بازار سهام
بورس کالا تنظیم بازار نیست
محمد حسنی سعدی، سخنگوی بورس کالای ایران به کارکردهای بورس کالا اشاره کرد و گفت: در نظام اقتصادی اگر بخواهیم از کارکرد واقعی بورس کالا استفاده کنیم، باید نکاتی را به عنوان پیشفرض بپذیریم که یکی از مهمترین این نکات، پذیرش نظام بازار است. وی افزود: بعضاً مشاهده میشود که به بورس کالا صرفاً به عنوان عامل تنظیم بازار و بستری برای کاهش قیمت کالاها نگاه میشود اما این تفکری اشتباه است و اینگونه تصورات گاها در میان مسوولان به ایجاد مشکل و دردسر در بازارهای کالایی منجر شده که البته این نگاه عموماً به گذشته مربوط است. حسنی سعدی تأکید میکند که بورس کالا، صرفاً میتواند عامل کشف قیمت عادلانه و واقعی کالاها در تقابل عرضه و تقاضا باشد و این مساله از مهمترین کارکردهای بورس کالا قلمداد میشود. وی ادامه داد: ارتقای شفافیت، حذف برخی واسطههای غیرضروری و امکان تخصیص بهینه کالا به تولیدکنندگان صنایع پاییندستی و مصرفکنندگان واقعی و درنهایت امکان برنامهریزی تولید از دیگر کارکردهای مهم بورس کالا محسوب میشود. به عبارت بهتر بورس کالا این امکان را به تولیدکنندگان صنایع پاییندستی میدهد که بتوانند بر روی مواد اولیه خود و تأمین آن در بلندمدت برنامهریزی داشته باشند. سخنگوی بورس کالا در پاسخ به این سوال که آیا عرضه محصولات در این بورس میتواند به درجهبندی و استانداردسازی کالاها نیز کمک کند؟ گفت: در بورسهای کالایی دنیا چه آنهایی که بهصورت فیزیکی کار میکنند و چه آنهایی که بر روی اوراق بهادار فعال هستند، کامودیتیها مورد معامله قرار میگیرند لذا کالاهایی که جنبه مصرفی داشته یا همگن نبوده و قابل استانداردسازی نیستند امکان عرضه در بورسهای کالایی را ندارند. ازاینرو در پاسخ به این سوال باید گفت، پذیرش محصولات در بورس کالا میتواند به استانداردپذیری و ارتقای استاندارد کالاها منجر شود چنانچه در برخی محصولات کشاورزی نیز این موضوع عملیاتی شد.او ادامه داد: برای مثال برخی کالاها مانند محصولات پتروشیمی و مقاطع فولادی، استانداردها و آنالیزهای مشخصی دارند اما کیفیت محصولات کشاورزی متغیر است و بورس کالا میتواند از طریق پذیرش یک کالا با یک استاندارد مشخص، امکان پایش سایر کالاها را مطابق استاندارد مربوطه فراهم آورد. او به ارتقای جایگاه بورس کالا در نزد سیاستگذاران اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: خوشبختانه با توجه به تجربیات و اقدامات انجامشده طی سالهای اخیر، امروز رویکردها به بورس کالا در میان مسوولان مثبتشده است و اگر برخی تلقیهای اشتباه را کنار بگذاریم درمجموع اقبال به بورس کالا و استفاده از کارایی و کارکرد آن در جهت شفافیت اقتصادی یک بحث کاملاً پذیرفتهشده است. حسنی سعدی در خاتمه تأکید کرد: در دولت جدید اقبال بینظیری به بورس کالا و کارکرد آن در اقتصاد وجود دارد و تاکنون جلسات بسیار مفیدی میان مسوولان دولتی و بورس کالا برگزارشده و امیدواریم به زودی شاهد اتفاقات مثبت بیشتری در حوزه شفافیت بازارهای کالایی و حمایت از تولید از طریق بستر بورس کالا باشیم.
شاهد کمکاریها و اعمال مجرمانه در بورس بودهایم
غلامرضا مرحبا، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس به آخرین جلسات و مصوبات در کمیسیون اقتصادی مجلس اشاره کرد و گفت: کمیسیون اقتصادی مجلس در روز یکشنبه گذشته میزبان محسن رضایی، معاون اقتصادی رییسجمهور بود. این جلسه بهخوبی برگزار شد و گزارش آن در رسانهها و جراید منتشر شد. وی افزود: در این جلسه قرار بر این شد تا این دیدارها مستمر ادامه داشته باشد و هماهنگیها بین این کمیسیون و معاونت اقتصادی دولت انجام بگیرد. دکتر رضایی به برنامههایی که در دولت در دست بررسی است اشاره داشتند ازجمله مباحث انرژی، نقدینگی، کنترل بازار، کنترل قیمتها، معاش مردم. مجموعههایی از برنامهها که ازاینرو زمرگی خارج شویم و با یک برنامه مدون خوبی به مصاف مشکلاتی برویم که در کشور دستبهگریبان هستیم. سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس بابیان اینکه گزارشی در خصوص تحقیق و تفحص از بازار سرمایه و بورس داشتیم، تصریح کرد: بورس میتوانست یکی از محلهای بسیار خوب و مفید و کارآمد برای اقتصاد و تأمین سرمایه شود اما دچار مشکلاتی شد. با بررسیهایی که در کمیسیون اقتصادی انجام دادیم و تحقیق و تفحصهایی که پیشنهاددهندگان این طرح مطرح کردند ما شاهد نوعی کمکاریها، ترک فعلها، کوتاهیها و اعمالی که ظاهراً مجرمانه هستند بودیم. وی افزود: البته باید در دادگاه صالحه تشخیص داده شود ولی در بررسیهای اولیه اعمالی مشاهده میشود که خلاف قانون بوده و ما اینها را احصا کردیم و گزارش آن را بهصورت مختصر تقدیم مجلس کردیم و همکاران هم عنایت ویژه داشتند و تحقیق و تفحص به تصویب رسید و به زودی پس از انجام مراحل قانونی بررسیها انجام خواهد شد. مرحبا با ابراز تأسف از اینکه در بورس اتفاقاتی افتاده که بسیار عجیب است، اشاره کرد: ازجمله یک شرکت با حدود ۲۰۰ میلیارد تومان سرمایه ثبتشده در بورس واردشده و در کمتر از سه ماه کارهای ثبتش را در بورس انجام دادند و بعد سهام این شرکت به ۳۲۰۰ میلیارد تومان فروختهشده درحالی که این شرکت حتی دفتر مرکزی هم در تهران ندارد. اینکه به چه ترتیب اینها وارد بورس شدند و چرا بررسیهای کافی و وافی انجامنشده؟ جای بررسی دارد چراکه بورس یکی از ویژگیهایش شفافیت است اما ما در بورسمان این را شاهد نبودیم یا شرکتهای حقوقی و شرکتهای بزرگ دقیقا قبلاً از ریزش بورس از بورس خارج شدند، سوال اینجاست اینها بر اساس چه اطلاعاتی این اقدام را انجام دادند؟