رشد بازارهای مالی با استقلال بانک مرکزی

حمید میرمعینی

رییس کل جدید بانک مرکزی تعامل با بازار سرمایه را در برنامه‌های خود دارد اما برای عملیاتی ساختن آن به یک بانک مرکزی مستقل نیاز داریم. تعامل بین بانک مرکزی و بازار سرمایه و سایر بازارهای مالی درخصوص عدم افزایش نرخ اوراق ضروری است. رییس کل بانک مرکزی به دلیل آنکه مدتی مدیریت بازار بورس را برعهده داشت، نسبت به این مساله حساس‌تر است، بنابراین تلاش می‌کند تا در تصمیمات اخذ شده نگاهی هم به بازار سرمایه اندازد. از طرف دیگر از آنجا که سیاست‌های پولی در حوزه بانکداری و ارز تحت نظر او قرار دارد، ایجاب می‌کند تا در نهایت اهداف مورد نظر بانک مرکزی را مورد توجه قرار دهد.  اظهارنظرهایی از این حیث مفید است، اما برای عملیاتی ساختن آن به یک بانک مرکزی مستقل نیاز داریم و تا به امروز استقلال بانک مرکزی علیرغم اعلام دغدغه‌ها جنبه عملی پیدا نکرده وحتی تحت تاثیر اقتضائات زمان شکل‌گیری آن زیر سوال هم رفته است.  نگاه منصفانه به این قضیه نشان از این دارد که در این دوره از دولت نمی‌توان از بانک مرکزی انتظار معجزه داشت و از آقای صالح‌آبادی توقع کرد که یک تنه تمام مسائل را حل کند زیرا بانک مرکزی یکی از بخش‌هایی است که در آن نگاه چندگانه اقتصادی کشور نقش ایفا می‌کند. شرایط موجود در کشور به شکلی است که نمی‌توان تصمیم آنچنانی گرفت و به نظر نمی‌رسد اظهارنظرهایی مانند عدم بالا بردن نرخ اوراق خیلی طولانی مدت باشد زیرا دولت حتما دچار کسری بودجه خواهد شد و برای تامین آن نیاز دارد تا روش‌های مختلف را مورد آزمون قرار دهد و در صورت ادامه تحریم‌ها راه‌حل دیگری جز فروش اوراق نخواهد داشت، حتی این احتمال وجود دارد که برای عملیاتی شدن این مساله به بانک مرکزی هم فشار وارد‌آید. بازار سرمایه روز‌به‌روز در حال افت است و عمده دلیلی که عامل به وجود آمدن وضعیت فوق شده، سیاست‌های پولی دولت است. انتشار اوراق به تامین فشار مضاعفی به بازار وارده کرده است. عامل موثر دیگر سود بانکی و در رتبه بعدی نرخ دلار است که در این زمینه موثر واقع می‌شود.  تحلیل‌گران تمام عوامل و ابزارهایی که در دست دولتمردان قرار دارد را مورد توجه قرار می‌دهند و آنها را رصد می‌کنند، برهمین اساس شرایط فعلی را طبیعی نمی‌بینند، البته دست دولت هم برای اخذ هر تصمیمی یا سیاستی باز نیست، او هم باید از روی مولفه‌های موجود پیش رود.