تولید لاستیک‌سازان را پوشش دهد یا خیر. ضمن آنکه روز چهارشنبه رییس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان با اعلام اینکه اعمال درصد افزایش قیمت یکسان برای محصولات شرکت‌های تولیدکننده انواع تایر سبک و سنگین از سوی انجمن منتفی شده از تولیدکنندگان تایر خواست تا ظرف ۴۸ساعت مستندات ارایه کنند. موضوعی که باید موردتوجه بورس‌بازان قرار گیرد.